Voorbereiding PWW Klas 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 1

Hoofdstuk 5: Ontdekkers en Hervormers

Hoofdstuk 5: Ontdekkers en Hervormers

Voorbereiding Proefwerk - vmbo - klas 1

§5.1 - De Kerk valt uiteen

• In deze paragraaf leer je hoe protestantse kerken ontstonden.
  
• In deze paragraaf leer je welke strijd ontstond tussen katholieken en protestanten.
  

Hoofdstuk 5: Ontdekkers en Hervormers

Voorbereiding Proefwerk - vmbo - klas 1

§5.1 - De Kerk valt uiteen

• De Duitse monnik Maarten Luther had in 1511 veel kritiek op de katholieke kerk
• Daarom schreef hij in 1517 een brief vol kritiek over de kerk (95 stellingen)

Hoofdstuk 5: Ontdekkers en Hervormers

Voorbereiding Proefwerk - vmbo - klas 1

Hoofdstuk 5: Ontdekkers en Hervormers

Voorbereiding Proefwerk - vmbo - klas 1

Hoofdstuk 5: Ontdekkers en Hervormers

Voorbereiding Proefwerk - vmbo - klas 1

§5.1 - De Kerk valt uiteen

• Luther was bijvoorbeeld tegen de verering van heiligen, omdat daarover niets in de Bijbel staat. 
  
  
• En hij vond dat mensen zelf de Bijbel moesten lezen in plaats van alleen maar naar geestelijken te luisteren.
  
  
• Aflaten

• Luther krijgt door zijn kritiek ruzie met de Paus (hoogste leider in de Katholieke kerk)
• De Paus verklaart Luther 'vogelvrij': hij mag gedood worden zonder dat de dader gestraft wordt
• Luther ontsnapt en vertaald de bijbel in de volkstaal: Steeds meer mensen kunnen nu zelf de teksten in de Bijbel lezen

Luther vogelvrij

Hoofdstuk 5: Ontdekkers en Hervormers

Voorbereiding Proefwerk - vmbo - klas 1

§5.1 - De Kerk valt uiteen

• Steeds meer mensen gingen geloven in de ideeën van Luther
• Zij werden Protestanten genoemd

• De splitsing van de kerk werd de Hervorming of Reformatie genoemd.

Waar geloofde de protestanten in?

Hoofdstuk 5: Ontdekkers en Hervormers

Voorbereiding Proefwerk - vmbo - klas 1

§5.1 - De Kerk valt uiteen

Een splitsing in het christelijke geloof

• De Katholieken
• De Protestanten

Wat zijn de kenmerken?

Hoofdstuk 5: Ontdekkers en Hervormers

Voorbereiding Proefwerk - vmbo - klas 1

§5.1 - De Kerk valt uiteen
Katholieke kerk

• Christelijke kerk
  
• 
  Staat onder leiding van de Paus in Rome 
• 
  Hiërarchisch: er is een duidelijke leider (Paus) en indeling van macht 
• 
  De mis (kerkdienst) en de Bijbel zijn in het Latijn

Hoofdstuk 5: Ontdekkers en Hervormers

Voorbereiding Proefwerk - vmbo - klas 1

§5.1 - De Kerk valt uiteen
Katholieke kerk

• Er staan beelden in de kerk
  
• Deze beelden (van bijvoorbeeld heiligen) worden soms ook vereerd
  
• Ook relieken (overblijfselen van heiligen) worden vereerd
  
• Er zijn magische handelingen en rituelen, zoals: wijn/bloed en brood/lichaam

Hoofdstuk 5: Ontdekkers en Hervormers

Voorbereiding Proefwerk - vmbo - klas 1

§5.1 - De Kerk valt uiteen
De protestanten:

• Christelijke kerk
  
• Er is geen duidelijke leider
  
• De mis (kerkdienst) en de Bijbel zijn in de volkstaal
  
• Geen beelden en/of verering van heiligen en relieken (is afleiding)
  
• Sobere handelingen (zonder versiering)

Hoofdstuk 5: Ontdekkers en Hervormers

Voorbereiding Proefwerk - vmbo - klas 1

Hoofdstuk 5: Ontdekkers en Hervormers

Voorbereiding Proefwerk - vmbo - klas 1

Hoewel er grote en kleine verschillen zijn...

