De koloniale relatie tussen Indonesië en Nederland
2. Van verlies naar winst (1800-1870)
1 / 37
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolvmbo tLeerjaar 4
This lesson contains 37 slides, with interactive quizzes and text slides.
Items in this lesson
De koloniale relatie tussen Indonesië en Nederland
2. Van verlies naar winst (1800-1870)
Slide 1 - Slide
Slide 2 - Slide
VOC staat voor
A
Vereniging Oost-Indische Compagnie
B
Verenigde Oost-Indie Compagnie
C
Verenigde Oost-Indische Compagnie
D
Verenigde Oost-Indische Campagne
Slide 3 - Quiz
In welk jaar werd de VOC opgericht?
A
1601
B
1602
C
1701
D
1702
Slide 4 - Quiz
Deelvraag
Hoe werd Nederlands-Indië een winstgevende kolonie?
Slide 5 - Slide
Het 'arme' Nederland
Franse bezetting (1795-1813)
Java in Engelse handen
Nederlandse vloot ouderwets en kan concurrentie met andere landen niet meer aan.
Java-oorlogen (1825-1830) kosten veel geld
Slide 6 - Slide
Het cultuurstelsel
(1830-1870)
Doel: Indië moet weer winstgevend (voor Nederland) worden
Met dat geld kan Nederland een modern land worden (wens van koning Willem I)
Uitvoering onder leiding van Johannes van den Bosch
Slide 7 - Slide
Slide 8 - Slide
Hoe werkt het cultuurstelsel? (1)
Javaanse boeren moeten 1/5 deel van hun land verbouwen met voor de Nederlanders interessante producten: koffie, thee en indigo (cultures)
Javaanse boeren krijgen hiervoor plantloon
Slide 9 - Slide
Hoe werkt het cultuurstelsel? (2)
Javaanse boeren moeten 66 dagen werken voor de Nederlanders (herendiensten), bijvoorbeeld wegen, kanalen en spoorwegen aanleggen
De Javaanse vorsten (Regenten) krijgen cultuurprocenten. Hoe meer hun boeren leveren, hoe meer cultuurprocenten.
Slide 10 - Slide
Bestuur tijdens het cultuurstelsel
Nederland laat het bestaande, inlandse (Javaanse) bestuur intact
Nederland plaats boven en naast dit inlandse bestuur, een eigen, binnenlands, bestuur met Nederlandse ambtenaren van de NHM (Nederlandsche Handelsmaatschappij)
Gouverneur-Generaal
Gouverneur
Resident
Binnenlands bestuur
Assistent-resident
Regent
Inlands bestuur
Districtshoofd
Onderdistrictshoofd
Dorpshoofd
Verdeelt het werk en betaalt het plantloon uit
Hoogste ambtenaar in Nederlands-Indië
Hoofd van een provincie
Controleur
↓
↓
↓
↓
↓
↓
↓
↓
↓
↓
Javaanse vorsten
Slide 11 - Slide
Gevolgen voor Nederland
Indië is binnen paar jaar weer winstgeven voor Nederland: het batig slot
Infrastructuur (wegen, kanalen en spoorwegen) in Nederland zijn vrijwel geheel betaald door deze winsten
Slide 12 - Slide
Positieve gevolgen voor Java
Verbetering van de infrastructuur op het eiland
Ontstaan van een geldeconomie
Slide 13 - Slide
Negatieve gevolgen voor Java
Uitbuiting door eigen Javaanse vorsten (regenten)
Vaak meer dan 66 dagen herendiensten
Plantloon is laag
Slide 14 - Slide
Negatieve gevolgen voor Java
Beste land moest voor het cultuurstelsel worden gebruikt
Hongersnoden
Slide 15 - Slide
Welke producten werden in het cultuurstelsel verbouwd?
A
koffie, thee en indigo
B
specerijen, tabak en indigo
C
koffie, thee en specerijen
D
tabak, koffie en zout
Slide 16 - Quiz
Hoe groot was het percentage dat de boeren van hun land moesten gebruiken voor het cultuurstelsel?
