B5 Luchtkwaliteit en longaandoeningen

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Schrijf de antwoorden op in je schrift!

Startopdracht

1. Wat wijst nummer 2 aan?

2. Is het koolstofdioxidegehalte bij      1 hoog of laag?

3. Is het zuurstofgehalte bij 3 hoog of laag?

4. Welke gassen moeten bij de letters P en Q staan?

1. Wat wijst nummer 2 aan?

2. Is het koolstofdioxidegehalte bij      1 hoog of laag?

3. Is het zuurstofgehalte bij 3 hoog of laag?

4. Welke gassen moeten bij de letters P en Q staan?

1. Luchtpijptakje (longblaasje)

2. Laag

3. Laag

4. P = zuurstof

Q = koolstofdioxide

Startopdracht antwoorden

Wat is je inwendige milieu

1. weefselvloeistof
2. bloedplasma
3. weefselvloeistof samen met het bloedplasma in je lichaam
4. alles in je darmen

Bij het inwendig milieu horen:

1. Lucht in de longen
2. Weefselvloeistof
3. Voedselbrij in de darmen
4. Bloedplasma

Als je je huid met zeep wast, ontvet je je huid.

1. Waar
2. Niet waar

De huid heeft 3 taken.
Wat is GEEN taak van de huid?

1. beschermen tegen giftige gassen uit de lucht
2. beschermen tegen vuil en ziekteverwekkers
3. lichaam op temperatuur houden
4. beschermen tegen de zon

Het is koud. Wat gebeurt er met de bloedvaten in je huid en met de haartjes op de huid?

1. Bloedvaten -> Wijder Haartjes -> Rechtop
2. Bloedvaten -> Nauwer Haartjes -> Rechtop
3. Bloedvaten -> Wijder Haartjes -> Plat
4. Bloedvaten -> Nauwer Haartjes -> Plat

De huid:

De huid bestaat uit verschillende onderdelen. In welk deel liggen je zintuigen in de huid?

1. Hoornlaag
2. Kiemlaag
3. Lederhuid

De huid voorkomt uitdroging. De huid blijft soepel door _____

1. Zweet
2. Vocht
3. Talg

In de afbeelding is het ademhalingsstelsel van de mens schematisch getekend. Sleep de namen naar de juiste plek.

mondholte

strottenhoofd

luchtpijp

neusholte

keelholte

bronchie

In de afbeelding is een deel van de wand van het ademhalingsstelsel van de mens sterk vergroot getekend. Sleep de namen naar de juiste plek.

slijmlaag

slijmproducerende cel

bloedvat

trilhaarcel

In het plaatje krijgen de longen een blauwe kleur.
Staat dit voor inademing of uitademing?

1. Inademing
2. Uitademing

Is hier spraken van inademing of uitademing kijkend naar de borstkas en middenrif?

1. Inademing
2. Uitademing

In welke tekening is het middenrif samengetrokken?

Is dat een inademing of uitademing?

1. Tekening 1, Inademing
2. Tekening 1, Uitademing
3. Tekening 2, Inademing
4. Tekening 2, Uitademing

Amber heeft de hik. Is dit een inademing of uitademing? Gaat haar middenrif omlaag of omhoog?

1. Inademing en haar middenrif gaat omlaag
2. Inademing en haar middenrif gaat omhoog
3. Uitademing en haar middenrif gaat omlaag
4. Uitademing en haar middenrif gaat omhoog

Inademen en uitademen is een voorbeeld van stofwisseling

1. Waar
2. Niet waar

Wij ademen                    uit.

Wij ademen                       in. 

Verbranding is:

+

=

+

+

Koolstofdioxide

Zuurstof

Brandstof

Zuurstof

Water

Koolstofdioxide

Energie

Sleep de namen naar het juiste onderdeel van het adem- halingsstelsel

Luchtpijp

Bronchiën

Luchtpijptakjes

Longblaasje

6

7

4

Vitale capaciteit

Extra in te ademen volume

Ademvolume

Restvolume

Totaal uit te ademen volume

Longvolume

extra uit te ademen volume

Ademen

Verslikken

Slikken

Programma

• Leerdoelen
• Uitleg 14.5 --> Luchtkwaliteit en longaandoeningen
• Video Astma --> 1.5 minuten
• Video COPD --> 2 minuten
• Video Roken --> 2 minuten
• Opdrachten maken
• Afsluiting --> leerdoelen checken
  

