Rechtsstaat en democratie deel 5

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Rechtsstaat en democratie 

- welke gevolgen de ontzuiling had voor de partijendemocratie

- hoe verdere democratisering leidde tot uitbreiding van grondrechten

- hoe de politiek versplinterende 

bij deze sleepvraag wordt gekeken wat ook alweer verzuiling was en wat erbij hoort.

De docent vermeld dat iedereen een eigen partij, krant, omroep en etc.. had. Dit vervalt dus in de jaren '60 

Partijpolitiek na de oorlog

Direct na de oorlog bleef Nederland verzuild.

De SDAP vormde na de oorlog met enkele kleine partijen de PvdA

Dit past bij de zogenaamde Doorbraakgedachte; de verzuiling doorbreken.

Ondanks pogingen van PvdA om zich te presenteren als progressieve partij

PvdA werd net als de SDAP een verzuilde partij

PvdA-er ministerpresident

De SDAP had alleen maar in de oppositie gezeten.

Maar in samenwerking met de katholieken (KVP) werd de PvdA-er Willem Drees minister-president. 

De regeringen van Drees worden de Rooms-Rode coalities genoemd. 

Jaren 50: KVP en PvdA grootste partijen

Willem Drees

VVD

De PvdA had banden met rode organisaties.

Liberalen verlieten 1948 de PvdA en richtte de Volkspartij voor Vrijheid en Democratie (VVD) op.

PvdA staat voor Partij van de Arbeid.

Bij welke stroming past deze partij het beste?

1. conservatisme
2. liberalisme
3. socialisme
4. confessionalisme

Wie was vanaf 1948 ministerpresident van Nederland? En van welke politieke partij was hij?

1. Colijn / CDA
2. Colijn / PvdA
3. Drees / CDA
4. Drees / PvdA

VVD staat voor Volkspartij voor Vrijheid en Democratie.

Bij welke stroming past deze partij het beste?

1. conservatisme
2. liberalisme
3. socialisme
4. confessionalisme

Ontzuiling en secularisatie

• Mensen voelen zich niet thuis in hun zuil.
• Mensen willen zelf hun leven gaan bepalen.
• Hierdoor ontstaat ook de secularisatie (ontkerkelijking). 
  

Politieke verschuivingen

In de jaren '60 leidde de ontzuiling tot politiek verschuivingen.

Winnaars: D66, Boerenpartij, populistische partij, PSP, PPR. 

Winst van de nieuwe partijen was een uitleg van onvrede. 

-Het Harmoniemodel kwam ten einde, wan thet ging goed met Nederland. Parijen kwamen tegenover elkaar te staan: Polarisatie

Verdere democratisering

- Nieuwe partijen aan de macht die streefden naar verdere democratisering van de samenleving. 

- Het parlement durfde hun eigen kabinet naar huis te sturen in 1966; de nacht van Schmelzer

- Burgers hadden weinig invloed op het overheidsbeleid

- D66 streefde naar meer democratisering, bijvoorbeeld het kiezen van de premier door het volk. 

PSP

- Pacifistische Socialistische partij (1957)

- Democratie

- tegen kernwapens

- socialistische economie

- Jaren 70: homo emancipatie

Jaren 60

Ontzuiling

Steeds minder mensen gingen naar de kerk.

Kranten braken met hun zuilen

Er kwam een niet verzuilde tv-omroep (TROS), en radio-omroep (Veronica)

Provo

D66

- Hans van Mierlo

- Democratischer -> rechtstreekse invloed

* Burgemeester/ministerpresident

* Referenda

* Herinvoering van districtenstelsel 

Actiegroepen

- Tegelijk ontstonden er allerlei actiegroepen (bijvoorbeeld Dolle Mina) die het recht op abortus eiste en streefden naar een gelijkwaardige positie van de vrouw. 

                             -Gedoogbeleid Soft Drugs

Sleep de omschrijvingen naar de juiste plek 

Voor de jaren 60 

Vanaf de jaren 60 

gehoorzaamheid

verzuiling

Ontzuiling

conformeren aan de groep

welvaart

individualisering

secularisatie

Veel armoede

Jaren 80

- Fusie van de confessionele partijen tot het CDA.

- PPR PSP en CPN hielden nauwelijks zetels over:

- Dit leidde tot het ontstaan van Groenlinks 

CDA, Christenunie en SGP behoren tot de ... stroming

1. confessionele
2. liberale
3. sociaal-democratische

Wat is tegenwoordig nog een socialistische partij?

1. De VVD
2. De PVDA
3. Het CDA
4. D66

Verdere democratisering

- herziening grondwet 1983

- Klassieke en sociale grondrechten uitgebreid

Orden onderstaande grondrechten.

Klassieke grondrechten

sociale grondrechten

Vrijheid van meningsuiting

Recht op werk

recht op gelijke behandeling

recht op huisvesting

recht op gezondheidszorg

godsdienstvrijheid

Veranderingen

- In 1994 werd Artikel 1 verder uitgewerkt tot algemene wet gelijke behandeling

- In 1999 werd de Nationale Ombudsman ingevoerd.

- In 2009 Europese burgerrechten vastgelegd. 

* Eurosceptici vs Pro-Europa

Paarse Kabinetten

-Kabinet met Links PvdA, midden D'66, en rechts VVD

-Zonder CDA

-Minister president Kok

-Ongekende welvaart

-Abortuswet en Euthanasiewet

-Poldermodel

Pim Fortuyn

LPF

Moord 2002

Populisme

Kabinetten Balkenende

-Normen en waardendebat

                                                                  -Veel discussie over Islam

 -M                                                       -Moord Theo van Gogh

Kabinetten Rutte 1 tm 4

-Rutte 1 met Wilders

-Rutte blijft populair

-VVD steeds de grootste

-Veel kleine partijen

Verdere versplintering

1994 SP opgericht.

2002 Christenunie/LPF/PartijvoordeDieren opgericht

2005 PVV opgericht

2009 50plus opgericht

2015 DENK/Forum voor democratie opgericht. 

Rechtsstaat en democratie tv10

- welke gevolgen de ontzuiling had voor de partijendemocratie

- hoe verdere democratisering leidde tot uitbreiding van grondrechten

- hoe de politiek versplinterende