3HV H2 Spelling - met of zonder -n

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Spelling  

 Met of zonder -n?

Sommige of sommigen? 

Planning

- Leerdoelen

- weektaak controle...

- uitleg sommige/sommigen

Doel van de les

Aan het eind van deze les weet je: 

- wanneer zelfstandig gebruikte telwoorden en bijvoeglijke naamwoorden op een -n eindigen. 

Laten we het filmpje eens samenvatten en de regels op een rij zetten.....

Wanneer hebben zelfstandig gebruikte telwoorden een -n?

Als we woorden als sommige, enkele enzovoorts tegenkomen, is niet altijd meteen duidelijk of er een -n achter moet. Daarom stellen we ons de volgende drie vragen:

1. Is het meervoud?

2. Gaat het om personen?
3. Is het telwoord zelfstandig gebruikt?

Als het antwoord op de vragen 'ja' is, zetten we er een -n achter

Voorbeeld van zelfstandig gebruikt: 

Sommigen van die leerlingen ken ik heel goed.

Een voorbeeld van niet zelfstandig (wel bijvoeglijk) gebruikt en betreft wel persoon:

Sommige leerlingen ken ik heel goed.

Een voorbeeld van wel zelfstandig gebruikt, maar geen persoon:

Enkele van de tijgers ken ik heel goed.

Wanneer is iets zelfstandig gebruikt?

Velen houden van 'Wie is de mol?', maar enkelen kijken er nooit naar

Er staat nergens een znw dat je kan 'plakken'

Uitleg: Er moet GEEN zelfstandig naamwoord zijn, dat je achter de telwoorden kan plakken. Dan is het bijvoeglijk gebruikt!

Voorbeeld waar er wel een zn geplakt kan worden: 

Enkelen van die spelers behoren tot de beste van het team

Achter beste kan je nu het znw 'spelers' plakken, daarom beste zonder -n.

Uitzondering

Telwoorden als tientallen, honderden, (tien)duizenden en miljoenen hebben ALTIJD een -n

Zelfstandig gebruikte bijvoeglijke naamwoorden

Voor zelfstandig gebruikte bijvoeglijke naamwoorden gelden dezelfde regels als bij telwoorden (zelfstandig gebruikt + personen aanduiden), alleen stellen we hierbij nog een derde vraag, namelijk: 

- Is het meervoud?

ja? dan -n (In Madrid kwamen ze een paar bekenden tegen)

nee? dan eindigt het op e

Ik weet nu wanneer zelfstandig gebruikte telwoorden en bijvoeglijke naamwoorden op een -n eindigen.

1. Ja
2. Nee
3. Twijfel

Met of zonder -n?
Enkele(n) leerlingen hebben het huiswerk niet gemaakt.

1. enkelen
2. enkele

Met of zonder -n?
Mijn oma kijkt altijd naar het nieuws voor dove(n) en slechthorende(n)

1. doven, slechthorende
2. dove, slechthorenden
3. doven, slechthorenden
4. dove, slechthorende

Met of zonder -n?
Van die schattige puppies wil ik er wel enkele(n) hebben.

1. enkelen
2. enkele

Met of zonder -n?
Van die talentvolle voetballertjes zullen sommige(n) Oranje halen.

1. sommigen
2. sommige

Wat moet er op de stippellijn?
Van die dropjes zou ik er wel .... lusten.

1. enkele
2. enkelen

Zijn Clemens en August hier de
enige / enigen met verstand van kunst?

1. enige
2. enigen

Krijgen ook de laatste / laatsten die arriveren dit aandenken aan de fietstocht?

1. laatste
2. laatsten

Ik weet nu wanneer zelfstandig gebruikte telwoorden en bijvoeglijke naamwoorden op een -n eindigen.

1. Ja
2. Nee
3. Twijfel