Gaswisseling en uitscheiding

14.1 Constant inwendig milieu
14.2 De huid en het onderhuidse bindweefsel
14.3 Ademhalingsstelsel mens
14.4 Inademen en uitademen

14.5 Luchtkwaliteit en longaandoeningen

14.6 Gaswisseling bij dieren

14.7 De lever en de nieren

Leerdoelen 14.5

• Je kunt omschrijven wat er aan de hand is bij astma, bronchitis en longemfyseem

1. Maak van boven staande doel drie vragen en schrijf dit in je aantekenschrift.
2. Tijdens de les ga je de drie vragen beantwoorden. Schrijf de antwoorden in je aantekenschrift.

Wat is goed voor je longen?

• Niet roken --> rokerslongen (afbeelding)
• Ademhalen door de neus (niet je mond)
• Bewegen --> sporten versterkt de ademhalingsspieren
• Zingen en muziek maken --> sterkere longen
• Veel ventilatie

Moeite met ademen

Door:

• Slechte luchtkwaliteit (lucht is niet schoon)
• Aandoeningen
• Overgevoeligheid voor 
• Bepaalde stoffen (allergie)
• Zelf toedienen van slechte stoffen (roken)

Astma

Astma is een ontsteking van de bronchiën in de longen.

Chronische ziekte (blijvend).

Astma aanval --> benauwd:

• Samentrekken spiertjes
• Luchtpijptakjes nauwer
• Zwelling slijmvlies, meer slijm

Lucht wordt hierdoor niet voldoende ververst.

Medicatie

Wat is een symptoom van astma?

1. Hoge bloeddruk
2. Veel plassen
3. Benauwd
4. Hoofdpijn

Bij Astma:

1. is de oorzaak meestal roken
2. is de oorzaak vaak een allergie
3. klachten zijn hoesten en slijm
4. chronisch en wordt steeds slechter

Wat is astma?

1. Chronische ontsteking darmkanaal
2. Chronische ontsteking in de boezems
3. Chronische ontsteking in de luchtwegen
4. Chronische ontsteking in de longen

Longemfyseem en chronische bronchitis samen is COPD

Het inademen van schadelijke stoffen (b.v. roken) is meestal de oorzaak van COPD. 

Chronische bronchitis

• Bronchiën ontstoken en vernauwd
• Meer slijm

Minder lucht naar de longblaasjes

Benauwd, hoesten

Longemfyseem

De wanden van de longblaasjes zijn beschadigd --> Longblaasjes stuk

Kapotte longblaasjes kunnen minder zuurstof afgeven aan het bloed.

Benauwd

Wat is COPD?

1. Een verzamelnaam voor de ziektes: longemfyseem en bronchitis
2. Een soort astma
3. Een chronische aandoening van de luchtpijp
4. Een bloedprop in de longen

Astma

COPD

Aanvalsgewijs

allergie 

ophopen taai slijm

emfyseem

roken

Bij COPD is / zijn de ..... kapot

1. Luchtpijp
2. Bronchiën
3. Longblaasjes

ontsteking van de bronchiën; plotselinge benauwdheid bij prikkeling van de luchtwegen

blijvende ontsteking van de bronchiën waardoor ademhalen moeilijker gaat

beschadiging van de longblaasjes waardoor minder zuurstof wordt opgenomen in het bloed

allergie voor stuifmeel (pollen)

chronische bronchitis en longemfyseem

COPD

chronische bronchitis

astma

longemfyseem

hooikoorts

COPD wordt veroorzaakt door

1. Stuifmeel
2. Erfelijk
3. Roken
4. Luchtvervuiling

Astma

COPD

Long-emfyseem

Gezonde luchtwegen

Gezonde longblaasjes

COPD is een verzamelnaam voor twee aandoeningen.
Welke aandoeningen worden aangeduid met COPD?

1. Astma en longemfyseem
2. Chronische bronchitis en astma
3. Longemfyseem en chronische bronchitis

Stoffen in sigaretten

De belangrijkste stoffen in sigaretten zijn:

• Nicotine: dit is de verslavende stof

• Teer: blijft als bruinzwarte laag in je luchtwegen plakken

• Koolstofmono-oxide (koolmonoxide): Neemt de plaats in van zuurstof in de rode bloedcellen

Opdrachten

Lees: B5

Maken opdracht 6, 7 + 8