15.1 Koolhydraten

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

H15 Biochemie

Deze les

• Introductie H15
• Maken 7 + 8
• Uitleg koolhydraten
• Lezen 15.1
• Maken 11, 14 t/m 17

Wat leer je dit hoofdstuk?

• Je leert wat macro- en micronutriënten zijn.
• Je leert de chemische structuur kennen van macronutriënten, hoe ze worden opgebouwd en afgebroken.
• Je leert hoe de eiwitsynthese plaatsvindt uit DNA.

Macro- en micronutriënten

• Macronutriënten komen in grote hoeveelheden voor en leveren energie: koolhydraten (15.1), vetten (15.2), eiwitten (15.3).

• Micronutriënten komen in kleine hoeveelheden voor: vitaminen en mineralen.

Aan de slag

Micronutriënten worden niet besproken in het boek, maar komt voor in een enkele opgave:

• Maken 7 + 8
  

15.1 Koolhydraten

Leerdoelen

• Je leert wat de functie is van koolhydraten in onze voeding;
• Je leert hoe koolhydraten zijn opgebouwd;
• Je leert om een reactievergelijking in structuurformules te geven van de vorming en hydrolyse van koolhydraten.

Koolhydraten

Functie van koolhydraten

• (Snelle) energiebron 
• Goede spijsvertering bevorderen (vezels)
• Bouwsteen DNA en RNA

Snelle en langzame koolhydraten

• Snelheid waarmee koolhydraten (suikers) worden opgenomen in bloedbaan.
• Afhankelijk van ketenlengte van de moleculen.

Bouw van koolhydraten

• Een koolhydraat kan een monosacharide (1 monomeer), disacharide (2 monomeren) of polysacharide (meer dan 2 monomeren) zijn.
• Zie Binas 67F

Glucose

• Glucose heeft twee spiegelbeeldisomeren: D- en L-glucose 
• In oplossing evenwicht tussen lineair molecuul en als ringstructuur

Vorming di/polysacharides

Di/polysacharide ontstaat door condensatiereactie tussen monosachariden, waarbij monosachariden aan elkaar worden gekoppeld door een etherbinding ~C-O-C~

Hydrolyse van di/polysachariden

Hydrolyse (o.i.v.) enzymen van di/polysacharide geeft losse monosachariden.

Aan de slag

• Lezen 15.1
• Maken 11, 14 t/m 17