11.1 Het hart

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

11.1 Het hart

Holle spier. 

Borstholte, links van het midden. 

Ongeveer zo groot als een vuist. 

De leerdoelen

• Je kunt de onderdelen van het hart noemen
  
• Je kunt de functies en kenmerken van deze delen noemen
  
• Je kunt de werking van het hart beschrijven

Voorkennis: uit welke onderdelen bestaat je hart?

Voorkennis: welke bloedvaten lopen altijd van het hart af (naar de organen toe)

1. Slagaders
2. Aders
3. Haarvaten

Juist of onjuist?
De rechterharthelft van het hart pompt bloed naar de rechterlong, de linkerharthelft naar de linkerlong.

Bouw van het hart

2 harthelften linker        en rechter

Elke harthelft een boezem         en een kamer

Kamers: sterke wand

Boezems: dunne wand

Tussen boezem en kamer: hartklep (linker en rechter).

Tussen kamers en slagaders: halvemaanvormige kleppen. 

1

1

2

2

3

3

4

4

5

5

6

6

7

7

8

8

De werking van het hart

Bloed stroomt vanuit de boezems in de kamers (nooit andersom!)

Je kijkt naar het hart alsof je vanuit jezelf kijkt! (je kijkt dus gespiegeld)

De route

1) zuurstofarm bloed komt via de holle aders in de rechterboezem

2) vanuit de rechterkamer wordt zuurstofarm bloed via de longslagader naar de longen gepompt

3) via de longader komt zuurstofrijk bloed in de linkerboezem terecht

4) vanuit de linkerkamer wordt zuurstofrijk bloed naar de aorta (en overige organen) gepompt

5) in de overige organen wordt zuurstof uit het bloed gehaald. Via de aders stroomt het zuurstofarme bloed naar de holle ader

De hartkleppen

Hartkleppen voorkomen dat bloed terugstroomt naar de boezems vanuit de kamers

Slagaderkleppen (halvemaanvormige kleppen) voorkomen dat bloed terugstroomt naar de kamers vanuit de slagaders

Werking van het hart

Bloed passeert twee keer het hart, in de kleine en in de grote bloedomloop.

  

Kleine bloedsomloop: rechterkamer ► longslagader ► naar de longen ► longader ► linkerboezem.

Grote bloedsomloop: linkerkamer ► aorta ► lichaam ► holle aders ►rechterboezem.

Hartfasen

Diastole: Bloed komt hart binnen via holle aders (rechts) en longader (links)

Boezemsystole: kamers worden extra gevuld door samentrekken van de boezems

Kamersystole: Bloed wordt weggepompt uit de kamers naar de longslagader (rechts) en de aorta (links)

Welke fase van de hartcyclus duurt het langst? (binas)

1. Boezemsystole
2. Kamersystole
3. Diastole

Kleppen

Hartkleppen: tussen boezems en kamers

Slagaderkleppen: tussen kamers en 

aorta en longslagader

Als de hartkleppen zich sluiten hoor je een kleine boem, als de slagaderkleppen zich sluiten hoor je een grote BOEM

Samen elke hartslag boemBOEM

Diastole = ontspannen / Systole = samentrekken

Gebeurt aan beide kanten van het hart tegelijkertijd.

Diastole

Kamersystole

Boezemsystole

Kamerdiastole

Boezemdiastole

Dubbele bloedsomloop

holle aders (1) → rechterboezem (RB) (2) → rechterkamer (RK) (3) → longslagader (4) → haarvaten van de longen (5) → longaders (6) → linkerboezem (LB) (7) → linkerkamer (LK) (8) → aorta (9) → haarvaten van de organen (10) → weer terug bij de holle aders (1).

Kransslagaders en kransaders

De hartspier zelf wordt gevoed door de kransslagaders. Dit zijn vertakkingen van de aorta, vlak nadat deze het hart heeft verlaten. 

Via de kransaders komt het zuurstofarme bloed terug in de rechterboezem.

Snijrand van het hartzakje

1

Vetweefsel

2

Rechterboezem

3

Rechter kransslagader

4

Rechterkamer

5

Vertakking van de rechterkransader

6

Linkerboezem

7

Linkerkransader

8

linker kransslagader

9

Hartpunt

10

De bloeddruk

De bloeddruk is de druk die het bloed op de bloedvaten uitoefent. 

Bloeddruk is afhankelijk van het samentrekken van het hart. 

 Bovendruk (120) is het gevolg van de kamersystole (systolische druk).

Onderdruk (80) (diastolische druk) is het gevolg van de kamerdiastole.

De bloeddruk

Bloeddruk neemt af naarmate het bij de haarvaten komt. 

In de haarvaten is het bijna 0. 

In de aders is er ook geen bloeddruk.

Het hart als een pomp

Slagvolume: Hoeveelheid bloed die bij elke slag van de kamer het lichaam in word gepompt.

Hartslagfrequentie: aantal slagen van het hart per minuut. 

Hartminuutvolume: hoeveelheid bloed die per minuut het lichaam in gaat. 

Hartminuutvolume = hartslagfrequentie X slagvolume

Hartminuutvolume

In rust

slagvolume=70mL

hartslagfrequentie=70

HMV=.....

Samentrekken hart via

prikkelgeleidingssysteem

1. Cellen in de wand van de rechterboezem, de Sinusknoop, vuren een elektrisch signaal af die de boezems laat samentrekken.

2. Deze elektrische prikkel wordt opgevangen in de AV-knop en met een vertraging van ong. 0,04 sec doorgegeven naar de hartpunt.

3. De kamers trekken vanuit de hartpunt naar boven toe samen en duwen zo het bloed de longslagaders en aorta in. 

sinusknoop = SA-knoop

boezemkamerknoop= AV knoop

De leerdoelen

• Je kunt de onderdelen van het hart noemen
  
• Je kunt de functies en kenmerken van deze delen noemen
  
• Je kunt de werking van het hart beschrijven

HUISWERK 

Maak vragen van 11.1 

Opdracht 1 t/m 5, 11 t/m 14