A
20
B
30
C
40
D
50
Slide 17 - Quiz
Welk bedrijf was verantwoordelijk voor het cultuurstelsel
A
VOC
B
HMA
C
VED
D
NHM
Slide 18 - Quiz
Met welk doel is het cultuurstelsel ingevoerd?
Slide 19 - Open question
Goed of fout? Het cultuurstelsel werd in heel Nederlands-Indië ingevoerd.
A
Goed
B
Fout
Slide 20 - Quiz
Op welk eiland werd het cultuurstelsel ingevoerd?
A
Sumatra
B
Java
C
Bali
D
Molukken
Slide 21 - Quiz
Aan de slag!
Maak de opdrachten 1 t/m 10 van H2
Slide 22 - Slide
De koloniale relatie tussen Indonesië en Nederland
2. Van verlies naar winst (1800-1870) deel II
Slide 23 - Slide
Planning
Herhalen
Uitleg H2 deel 2
´Opdrachten maken´ / toets bespreken
Uitleg H3 deel 1
´Opdrachten maken´
Slide 24 - Slide
Leg het begrip cultuurstelsel in je eigen woorden uit
Slide 25 - Open question
Goed of fout?
In het cultuurstelsel draaide het om de levering van cultuurproducten aan de Nederlanders.
A
Goed
B
Fout
Slide 26 - Quiz
Goed of fout?
De boeren waren erg blij met de cultuurprocenten.
A
Goed
B
Fout
Slide 27 - Quiz
Noem een positief en een negatief gevolg van het cultuurstelsel voor Java
Slide 28 - Open question
Op welke manier gingen de Nederlanders met het bestuur van Java om?
A
Ze ontsloegen de meeste vorsten en zetten er nieuwe Javaanse vorsten voor in de plaats.
B
Ze ontsloegen de meeste vorsten en zetten er nieuwe Nederlandse ambtenaren voor in de plaats.
C
Ze lieten het grotendeels intact en plaatsen er een Nederlandse bestuur naast en boven.
D
Ze haalden het hele inheemse bestuur weg en plaatsten er een Nederlands bestuur.
Slide 29 - Quiz
Bestuur tijdens het cultuurstelsel
Nederland laat het bestaande, inlandse (Javaanse) bestuur intact
Nederland plaats boven en naast dit inlandse bestuur, een eigen, binnenlands, bestuur met Nederlandse ambtenaren van de NHM (Nederlandsche Handelsmaatschappij)
Gouverneur-Generaal
Gouverneur
Resident
Binnenlands bestuur
Assistent-resident
Regent
Inlands bestuur
Districtshoofd
Onderdistrictshoofd
Dorpshoofd
Verdeelt het werk en betaalt het plantloon uit
Hoogste ambtenaar in Nederlands-Indië
Hoofd van een provincie
Controleur
↓
↓
↓
↓
↓
↓
↓
↓
↓
↓
Javaanse vorsten
Slide 30 - Slide
Kritiek op het cultuurstelsel
Slide 31 - Slide
Liberalen?
Slide 32 - Open question
Liberalen in Nederland aan de macht (1848)
Cultuurstelsel wordt uitvoerd door de NHM, een staatsbedrijf.
Liberalen willen economische vrijheid en niet dat de overheid zich bemoeit met de economie.
Ze willen dat óók particuliere ondernemers een bedrijf op Java kunnen starten
Slide 33 - Slide
Liberalen willen persoonlijke vrijheid: het cultuurstelsel lijkt op slavernij en dwangarbeid
Slide 34 - Slide
Max Havelaar
Max Havelaar, of de koffij-veilingen der Nederlandsche Handel-Maatschappij.
Boek van Multatuli (Latijn voor: 'ik heb veel leed gedragen'), pseudoniem van Eduard Douwes Dekker
Belangrijkste protest tegen de uitvoering van het cultuurstelsel