P1+P2

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Paragraaf 2: Basisconcepten en sleutelvragen

Leerdoelen:

aan het einde van deze les weet/kun je...

• wat waarden en normen zijn
• wat sociale verplichting is
• wat sociale controle is
• wat belangen zijn
• het verschil tussen macht en gezag
• wat machtsmiddelen zijn
• wat sociale ongelijkheid is en wat de drie terreinen zijn
• wat sociale cohesie is

Kernbegrippen

(belangrijke begrippen die regelmatig terugkomen)

- waarden en normen

- belangen 

- macht

Normen

opvattingen/regels over hoe je je op grond van waarden hoort te gedragen, normen horen altijd bij een waarde!

Waarden

uitgangspunt of principe dat mensen belangrijk vinden in hun leven

Voorbeeld waarden - normen

Gezondheid: “ik sport drie keer per week om fit te blijven”

Status: “ik vind het belangrijk om veel te verdienen”

Vrijheid: “iedereen moet vrij zijn om te geloven wat hij wil”

Familie: “je zorgt voor je ouders als ze dat niet meer kunnen”

Discipline: “ik zorg dat ik altijd mijn huiswerk heb gemaakt”

Normen

Formele norm > regel die (wettelijk) is vastgesteld

Informele norm > ongeschreven regel (fatsoensnormen)

Belangen

Het voordeel dat iemand ergens bij heeft 

Bijvoorbeeld: schone lucht, een goed salaris, godsdienstvrijheid, een veilige leefomgeving.

Macht

Het vermogen om het gedrag of het denken van anderen te beïnvloeden.

Formele macht: vastgesteld in wetten of regels.

Informele macht: niet vastgesteld in regels.

Machtsmiddelen: middelen waarmee je het gedrag van anderen kunt beïnvloeden

geweld, functie/beroep, kennis, overtuigingskracht, geweld, aantal, geld

Sociale ongelijkheid

In vergelijking met 100 jaar geleden is de sociale ongelijkheid afgenomen, de ongelijke verdeling van maatschappelijke kansen, inkomen, -kennis- en (politieke) macht.

Hoe sterk mensen zich verbonden voelen met elkaar

Huiswerk

Opdrachten in Google Classroom, paragraaf 1 + 2