b1 Het zintuigenstelsel

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Thema 11 Zintuigen

 b1 Het zintuigenstelsel

leerdoelen basisstof 1

• Je kunt de werking van zintuigen beschrijven

Wat weet je al over het zintuigenstelsel?

Je zintuigen zitten in bepaalde organen:

gehoorzintuig in oren,

gezichtszintuig in ogen, etc.

Je zintuigen zitten in bepaalde organen:

gehoorzintuig in oren,

gezichtszintuig in ogen, etc.

In een zintuig bevinden zicht zintuigcellen:

elke zintuigcel is verbonden met een uitloper van een gevoelszenuwcel.

Elk zintuig is gevoelig voor een specifieke prikkel: de adequate prikkel

Wat is de adequate prikkel voor de gezichtzintuigcellen?

Wat is de adequate prikkel voor het reukzintuig?

Wat is de adequate prikkel voor het tastzintuig?

Drempelwaarde

Een prikkel moet sterk genoeg zijn voordat een zintuigcel impulsen gaat afgeven.

 Dat noemen we de drempelwaarde.

gewenning

Als een prikkel lang aanhoudt of steeds herhaald wordt, gaat de drempelwaarde omhoog.

Gevolg: Je neemt minder tot geen prikkels waarnemen. 

Bijvoorbeeld: armband die je omdoet voel je niet meer

Drempelwaarde verlagen

De drempelwaarde kan je dus verlagen. Als je twee mensen ziet fluisteren en je gaat je op het gesprek concentreren, kan je soms wat meer horen van het gesprek. 

• Dit noem je motivatie

Je werk in de bakkerij, na een tijdje ruik je het gebakken brood niet meer.
De drempelwaarde ging ...

1. omhoog
2. omlaag

Je loopt langs een pizzatent, maar je ruikt het niet, want je hebt geen honger. Je bent...

1. gemotiveerd, drempelwaarde is hoog
2. gemotiveerd, drempelwaarde is laag
3. niet gemotiveerd, drempelwaarde is hoog
4. niet gemotiveerd, drempelwaarde is laag

Over welk onderdeel wil je extra uitleg?

adequate prikkels

drempelwaarde

gewenning / motivatie

Thema 11 Zintuigen. Bs 2. Tien zintuigen van de mens

leerdoelen basisstof 2

• Je kunt aangeven waar het gezichtszintuig, het gehoorzintuig en het evenwichtszintuig liggen en wat hun adequate prikkels zijn.
• je kunt aangeven waar de zintuigcellen in je huid, de reukzintuigcellen en de smaakzintuigcellen liggen, hoe ze werken en wat hun adequate prikkels zijn.

Waar liggen je zintuigen in de huid?

1. Hoornlaag
2. Kiemlaag
3. Lederhuid
4. Onderhuids bindweefsel

Welk zintuig reageert op welke prikkel?
Sleep de prikkels naar het juiste plaatje

Licht

Geluid

Geurstoffen

Smaakstoffen

Warmte/kou/ druk/aanraking

Welk zintuig ligt er niet in je huid?

1. Koude zintuig
2. Tastzintuig
3. Evenwichtszintuig
4. Drukzintuig

Onderdeel 1 en 2 geven een zintuig in de huid weer. Welke is logischerwijs het drukzintuig en welke het tastzintuig? 

Sleep A en B.

Drukzintuig

Tastzintuig

Als je verkouden bent en je eet een loempia dan smaakt dat anders dan je gewend bent.

Hoe komt dat?

1. Als je verkouden bent worden andere zintuigen in je tong geprikkeld dan wanneer je niet verkouden bent.
2. De hersenen krijgen nu alleen maar impulsen van de smaakzintuigen en niet van het reukzintuig.
3. Het reukorgaan is gevoeliger voor prikkels door de verkoudheid en stuurt meer impulsen naar de hersenen.

Je kunt aangeven waar het gezichtszintuig, het gehoorzintuig en het evenwichtszintuig liggen en wat hun adequate prikkels zijn. Kan jij dit nu?

😒🙁😐🙂😃

Je kunt aangeven waar de zintuigcellen in je huid, de reukzintuigcellen en de smaakzintuigcellen liggen, hoe ze werken en wat hun adequate prikkels zijn. Kan jij dit nu?

😒🙁😐🙂😃

Leerdoelen

* Je kunt aangeven waar het gezichtszintuig, het gehoorzintuig 

    en het evenwichtszintuig liggen en wat hun adequate 

    prikkels zijn.

* Je kunt aangeven waar de zintuigcellen in je huid, de 

    reukzintuigcellen en de smaakzintuigcellen liggen, hoe ze 

    werken en wat hun adequate prikkels zijn

Gezichtszintuig

In de ogen licht het gezichtszintuig.

Het licht dat in de ogen valt komt terecht op de zintuigcellen in het netvlies. Deze sturen impulsen naar de hersenen, waardoor je kunt zien.

Adequate prikkel: Licht

Gehoorzintuig 

In de oren ligt het gehoorzintuig.

Dit zintuig reageert op geluiden/trillingen. De zintuigcellen in het slakkenhuis sturen impulsen naar de hersenen, waardoor je kunt horen.

Adequate prikkel: Geluid/trilling

Evenwichtszintuig

In de oren ligt ook het evenwichtszintuig of evenwichtsorgaan. De maakt gebruik van de zwaartekracht om de stand van je hoofd te meten zodat je rechtop blijft staan. Ook meet deze of je snel of langzaam gaat.

Zintuigen in de huid 

In de huid liggen verschillende zintuigen: 

* Tastzintuig: Tastknopjes liggen vlak onder 

    de  huid en reageren op lichte aanraking. 

    Hiermee voel je bijvoorbeeld het verschil 

    tussen hard, zacht, glad of ruw.

* Drukzintuigen: Liggen dieper in de huid,     

   en voelen druk. Ze zijn belangrijk bij het 

   regelen  van de kracht waarmee je iets 

   vastpakt.

Zintuigen in de huid 

* Koudezintuig: Reageert op lagere

   temperaturen, kou dus.

* Warmtezintuig: Reageert op hoge 

   temperaturen, warmte dus

* Pijnpunten : Reageren op pijn en 

   schadelijke prikkels. Pijnpunten 

   zien er iets anders uit dan de  

   andere zintuigen in de huid.  

   Ze zitten ze niet alleen in de huid, maar  

   overal in het lichaam.

Het reukzintuig.

Bovenin de neus ligt het reukzintuig. De reukzintuigcellen en de reukharen liggen in het neusslijmvlies. 

Impulsen gaan naar de hersenen, waardoor je iets ruikt.

Adequate prikkel: Geurstoffen

Smaakzintuig

In oppervlak van de tong zitten groefjes met daarin smaakknopjes. 

In smaakknopjes zitten de smaakzintuigcellen.
Je proeft alleen: zoet, zuur, zout, bitter (en umami). Bij de andere smaken heb je je reukzintuig nodig.

Adequate prikkel: Smaakstoffen