H5 Water: Les 1

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

00:49

Als water verdampt uit de oceaan, is het dan zichtbaar?

1. JA, het is wit
2. NEE, het is onzichtbaar
3. SOMS, alleen 's-nachts
4. SOMS, alleen overdag

01:44

Als alle rivieren in de zee of oceaan uitkomen, waarom stroomt de zee dan niet over? Leg uit.

Welke fase? Sleep naar het juiste vak

Vast

Vloeibaar

Gas

rijp

sneeuw

waterdamp

mist

grondwater

gletsjer

wolk

oppervlaktewater

hagel

Fases

• 3 fases: vast (s), vloeibaar (l), gas (g). 
• Als het koud genoeg is, zijn alle stoffen vast.  Bij steeds meer opwarmen gaat een stof eerst door het smelpunt (temperatuur waar vast overgaat in vloeistof) en daarna door het kookpunt (temperatuur waar vloeistof overgaat naar gas)
• Smeltpunt en kookpunt zijn stofeigenschappen
• Gaat een stof van de ene naar de andere fase, dan heet dit een faseovergang

Deze heb ik even aangepast, want dan is het een inleiding voor de vraag die hierna komt. En ik moest "kookpunt" & "smeltpunt" nog introduceren.

	smeltpunt (K)	kookpunt (K)	fase (bij 295 K)
zwavelzuur	284	603
stikstof	63	77
kwik		630	vloeibaar
ijzer	1811	3023	vast

Vul de juiste fase of temperatuur in (slepen)

vast

gas

234

vloeibaar

529

Hier was wat raars aan de hand technisch. Het sleepdoel met rode rand stond in de editor (rechts) anders dan in de tabel (links). Links is wat de leerlingen merken. 

Gevolg was dat 1 fase niet op zijn plek kon vallen. 

Na wat veranderingen in de tabel gaat het opeens wel goed... 

Sleep de fase en faseovergang naar de juiste plek.

Smelten

Stollen

Condenseren

Vervluchtigen

Rijpen

Verdampen

gas

vloeistof

vaste stof

Sleep de juiste faseovergang naar de juiste plek.

a. Welke faseovergang vindt plaats van 1 naar 2?

b. Welke faseovergang vindt plaats van 2 naar 3?

c. Welke faseovergang vindt plaats van 3 naar 4?

d. Welke faseovergang vindt plaats van 4 naar 1?

Smelten

condenseren

verdampen

stollen

zout water

(zoetwater)ijs

grondwater

rivier, meer

00:40-01:25

Verdamping zet water om in waterdamp (waterkringloop). 

Het zout blijft achter.

01:28

Rivieren stromen naar de zee. Wat gebeurt er uiteindelijk met de oceanen?

1. Ze worden zouter en zullen overstromen
2. Ze worden minder zout en overstromen
3. Er blijft evenveel zeewater maar dat wordt zouter
4. Door verdamping drogen de oceanen op tot zoutpannen

Rekenen: als je lichaam voor 65% uit water bestaat en je weegt 70 kg, hoeveel water bevat jouw lijf dan?

1. 20,5 liter
2. 70,5 liter
3. 45,5 liter
4. 4,2 liter

0

Drinkwater

Drie manieren om in Nederland drinkwater te maken:

• Grondwater

• Oppervlaktewater

• Water uit de duinen

Grondwater

Dit wordt in hoog Nederland opgepompt uit de grond uit ondergrondse rivieren en meren. Deze liggen tussen de 20 en 200 meter diep.

Het water is door de grond gezuiverd maar moet daarna ook nog gezuiverd worden. 

Oppervlaktewater.

Dit wordt in laag Nederland gemaakt, hier is namelijk het grondwater te zout. Het water wordt gemaakt van uit regenwater dat we uit rivieren en meren pompen en schoonmaken.

Duinwater

Water wat bij de kust uit de bodem gepompt wordt. Het water is zoetwater wat tussen zout- en brakwater zit.

Op welke manier wordt drinkwater het meeste geproduceerd in Nederland?

1. Duinwater
2. Grondwater
3. Oppervlakte water

Een gemiddelde Nederlander gebruikt
119 liter water per dag. Bekijk de afbeelding hiernaast. Hoeveel procent wordt er gebruikt bij het spoelen van het toilet?

Zoek op internet op hoe minder water kan verspillen met het toiletteren.

Linda heeft een extra zuinige wc gekocht. Hiermee bespaart ze 25 liter water per dag. Hoeveel liter water gebruikt ze nu nog in een jaar?

Verborgen waterverbruik

Het meeste water wordt gebruikt voor landbouw.

Een van de landbouwproducten is katoen. 

Voor het maken van 1 spijkerbroek heb je 8000 liter water nodig. 

• 7500 liter is voor katoen
• 500 liter is voor de afwerking van de broek.

Na hoeveel dagen heb je thuis net zoveel water gebruikt als voor de productie van een spijkerbroek?

Verdieping

Water in je kledingkast

Lees de volgende website:

Water in je kledingkast

Wat zou jij kunnen doen om minder water te verspillen bij je kleding?

Wat heb je vandaag geleerd?

Wat vond je van deze les?