PB SD 6 Justitiële opvang

• Opvang
• Beroepsopleiding

                       Justitiële opvang

Wie begeleid je?

Je cliënt zit niet vrijwillig in de gevangenis of een andere justitiële inrichting. Een gevangene zit daar op grond van een justitiële maatregel; hij is daartoe veroordeeld of wacht daar op een uitspraak van de rechter.

 Hij kan niet gaan of staan waar hij wil. 

Naast de begeleiding van je cliënt, heb je daarom ook te maken met bewaking en beveiliging. Je sluit hem uit of in en je begeleidt hem naar en van activiteiten. 

PIWer

Als persoonlijk begeleider specifieke doelgroepen kun je in diverse functies in de justitiële opvang komen te werken. Je werkt dan bijvoorbeeld als inrichtingswerker in een penitentiaire inrichting.

De penitentiair inrichtingswerker (PIWer)

Hoeveel % van de ex gedetineerden komt binnen 2 jaar na vrijlating weer terug in de justitiële opvang?

1. 5%
2. 10%
3. 20%
4. 30%

Competenties
van een PIWer

Empathie

Open blik

Respect

Duidelijk grenzen stellen

Stevig in je schoenen staan

Wie zijn de "cliënten"?

Je hebt verschillende benamingen voor de cliënt in een PI:

Gedetineerde   = gevangene

Delinquent         = persoon die iets strafbaars heeft gedaan

Justitiabele        = dat is iemand met een gevangenisstraf

Wanneer kom je in een PI?

Gevangenisstraf is de zwaarste straf die iemand in Nederland kan krijgen. Het is een straf die rechters opleggen aan meerderjarigen die een misdrijf hebben gepleegd. Een misdrijf is een ernstige overtreding van de wet, zoals een roofoverval, handel in drugs of moord. Maar ook voor minder ernstige vergrijpen kun je achter de tralies komen, zoals het niet betalen van geldboetes of het niet uitvoeren van een taakstraf.

De overheid heeft drie doelen met het opleggen van gevangenisstraf

• Vergelding. Een delinquent moet boeten voor de overtreding van wetten of regels. Voor alle burgers moet duidelijk zijn dat de samenleving die overtredingen niet accepteert en dat een straf het gevolg is.
  
• Veiligheid van de samenleving. Een delinquent die ingesloten is, vormt gedurende de tijd van zijn detentie geen bedreiging voor de samenleving.
  
• Herhaling voorkomen. Als de gedetineerde vrij komt, is het niet de bedoeling dat hij weer in crimineel gedrag vervalt. Daarom krijgt hij al in de gevangenis de mogelijkheid om te werken aan een maatschappelijk aanvaardbaar bestaan na zijn detentie.

Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) 

De DJI zorgt voor de uitvoerig van de gevangenisstraffen en is het onderdeel van het ministerie van Veiligheid en Justitie.

De instellingen van de DJI kunnen ongeveer 15.000 gedetineerden herbergen. Ze zitten meestal niet helemaal vol: in 2015 bijvoorbeeld was de totale bezetting 11.000. De toenemende leegstand heeft de laatste jaren geleid tot het sluiten of het samenvoegen van penitentiaire inrichtingen (PI).

Wat zijn PI's?

Een penitentiaire inrichting (PI) is de verzamelnaam voor inrichtingen in het gevangeniswezen, waarvan de meeste gevangenissen en huizen van bewaring zijn.

Een huis van bewaring is een afgesloten en beveiligd cellencomplex waar mensen geen gevangenisstraf, maar (voorlopige) hechtenis ondergaan. Zij zitten daar in afwachting van het vonnis van de rechter.

Jaarlijks stromen er bijna 40.000 mensen het gevangeniswezen in. Een volwassen gedetineerde zit gemiddeld 105 dagen achter de tralies.

Naast gevangenisstraffen voor volwassenen kan de rechter ook vrijheidsbenemende maatregelen opleggen aan jongeren, psychiatrische patiënten en vreemdelingen.

inbraak, moord, brandstichten witwassen

Leeftijd

IQ

recidivisten

milieu, cultuur

Lichamelijke beperking

verstandelijke beperking

Psychische problematiek

Heterogene
groep

Mannen

92% is man

Vrouwen

8% is vrouw

Aparte vrouwengevangenis

of 

aparte vrouwenafdeling

Vermogensmisdrijf moet je denken aan diefstal en inbraak, fraude, afpersing en witwassen.

Ouderen zitten verhoudingsgewijs vaker vast voor drugsmisdrijven en voor seksuele delicten. Bij vrouwelijke gedetineerden ligt het zwaartepunt meer op drugsmisdrijven en minder op geweldsdelicten.

