4.4 De holocaust

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

De Holocaust

Hoe racisme en discriminatie een genocide werd

Leerdoelen

Aan het eind van de paragraaf kun je:

- Uitleggen in welke fasen de Holocaust verliep.

- Iedere fase beschrijven en voorbeelden noemen.

- Uitleggen hoe mensen dit konden laten gebeuren.

Antisemitisme

• Hoewel het, officieel, haat richting alle Semitisch sprekende volken betekent,
  

      wordt het eigenlijk alleen gebruikt als ander woord voor Jodenhaat

• Antisemitisme bestaat al duizenden jaren...
  
• Christelijke invloeden in Europa hadden altijd antisemitisme aanwezig gehouden. 

Hitler wordt kanselier

januari 1933

• Hitler speelt in op gevoelens van onvrede bij delen van de bevolking.
• Hij zegt dat de economische crisis én het verlies van de oorlog de schuld is van Joden en Communisten
• Nu hij de baas is, is de weg vrij om deze gevoelens te laten groeien. 

Rassenleer

• Het geloof dat de mensheid onderverdeeld was in verschillende rassen
  

       - Niet alle rassen zijn gelijk in deze onderverdeling

• Het Germaanse ras is superieur. Dit ras verdient het om de baas te zijn en een leidende rol in de wereld te spelen.

      - Ubermenschen

• Het laagste ras was het Joodse ras

     - Samen met anderen zijn dit de Untermenschen. 

Fase 1

Pesten en vernederen

Welk doel zouden de Nazi's hebben met het pesten en discrimineren van Joden?

Kauft nicht bei Juden!

• De Nazi's willen de Joden steeds meer uitsluiten van het openbare leven in Duitsland.

    - Kopen bij Joden wordt ontmoedigd door de knokploegen van de Nazi's.

    - Joden worden geweerd van publieke plekken.

    - Joodse mensen worden ontslagen van posities bij de overheid.

    - Joodse leerlingen en studenten moeten naar aparte scholen en universiteiten.

• Door ze te pesten en discrimineren hopen ze twee dingen:

      1. Meer Duitsers antisemitisch te maken. Of het in ieder geval normaliseren.

      2. Joden weg te pesten uit Duitse gebieden. 

Kristallnacht

9 november 1938

• In Parijs vermoordt een jonge Jood, Herschel Grynszpan, een Nazi. 
• Na een radiotoespraak van Joseph Goebbels, trekken Duitsers massaal de straat op om eigendommen van Joden te vernielen.
• De politie en SS kregen de opdracht om niet in te grijpen.

Fase 2

Uitsluiten

Op welke manieren zouden Joden buitengesloten kunnen worden?

Neurenberger Rassenwetten

1935

• Deze wetten moeten de rechten voor Joden sterk beperken, met als doel dat ze 'vrijwillig' uit Duitsland zouden vertrekken.
  
• Zo mogen Joden geen Duitser meer zijn, of trouwen met een Duitse burger.
  
• Deze wetten zijn ook bedoeld om het Arische ras, 'zuiver te houden'
  

Jodenster

• Vanaf november ’39 wordt de Jodenster ingevoerd in Polen.
• Later ook in de rest van het Duitse Rijk. 
• Naast registratie in hun persoonsbewijs moesten zij ook een gele davidster op hun kleding naaien. 

Waarom zouden de Nazi's Joden verplichten een Jodenster te dragen?

Fase 3

Isoleren en Concentreren

Ghetto's 

• Om de Joodse gemeenschap te scheiden van de rest worden ze verplicht    in aparte wijken te wonen: Ghetto's.
• Om Joden op te sporen werden ook razzia's gehouden.

       - Massaal oppakken van mensen op straat. 

• Zo leefden ze gescheiden van de rest van de bevolking. 

Aan hun lot overgelaten

• Het leven in de Ghetto's was enorm zwaar
• Naast mishandeling en pesterijen was er nog ander probleem in de ghetto's
  
• Er was de beperkte hoeveelheid voedsel en medicijnen.

• Veel mensen stierven aan ondervoeding, kou en ziektes. 

Concentratiekampen.

• Voor de Duitsers zijn concentratiekampen veel 'overzichtelijker' en 'effectiever' om het 'Joodse probleem' op te lossen.
• Ook konden deze 'ongewensten' nu gebruikt worden door Duitsland.
  
• In de kampen moesten ze dwangarbeid doen, voor onder enorm slechte omstandigheden. 
• 'Arbeit macht Frei'

Fase 4a

Uitroeiing 

Einzatzgruppe

• Het vermoorden van Joden begint al vroeg in de oorlog, in Oost-Europa. 
• Veel executies gebeuren door de SS-Einsatzgruppen.
  

      - Speciale moordcommando's met als taak de regio te 'zuiveren'.

• Eerst alle mannen, later ook vrouwen en kinderen. 

Fase 4b

Systematische uitroeiing van de Joden:

Endlösung (=eindoplossing)

De eindoplossing

• De Nazi’s proberen een oplossing te bedenken voor het ‘Jodenprobleem’
  
• Willen hen weg hebben uit de Duitse samenleving!
  

• Uiteindelijk wordt gekozen voor de Endlösung= De eindoplossing                    - Uitroeiing van het complete Joodse ras.

• In Oost-Europa waren de moordcommando's al jaren bezig
• Echter met veel gerommel en problemen.
• Vanaf 1942 moet er een systematische aanpak komen...

Zyklon-B

• Nazi’s zoeken naar een alternatief middel voor de uitroeiing van de Joden.
  
• Duitsers gaan experimenteren met gas.
  

       - Ontluisingsmiddel Zyklon-B blijkt uitermate geschikt. 
       - Ontstaan Gaskamers

• Nazi’s gaan speciale kampen bouwen die als doel hebben om mensen systematisch te vermoorden.
  
• Auschwitz, Sobibor, enz.
  

Al het bewijsmateriaal moeten worden vernietigd:

kleding, foto's...lichamen.

De Holocaust

• Tijdens de oorlog zullen de Nazi’s zo’n 6 miljoen joden                   systematisch vermoorden.

     - Samen met duizenden andere ongewensten

• Vanuit Nederland ongeveer 104.000 Joden
  

• Komt bekend te staan als de Holocaust
  
• Joodse gemeenschap noemt het shoah.