Les 3: Hoe pakken we criminelen aan?

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Startklaar

• Op je plek zitten 
• Telefoon in het Zakkie 
  
• Jas over de stoel, oortjes in de tas, tas op de grond
• Schoolspullen op tafel: Chromebook, JdW-map, etui

Bij de start van iedere les verwelkomt de docent de leerlingen bij de ingang van de deur, noemt leerlingen bij naam, maakt oogcontact en besteedt aandacht aan het welbevinden van leerlingen. De docent geeft het goede voorbeeld en spreekt hoge verwachtingen uit voor het verloop van de les door succescriteria op gewenst gedrag, schooltaal en effectief leren te benoemen. De leerlingen zitten startklaar en zijn bijvoorbeeld ingelogd in LessonUp en hebben hun JdW-map op tafel.

WERK & MEDIA

Les X: Titel les

Maatschappijleer

HB3B

Les 3: Hoe pakken we criminelen aan?

Maatschappijkunde Kader 3

2024-2025

CRIMINALITEIT

Leerdoelen

• Je kunt doelen van straffen benoemen en toelichten (R)
• Je kunt het verschil uitleggen tussen repressie en preventie en hierbij voorbeelden geven (T)

Tekst

Straffen

Als de rechter vindt dat iemand schuldig is, zijn er verschillende mogelijkheden om te straffen. Dat zijn:

• een geldboete
• een gevangenisstraf
• een taakstraf

TBS

Soms heeft iemand een geestelijke afwijking. De rechter kan zo'n persoon laten behandelen in een tbs-kliniek. Denk daarbij aan bijvoorbeeld heel agressieve daders of kinderverkrachters. Iemand met tbs komt pas vrij als artsen vinden dat die persoon helemaal genezen is. Dat kan jaren duren en soms komt iemand helemaal niet meer vrij. 

Jeugdstrafrecht

Ook jongeren kunnen berecht worden. Dat gebeurt volgens het jeugdstrafrecht: strafrecht voor jongeren tussen 12 en 18 jaar die een zwaar misdrijf plegen. Hierbij ligt meer nadruk op voorkomen dat een jongere opnieuw de fout in gaat, dan op de straf zelf. 

Als je tussen 12 en 18 jaar oud bent en een licht misdrijf pleegt, zoals winkeldiefstal, kan de politie je naar Halt sturen. Je moet dan vaak de schade betalen of voor straf ergens een tijdje werken. Werk je mee, dan krijg je geen strafblad. 

Het doel van straffen

• Afschrikken
• De samenleving veiliger maken
• Vergelding (wraak)
• Gedrag verbeteren (heropvoeden) 
• Voorkomt eigenrichting (wanneer mensen zelf voor rechter en politie gaan spelen) 

Moeder van een meisje dat ontvoerd was: "Ik wil dat de dader nooit meer de kans krijgt om zoiets uit te halen"

1. Afschrikken
2. Veiligheid van de samenleving
3. Wraak
4. Gedrag verbeteren

Rechter: "U krijgt een taakstraf van 20 uur. Hopelijk leert u er wat van."

1. Afschrikken
2. Veiligheid van de samenleving
3. Wraak
4. Gedrag verbeteren

Vader van een jongen die in elkaar is geslagen: "Ik zou willen dat de dader dezelfde pijn kon voelen als mijn zoon. Dat kan niet. Maar hij gaat wel een tijdje de cel in, gelukkig."

1. Afschrikken
2. Veiligheid van de samenleving
3. Wraak
4. Gedrag verbeteren

Criminaliteit aanpakken

Ook al worden veel criminelen bestraft, misdaad verdwijnt nooit helemaal. Criminaliteit is dan ook een maatschappelijk probleem waarover vaak wordt gesproken in de politiek. 

Rechtse politieke partijen, zoals VVD en PVV, zijn voor repressie: criminaliteit hard aanpakken. Criminelen moeten lang de cel in. Er moeten extra agenten komen en justitie moet meer geld krijgen. Zo kunnen daders sneller worden opgepakt en veroordeeld. 

Linkse politieke partijen, zoals GroenLinks en PvdA, zijn vooral voor preventie: criminaliteit voorkomen. Als je zorgt voor meer toezicht, dan wordt er minder gestolen. En als je jonge criminelen hulp geeft bij het vinden van een stageplek of een baan, voorkom je dat ze opnieuw de fout in gaan. 

Opdrachten H5.5

H5.5: Opdracht 1 t/m 9 (blz. 148-149)

Huiswerk voor volgende keer

Invullen begrippen + samenvatting 

H5.6 (blz. 149)

Begrippen

• tbs
• repressie
• preventie