YV5-TH4-BS2a

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Wat: - Herhaal replicatie

        - Polymerase Chain Reaction (PCR), sequencen, gelelectroforese, fingerprinting.

Waarom: 

- Een organisme kan enkel groeien en repareren d.m.v. celdeling. Hiertoe moet DNA zorgvuldig worden gekopieerd voor de nieuwe dochter cel. 

- Welke technieken zijn er ontstaan vanuit replicatie en waar kan welke techniek voor gebruikt worden.

Waarmee: lessonup, Binas en je boek. 

Hoe: - uitleg klassikaal

        - opdrachten in boek en lessonup

        

Vragen: - Steek je hand op in de meet

            - Stuur een e-mail, antwoord in de volgende les.

         

Leerdoel BS2: 

- Je kunt beschrijven hoe DNA replicatie plaatsvindt

- Je kunt uitleggen hoe de PCR techniek ontwikkeld (is op basis van replicatie)

- Je kunt uitleggen op welke manier de basenvolgorde kan worden bepaald. 

- Je kunt uitleggen hoe met een bekende basenvolgorde DNA-analyse uit te voeren en verwantschap aan te tonen.

Binas 71D

Zet de 7 stappen van replicatie in de juiste volgorde 

1

2

3

4

5

6

7

Primase maakt korte RNA primers die functioneren als startpunt van DNA polymerase

Ligase verbindt alle DNA fragmenten aan elkaar.

RNA primers worden vervangen door DNA nucleotiden

replicatie start bij een ori (replicatie startpunt)

single strand binding proteins voorkomen dat het dna weer dubbelstrengs wordt.

Helicase verbreekt de waterstofbruggen en maakt dsDNA ssDNA

DNA polymerase bindt een primer en verlengd deze aan de 3' uiteinde.

Vraag 6c boek

https://dnalc.cshl.edu/resources/animations/sangerseq.html

01:47

denaturatie - maakt het DNA enkelstrengs

annealing - speicificeert het stuk DNA dat gekopieerd wordt.

extentie - kopieert het DNA

02:31

Tijdens replicatie wordt DNA ook enkelstrengs gemaakt. Met behulp van welk enzym wordt DNA enkelstrengs?

1. Ligase
2. exonucelase
3. Helicase
4. Polymerase

03:06

Bij PCR voegt de wetenschapper de primers aan de reactie toe. Welk enzym maakt de primers tijdens replicatie?

03:22

Door veel primers toe te voegen aan de PCR reactie en de temperatuur iet te veel te verlagen wordt voorkomen dat het DNA weer dubbelstrengs wordt. Hoe wordt dit tijdens de replicatie voorkomen?

Polymerase Chain Reaction (PCR)

- techniek waarmee je specifieke stukken DNA kunt kopieëren.

https://www.bioplek.org/animaties/moleculaire_genetica/PCRx.html

doel	replicatie	PCR
replicatie startpunt
DNA enkelstrengs maken
voorkomen dat DNA weer dsDNA wordt
primers zodat DNA polymerase kan binden
DNA polymerase kopieert
RNA primers worden vervangen
ligase verbindt fragmenten

1

2

3

4

5

6

7

doel	replicatie	PCR
replicatie startpunt	DNA sequentie
DNA enkelstrengs maken	helicase
voorkomen dat DNA weer dsDNA wordt	single strand binding proteins
bindplaats voor DNA polymerase	primase maakt RNA primers
kopieëren DNA	DNA polymerase verlengt
RNA primers vervangen voor DNA	Exonuclease + polymerase
verbinden fragmenten	ligase

1

2

3

4

5

6

7

doel	replicatie	PCR
replicatie startpunt	DNA sequentie	niet van toepassing
DNA enkelstrengs maken	helicase
voorkomen dat DNA weer dsDNA wordt	single strand binding proteins
bindplaats voor DNA polymerase	primase maakt RNA primers
kopieëren DNA	DNA polymerase verlengt
RNA primers vervangen voor DNA	Exonuclease + polymerase
verbinden fragmenten	ligase

1

2

3

4

5

6

7

Schrijf op wat je denkt dat in de rechter kolom van de tabel op de vorige dia moet staan. Maak hier een screenshot van en upload deze hier.

Binas 71M_2

-techniek waarmee je DNA fragmenten op grootte kunt scheiden.

gelelektroforese

Sequencen 

- techniek waarmee je specifieke nucleotiden volgorde van een stuk DNA kunt bepalen m.b.v. PCR en gelelectroferese

https://dnalc.cshl.edu/resources/animations/sangerseq.html

https://dnalc.cshl.edu/resources/animations/cycseq.html

DNA fingerprinting

Restrictie enzymen

- DNA profielen van organismen vergelijken om zo afkomst te kunnen bepalen of organismen te kunnen identificeren 

- enzymen die specifieke DNA sequentie herkennen en hier op een unieke manier het DNA knippen

Huiswerk: lees blz:78 t/m 81 en maak opgave 10 t/m 16 in je digitale boek.

Doel: welke technieken zijn er ontstaan vanuit replicatie en waar kan  welke techniek voor gebruikt worden.