Hoofdstuk 1

• Economie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Conjunctuur

Conjunctuur 

Groei van het reele BBP

Oftewel

Groei van C, I, O en E - M 

Trend in Nederland rond 2 procent per jaar 

Hoogconjunctuur 

In de bedrijven en hele economie
-- > Hogere bezettingsgraad = meer gebruik maken van de productiecapaciteit. De productiecapaciteit wordt meestal in % weergegeven. 

Op de markten en in de bedrijven --> De vraag naar goederen en diensten stijgt, waardoor de winsten van bedrijven stijgen.

Hoogconjunctuur

Op de arbeidsmarkt --> De vraag naar arbeid stijgt sterker dan het aanbod van arbeid (Va > Aa).
De arbeidsmarkt wordt krapper. Het aantal vacatures stijgt. De werkloosheid daalt; als eerste worden tijdelijke werknemers en uitzendkrachten aangetrokken.  Er is sprake van een aanzuigeffect. 

Er is een opwaartse druk op de lonen. De lonen stijgen – vertraagd – sneller. De vakbonden staan bij Cao-onderhandelingen sterker, werkgeversorganisaties zwakker.

Hoogconjunctuur

In de geldeconomie --> Stijgende prijzen = hogere bestedingsinflatie, omdat de vraag naar goederen en diensten stijgt.

Er is meer vraag naar geld, er wordt meer geleend. De geldhoeveelheid neemt toe.

De rente stijgt omdat er meer vraag naar geld is.

Hoogconjunctuur 

Andere gemeten conjunctuurindicatoren --> Hoger consumentenvertrouwen.

Hoger producentenvertrouwen.

Grotere orderportefeuilles = meer productieopdrachten bij bedrijven.

Laagconjunctuur

Laagconjunctuur

In de bedrijven en hele economie --> Lagere bezettingsgraad = minder gebruik maken van de productiecapaciteit. De productiecapaciteit wordt meestal in % weergegeven.

Op de markten en in de bedrijven --> De vraag naar goederen en diensten daalt, waardoor de winsten van bedrijven dalen.

Laagconjunctuur

Op de arbeidsmarkt --> De vraag naar arbeid stijgt minder dan het aanbod van arbeid (Va < Aa).
  De arbeidsmarkt wordt ruimer. 

Het aantal vacatures daalt.
De werkloosheid neemt toe; als eerste worden tijdelijke werknemers en uitzendkrachten ontslagen. 

Er is sprake van het ontmoedigingseffect.

Er is een neerwaartse druk op de lonen. De lonen stijgen – vertraagd – minder snel. De vakbonden staan bij Cao-onderhandelingen zwakker, werkgeversorganisaties sterker.

Laagconjunctuur

In de geldeconomie --> Dalende prijzen = minder bestedingsinflatie, omdat de vraag naar goederen en diensten daalt.

Bij een extreme laagconjunctuur kan er deflatie, prijsdaling, ontstaan.

Er is minder vraag naar geld, er wordt minder geleend. De geldhoeveelheid neemt af.

De rente daalt, omdat er minder vraag naar geld is.

Laagconjunctuur

Andere gemeten conjunctuurindicatoren -->  Lager consumentenvertrouwen.

Lager producentenvertrouwen.

Lagere orderportefeuilles = minder productieopdrachten bij bedrijven.

Procyclisch (meegaand met conjunctuur)

Bijvoorbeeld: Inkomen, aantal verkochte huizen, bedrijfswinsten, industriële productie 

Anticyclisch (gaat tegen conjunctuur in) 

Bijvoorbeeld: Werkloosheid, deze verloopt tegen de conjunctuur in. 

Waarom stijgt het tekort van de overheid bij een daling van de conjunctuur? Geef twee oorzaken

Wat is de juiste relatie tussen export en bbp?

1. Als de Nederlandse export daalt, daalt als gevolg het Nederlandse BBP.
2. Als het Nederlandse bbp daalt, daalt als gevolg daarvan de Nederlandse export

De juiste omschrijving van hoogconjunctuur is

1. De groei van het nationaal inkomen is groot
2. De % groei van het nationaal inkomen is groter dan gemiddeld
3. De % groei van het reële BBP is groter dan gemiddeld

Welke indicator zal toenemen bij een hoogconjunctuur?

1. Bezettingsgraad bij bedrijven
2. Wisselkoers
3. Saldo lopende rekening
4. Uitkeringen

Een probleem in een periode van hoogconjunctuur is:

1. Verslechtering internationale concurrentiepositie
2. Afname financieringstekort
3. Schever worden inkomensverdeling
4. Conjuncturele werkloosheid

Wat kan de overheid doen om de conjunctuur af te remmen?

1. Meer overheidsbestedingen
2. Belastingtarieven verlagen
3. Verhogen inkomstenbelasting