23/24 4.3 Schakelingen 2kt

• Natuurkunde
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

SCIENCE

Welkom!

Meld je aan bij lesson-up met je google account.

Wat gaan we doen vandaag?

• Opstarten (5 min)
• Terugblikken 4.1 en 4.2 (10 min)
• Uitleg 4.3 (10 min)
• Opdrachten 4.3 (15 min)
• Afsluiten (10 min)

De vorige lessen heb je geleerd:

• Wat geleiders en isolatoren zijn.
• Wat een gesloten stroomkring is.
• Wat stroom is.
• Hoe je ampère en milliampère in elkaar omrekent.
• Wat een spanningsbron is.
• Wat er gebeurt als je een apparaat op de verkeerde spanning aansluit.
• Hoe je de totale spanning berekent als je met meer batterijen werkt.
• Hoe je stroom en spanning meet.

4.1 Geleiders en isolatoren

Een geleider laat stroom wel door.

Een isolator laat stroom niet door.

Wat is een geleider?

1. Een soort metaal
2. Stoffen waar een elektrische stroom doorheen kan lopen
3. Stoffen waar geen elektrische stroom doorheen kan lopen
4. Een apparaat dat stroom doorgeeft

4.1 Stroomkring

In een gesloten stroomkring loopt de stroom van + naar - . Als er geen stroom kan lopen is de stroomkring open.

De stroom geeft aan hoeveel lading er door de draad beweegt. Dit meet je in ampère (A)

Is deze stroomkring open of gesloten?

1. Open stroomkring
2. Gesloten stroomkring

Stroomsterkte is

1. Hoeveel kracht elektrische stroom heeft.
2. Hoeveel lading er door de draad loopt.

Omreken stroomsterkte

452 mA=

1. 0,452A
2. 45200A
3. 4,52A
4. 4520A

4.2 Spanningsbronnen

Een spanningsbron zorg er voor dat de stroom gaat lopen. 

Het is de motor van de stroomkring. 

Elke spanningsbron heeft zijn eigen spanning.

Spanning meet je in volt (V).

Voorbeelden van spanningsbronnen zijn:

• Batterij
• Accu
• Stopcontact (altijd 230 V)

Wat is een voorbeeld van een spanningsbron?

1. Snoertjes
2. Batterij
3. Lampjes

4.2 Spanningsbronnen

Als je meerdere batterijen achter elkaar schakelt mag je de spanning optellen.

Gebruik je te weinig spanning, dan werkt je apparaat niet goed.

Gebruik je te veel spanning, dan gaat je apparaat stuk.

Hoe groot is de spanning die door deze batterijen geleverd wordt?(1,5 V per batterij)

1. 0V
2. 1,5V
3. 3V
4. 6V

Spanningsmeter en stroommeter

• Een stroommeter sluit je in serie aan. (plaatje b)
• Een spanningsmeter sluit je parallel aan. (plaatje c)

Spanningsmeter en stroommeter

Bij het aflezen van een spannings- en stroommeter kijk je eerst waar de stekkertjes zijn aangesloten. Zo weet je welke getallenlijn je moet gebruiken.

Sleep de juiste grootheid naar de juiste eenheid.

Ampere

Volt

Spanning

Stroomsterkte

Wat geeft de stroommeter aan?

1. 4 A
2. 4 V
3. 0,4 A
4. 0,4 I

Hiernaast zie je een Ampèremeter. Lees de stroomsterkte af.

1. 3,3 A
2. 0,33 A
3. 0,033 A
4. 0,33 V

Lees de spanningsmeter af

1. 13,5 V
2. 27 V
3. 2,7 V

Hiernaast zie je een Ampèremeter. Lees de stroomsterkte af.

1. 1,6 A
2. 0,016 A
3. 0,16 A
4. 0,16 V

4.3 Schakelingen

Aan het eind van deze les:

• Kan jij uitleggen wat een schakelschema is.
  
• Kan jij de twaalf symbolen voor onderdelen in schakelschema's herkennen en tekenen.
• Kan je het verschil uitleggen tussen een serie- en een parallelschakeling.
• Kan jij bepalen hoe groot de stroomsterkte is in een schakeling.

Een schakelschema

Een schakelschema is een schematische tekening van hoe de elektrische onderdelen in een apparaat zijn aangesloten.