...horen beide kerken bij de christelijke godsdienst

Hoofdstuk 5: Ontdekkers en Hervormers

Hoofdstuk 5: Ontdekkers en Hervormers

Voorbereiding Proefwerk - vmbo - klas 1

Protestant

Katholiek

Maarten Luther

De Paus

Aflaten

Bijbel in volkstaal

Latijnse kerkdienst

Sober

Beeldenverering

Reliekenverering

'Kale' kerk

Beelden in de kerk

'Magische' handelingen

Sobere handelingen

Protestant

Kies de juiste betekenis bij het begrip- 20 sec!!

1. Opsporen en gevangennemen
2. Christen die zich baseert op de ideeën van de Hervorming
3. Godsdienst
4. Protestants geloof volgens de ideeën van Calvijn

In de 16e eeuw was er geen godsdienstvrijheid in Nederland. Geef daarvoor een verklaring. Gebruik de
afbeelding die je op het scherm ziet

In de 16e eeuw was er geen godsdienstvrijheid in Nederland. Geef daarvoor een verklaring. Gebruik de afbeelding

Geef een duidelijke en volledig antwoord

Bekijk de bron op het scherm. Leg met een bronelement uit hoe de Hervorming invloed heeft gehad op het heden.

Bekijk de bron op het scherm. Leg met een bronelement uit hoe de Hervorming invloed heeft gehad op het heden.

Geef een duidelijke en volledig antwoord

Hoofdstuk 5: Ontdekkers en Hervormers

Hoofdstuk 5: Ontdekkers en Hervormers

Voorbereiding Proefwerk - vmbo - klas 1

Protestant

Katholiek

Maarten Luther

De Paus

Aflaten

Bijbel in volkstaal

Latijnse kerkdienst

Sober

Beeldenverering

Reliekenverering

'Kale' kerk

Beelden in de kerk

'Magische' handelingen

Sobere handelingen

Hoofdstuk 5: Ontdekkers en Hervormers

Voorbereiding Proefwerk - vmbo - klas 1

Volgende les

Herhalen van de andere paragrafen:

§5.2 - Nederlandse Opstand

§5.3 - Nederland Migratieland

Hoofdstuk 5: Ontdekkers en Hervormers

Voorbereiding Proefwerk - vmbo - klas 1

Hoofdstuk 5: Ontdekkers en Hervormers

Voorbereiding Proefwerk - vmbo - klas 1

§5.2 - De Nederlandse Opstand

• In deze paragraaf leer je hoe Nederlanders in opstand kwamen tegen hun vorst.
  
• In deze paragraaf leer je hoe een onafhankelijke Nederlandse staat ontstond.

Hoofdstuk 5: Ontdekkers en Hervormers

Voorbereiding Proefwerk - vmbo - klas 1

§5.2 - De Nederlandse Opstand

• Karel V was vorst van de Nederlanden
• Hij kwam nooit in het noorden, hij regeerde vanuit zijn paleis in Brussel

• Om toch in de gaten te houden wat er in het noorden gebeurt stelt hij in de noordelijke gewesten een stadhouder aan. 

Hoofdstuk 5: Ontdekkers en Hervormers

Voorbereiding Proefwerk - vmbo - klas 1

§5.2 - De Nederlandse Opstand

• Karel V wordt in 1555 opgevolgd door zijn zoon Filips II
  
  
• In 1559 benoemde hij Willem van Oranje tot stadhouder van Holland, Zeeland en Utrecht.
• Willem v Oranje was een hoge edelman die veel macht wilde

Hoofdstuk 5: Ontdekkers en Hervormers

Voorbereiding Proefwerk - vmbo - klas 1

§5.2 - De Nederlandse Opstand
In de Nederlanden is men ontevreden over Filips II;

• Hij regeerde met betaalde ambtenaren die hij kon benoemen en ontslaan wanneer hij wilde
• Hij ging door met het vervolgen van protestanten.
• Steden kregen minder vrijheden door de centrale rechtbank