Leefsitutie van gedetineerde

De Cel

Dagprogramma

Arbeid

Activiteiten

Re-integratie

Contact met de buitenwereld

De cel

4,5 bij 2,5 meter of 2 persoons cellen. Toilet, wastafel/douche

Bed, kast, tafel en stoel, een tv, koffiezetapparaat, koelkast en magnetron. Eet- en drinkgerei en een afwasteil. Een paar keer per week krijgt de gedetineerde kant-en-klaarmaaltijden die hij in de koelkast kan bewaren en in de magnetron kan opwarmen. In de winkel van de PI kan hij via een bestellijst wekelijks droog- en verswaren kopen. Op de afdeling is er een vriezer en een wasmachine.

Dagprogramma

Basisprogramma                                              Plusprogramma

* arbeid                                                                  Meer recht op uren van 

* sport                                                                     basisprogramma

* onderwijs

* recreatie

* één uur buitenlucht per dag 

* één uur bezoek per week.

Plus programma, als je je goed gedraagt.

Arbeid

4 uur per dag (productiewerk of dienstverlening)

In huis van bewaring niet verplicht in gevangenis wel verplicht.

Doel:

* tijd doorkomen

* leren, ervaring opdoen

* geld verdienen

Activiteiten

Bibliotheek           Onderwijs                 Sport

Crea-afdeling: boetseren, schilderen of tekenen

muziek maken of toneelspelen.

1 uur "luchten"     basketballen

geestelijk verzorger (religie)

vier uur per week activiteiten doen die zijn gericht op re-integratie.

Contact met de buitenwereld

Krant - TV - computer zonder internet

geen telefoon

1 uur bezoek per week max 4 personen

1x per 6 weken bezoek zonder toezicht

Vrijwilliger

Fasen van detentie doorstroom

Soorten detentie

Volwassen detentie:

PI = HvB ( Huis van bewaring)

      = gevangenis

PI specifieke doelgroepen = EVZ

                                                         = ISD

 Arrestantenregime

Terroristenafdeling 

Extra Zorgvoorziening (EVZ) voor kwetsbare gedetineerden die niet kunnen functioneren in het reguliere regime van een PI. Hierin zitten bijvoorbeeld gedetineerden met een ernstige verslavingsproblematiek.

 Inrichting voor Stelselmatige Daders (ISD). Hier verblijven meerderjarige actieve veelplegers. Ze worden er geplaatst op last van de rechter en mogen er maximaal twee jaar verblijven. De veelplegers hebben vaak een verslavingsproblematiek. Hun vergrijpen zijn meestal relatief licht en daarom krijgen ze meestal maar een korte gevangenisstraf. Te kort om gedragsverandering te bewerkstelligen.

Personen die door de politie zijn aangehouden vanwege een openstaand vonnis, verblijven de eerste acht weken in een arrestantenregime met een beperkt dagprogramma. 

Extramurale detentie

Gedetineerden met een straf van minder dan 3 maanden kunnen een maatregel buiten de gevangenismuren opgelegd krijgen om te voorkomen dat ze hun baan kwijtraken of dat hun gezin wordt ontwricht;

Sommige gedetineerden met een gevangenisstraf van minstens zes maanden kunnen in de laatste fase van hun detentie met elektronische bewaking buiten de muren van de gevangenis hun leven weer op de rails zetten.

Jeugd detentie

 Justitiële Jeugdinrichting (JJI). 

Hierin komen jaarlijks circa 1.600 jongeren tussen de 13 en 23 jaar terecht, die een misdrijf hebben begaan.

Forensische zorg

Een combinatie van beveiliging en behandeling of verpleging. De rechter kan forensische zorg opleggen aan mensen met een psychische of psychiatrische stoornis die iets strafbaars hebben gedaan.

Gedetineerden met een zware psychische stoornis verblijven een Forensisch-psychiatrisch Centrum (FPC). Een FPC heeft een dubbele taak:

opsluiting van voor de maatschappij gevaarlijke personen. (Bijv. met TBS)

Het doel is om het gedrag van de gedetineerde zo te veranderen dat hij niet opnieuw de fout ingaat. De behandeling is zowel individueel als in groepsverband. 

Vreemdelingen bewaring

Het gaat hier om twee groepen mensen:

vreemdelingen die Nederland binnen willen, maar die aan de grens geweigerd zijn;

mensen die al in Nederland zijn, maar die het niet gelukt is om een verblijfsvergunning te krijgen en het land weer uitmoeten, maar dat weigeren.

Reclassering

De reclassering is gericht op de begeleiding van mensen die met justitie in aanraking komen. Het doel van deze begeleiding is dat iemand niet opnieuw in de fout gaat als hij zijn straf heeft uitgezeten. 

Wet en regelgeving

Strafmaatregelen vloeien voort uit wet- en regelgeving. Belangrijke aspecten van wet- en regelgeving op het gebied van justitiële opvang zijn:

• Veiligheid van de maatschappij
• Dwangbehandeling.