Vervuiling middeleeuwse steden

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo t, havo, vwo
• Leerjaar 2

Afspraken 2B

- Niet teveel uitleg

- Goed luisteren en stil zijn als iemand anders aan het woord is

- Elkaar respecteren

- Derde waarschuwing uit het lokaal

- Fluisteren tijdens samenwerken

- Lukt het niet komende week klassenopstelling

Deze les:

- Voorkennis

- Lesdoel

- Instructie

- Verwerken nieuwe lesstof

Programma periode

• 1. Milieuproblemen soorten en maten
• 2. Milieuvervuiling en aantasting
• 3. Uitputting
• 4. Versnelde broeikaseffect en koolstof kringloop
• 5. Interglacialen en glacialen
• 6. Milieuproblemen vroeger 
• 7. Industriële revolutie en gevolgen
• 8. Duurzame energie
• Toets

Lesdoel

Na deze les weet je in welke vormen vervuiling in de middeleeuwse steden voorkwam, wat voor energie er werd gebruikt en wat de voornaamste brandstof was.

Vervuiling

Aantasting

Uitputting

Soorten vervuiling
(voorbeelden?)

Is vervuiling alleen van deze tijd?
Waarom wel/ niet?

Terug in de tijd

Middeleeuwen 500-1500

500-1000 vroege middeleeuwen

1000-1500 late middeleeuwen

Wat zie je op
het plaatje?

Middeleeuwse steden

• In de middeleeuwen werkten de  meeste ambachtslieden in de steden.  Zij hadden grondstoffen nodig. Zolas: klei, wol huiden en graan.
• Die kwamen uit de bodem, het bos of van de landbouw. 
• Mensen waren weinig bezig met het tegengaan van vervuiling.

Leerlooien

- Leer van huiden

- Huiden in tonnen urine en schors

- Vuil water in de gracht

Voor wie zou het vuile water in de grachten van de stad een probleem zijn?

Ziekte en hygiëne

De Middeleeuwen waren een ongezonde tijd. Mensen hadden weinig kennis van hygiëne en er waren veel ziektes.

Wat heeft dat met vervuiling te maken?

Beschrijf de omstandigheden van de Middeleeuwse gezondheidszorg en de behandeling van ziektes.

Zo kon het niet langer..

Het stadsbestuur maakte regels om vervuiling tegen te gaan. 

- Leerlooiers moesten buiten de stad werken

- Vuilnisophalers

Energie in de middeleeuwen

Ambachtslieden gebruikten ook energie. Ze gebruikten eigen spierkracht of die van paarden, watermolens en windmolens.

Steden groeiden snel >> er waren meer grondstoffen en er was meer energie nodig. 

Hout als brandstof!

Het jaar 1000

Landbouwgrond

Bouwen

Ijzererts

Houtskool

Het jaar 1500

Regels over omgaan met hout

Boeren moesten bijvoorbeeld per koe 2 bomen planten 

Zelf aan de slag

Bladzijde 20-21

Opdrachten: 2, 3, 4 en 6

Klaar? opdracht 5

Bespreken

Bladzijde 20-21

Opdrachten: 2, 3, 4 en 6

Klaar? opdracht 5