Symbolen in een schakeling

Om een schakeling te tekenen gebruiken we de volgende symbolen. Deze moet je kennen voor de toets.

Een schakelschema is ... ?

1. Een tekening van een schakeling
2. Een tekening van een schakeling, waarin onderdelen zijn vervangen door symbolen
3. Bestaat uit een lamp, een draad een batterij en een schakelaar

In een schakelschema is dit het symbool voor een....

1. schakelaar
2. lamp
3. amperemeter
4. batterij

Wat is het juiste symbool voor een motor?

1. 
2. 
3. 
4. 

Wat is het symbool van een LED

1. 
2. 
3. 
4. 

Serieschakeling

Er is maar een stroomkring en dus maar een route van de plus naar de min van de batterij. 

Parallelschakeling

Er zijn meerdere stroomkringen en vertakkingen. Je kan op meerdere manieren van de plus naar de min van de batterij komen.

Is dit een serie- of een parallelschakeling?

1. Serieschakeling
2. Parallelschakeling

Is dit een serie- of een parallelschakeling?

1. Serieschakeling
2. Parallelschakeling

Is dit een serie- of een parallelschakeling?

1. Serieschakeling
2. Parallelschakeling

Serie of parallel schakeling?

1. Serie
2. Parallel

Parallelschakeling

De stroomsterkte verdeelt zich. 

(In het voorbeeld wordt de totale stroom van 0,3 A verdeeld over drie lampjes, dus per lampje 0,1 A)

Als een lampje uit gaat blijven de andere lampjes branden.

Serieschakeling

Stroomsterkte is overal het zelfde. (0,1 A in het voorbeeld)

Als een lampje uit gaat gaan alle lampjes uit.

De stroom in een serie-schakeling ...

1. Is overal gelijk
2. Verdeelt zich

Het schakelschema hiernaast toont een schakeling waarbij alle lampjes branden. Welke lampje gaat uit als je lampje 4 losdraait?

1. Lampje 1
2. Lampje 2
3. Lampje 3
4. Lampje 5

Welk schakelschema klopt?

1. 
2. 
3. Het goede antwoord staat er niet tussen

Hiernaast is een schakeling weergegeven, deze bestaat uit een batterij, een schakelaar en drie lampjes. Wat is het juiste bijbehorende schakelschema?

1. 
2. 
3. 
4. 

Je ziet een schakelschema
met een batterij, drie lampjes
en een schakelaar.

Welk lampje brandt?

1. alleen lampje 1
2. alleen lampje 2 en 3
3. alledrie de lampjes
4. geen enkel lampje

Prima vraag. Misschien hier nog een lastiger inzichtsversie van maken met een gemengde schakeling?

Wat weet je over de stroomsterkte in een serie schakeling

1. Deze is overal gelijk
2. Deze wordt verdeeld over de componenten

Wat gebeurt met de stroomsterkte als het aantal lampjes (in serie) toeneemt?

1. Die wordt groter
2. Die wordt kleiner
3. Die blijft gelijk
4. Dat valt niet te zeggen met deze gegevens

4 lampen zijn parallel aan elkaar geschakeld. De stroomsterkte zijn: 1 A, 2 A, 3 A en 4 A
Wat is de totale stroomsterkte?

1. 24,0 A
2. 0,10 A
3. 10,0 A
4. 4,0A

Nu zelf aan de slag

Maak de opdrachten van 4.3 in uit nova.

magister → leermiddelen → nova → hoofdstuk 4 → 4.3

Lees de plusstof zelfstandig door om opdracht 13, 14 en 15 te maken.

LET OP!

Sluit LessonUp nog niet af aan het eind van de les moet je nog een aantal vragen invullen.

Les afsluiten

Hoe gaat het nu? 

Geef in de volgende dia's aan hoe goed je de stof begrijpt

Ik kan uitleggen wat een schakelschema is.

😒🙁😐🙂😃

Ik kan de twaalf symbolen voor onderdelen in schakelschema's herkennen en tekenen.

😒🙁😐🙂😃

Ik kan het verschil uitleggen tussen een serie- en een parallelschakeling.

😒🙁😐🙂😃

Ik kan bepalen hoe groot de stroomsterkte is in een schakeling.

😒🙁😐🙂😃