Fouten maken mag! Herstelrecht in het onderwijs

• Mentorles
• Middelbare school
• vmbo b, k, t
• Leerjaar 2

Fouten maken mag!

Herstelgericht werken 

Mental check

Hoe zit je er vandaag bij?

Inhoud

• Voorstellen
• Doel en opbrengst workshop​
  
• Herstelgericht aan het werk in je klas​
  
• Effecten​
  
• Wat vraagt dit van jou als docent?​
  
• Het herstelgesprek​
  
• Afsluiting 

Rik van der Burg

Doel en opbrengst van deze workshop?

Aan het einde van deze workshop:

• ben je bekend met herstelgericht werken
• heb je handvatten om herstelgesprekken te voeren.
• heb je geoefend met verschillende gesprekssituaties

Herstelgericht werken?

Wat is het?

Heb je er ervaring mee?

Wat zijn je verwachtingen?

Herstelgericht werken?

Wat is het?

Het leggen van de focus op het herstellen van aangerichte schade en/of de verstoorde relatie. 

Voorbeeld prehistorie

Herstelgericht werken?

In de kern is herstelgericht werken niets anders dan het actief bevorderen van een vreedzame samenleving.

Is dit nieuw?

Voorbeeld prehistorie

Afsluiting

Wat neem je mee naar jouw lespraktijk?

Elk conflict en elke verstoring van de relatie MOET worden hersteld. Niet kunnen hertellen kan, hier ontvang je hulp bij, maar niet willen herstellen is niet mogelijk. Je bent pas weer welkom als je wil herstellen

Oorsprong

Herstelgericht werken?

In de kern is herstelgericht werken niets anders dan het actief bevorderen van een vreedzame samenleving.

Is dit nieuw?

Voorbeeld prehistorie

Herstelrecht én herstelplicht

Op het Kromme Rijn College kennen wij herstelrecht én herstelplicht.

''Iedereen heeft het recht om te herstellen, maar tegelijkertijd heeft iedereen ook de plicht om te herstellen.''

Elk conflict en elke verstoring van de relatie MOET worden hersteld. Niet kunnen hertellen kan, hier ontvang je hulp bij, maar niet willen herstellen is niet mogelijk. Je bent pas weer welkom als je wil herstellen

Herstelrecht én herstelplicht

Een niet hersteld conflict is vaak de oorzaak van een nieuw groter conflict.

Elk conflict en elke verstoring van de relatie MOET worden hersteld. Niet kunnen hertellen kan, hier ontvang je hulp bij, maar niet willen herstellen is niet mogelijk. Je bent pas weer welkom als je wil herstellen

Effecten

• een veilig en prettig schoolklimaat
• groter gevoel van inclusie
• meer verbinding, vertrouwen en verantwoordelijkheid
• conflicten blijven klein en zijn sneller opgelost
• haalt leerlingen uit negatieve gedragspatronen

Mijn leerlingen zijn vaak door veel ingrijpende negatieve ervaringen, trauma's en zelfbescherming niet gewend om problemen/conflicten op te lossen. Zijn vaak gewend om vanuit vergelding en boetedoening te denken. 

Praktijkvoorbeeld gymles

Les speelde erg ruig met voetballen en botste tegen Jannis op. Jannis riep direct iets kwetsends over de moeder van Les. Les zei dat de moeder van Jannis niet van hem houdt. Jannis sloeg hierop Les en Les ging het gevecht aan.

De leerlingen zijn uit elkaar gehaald en ik als mentor spreek ze eerst even kort individueel om te peilen of ze klaar zijn voor het herstelgesprek. Ook bespreek ik hoe het gesprek zal verlopen. 

Tijdens het herstelgesprek vertellen de leerlingen om beurten wat er is gebeurd en wat ze op dat moment dachten.

Als snel blijkt dat Jannis tijdens de mental check niet goed heeft ingecheckt. Hij heeft voor school heel erge ruzie gehad met zijn moeder en voelt zich hier nog erg rot over. 

Les geeft aan dat hij niet snapt waarom Jannis ineens uit het niets zo boos werd. Les heeft veel meegemaakt en wil zijn moeder altijd beschermen. Als iemand iets over zijn moeder zegt dan wordt hij meteen boos. 

Les geeft aan dat als hij wist dat Jannis niet goed in zijn vel zat hij niet zo ruig zou voetballen en niet direct boos zou worden toen hij werd uitgescholden. Hij zit zelf ook niet altijd lekker in zijn vel en weet dat het dan fijn is om met rust te worden gelaten. 

Jannis zegt dat het hem wel had geholpen als Les niet direct boos was geworden, maar had gevraagd waarom hij zo reageerde. Hij had dan wel gezegd dat hij boos was en dan was het niet tot vechten gekomen.

De conclusie van het gesprek is dat Jannis de volgende keer duidelijk moet inchecken, want dat anderen dan rekening met hem kunnen houden. Les geeft aan dat hij niet direct boos moet reageren, maar kan vragen wat er is. 

Als ik vraag of nu alles is opgelost en klaar ook echt klaar is, geven de jongens aan dat het klaar en opgelost is. Ze geven elkaar een boks en lopen samen terug naar de les. 

Les heeft zijn klasgenoten verteld dat ze Jannis even met rust moeten laten. Jannis heeft aan het einde van de dag groen uitgechekt. 

.

Wat vraagt dit van jou als docent?

• Kwetsbaarheid
• Durven reflecteren
• Mildheid naar jezelf en anderen
• Durven te oefenen
• Fouten durven maken (en deze herstellen)
• Sensitiviteit
• Gespreksvaardigheden

Elk conflict en elke verstoring van de relatie MOET worden hersteld. Niet kunnen hertellen kan, hier ontvang je hulp bij, maar niet willen herstellen is niet mogelijk. Je bent pas weer welkom als je wil herstellen

Elk conflict en elke verstoring van de relatie MOET worden hersteld. Niet kunnen hertellen kan, hier ontvang je hulp bij, maar niet willen herstellen is niet mogelijk. Je bent pas weer welkom als je wil herstellen

Aan de slag!

• Maak twee-/drietallen. 
• Kies een casus op de padlet (of breng er zelf één in)
• Lees de casus goed
• Voer het herstelgesprek volgens het voorbeeld

Elk conflict en elke verstoring van de relatie MOET worden hersteld. Niet kunnen hertellen kan, hier ontvang je hulp bij, maar niet willen herstellen is niet mogelijk. Je bent pas weer welkom als je wil herstellen

Elk conflict en elke verstoring van de relatie MOET worden hersteld. Niet kunnen hertellen kan, hier ontvang je hulp bij, maar niet willen herstellen is niet mogelijk. Je bent pas weer welkom als je wil herstellen

Afsluiting

Wat neem je mee naar jouw lespraktijk?

Elk conflict en elke verstoring van de relatie MOET worden hersteld. Niet kunnen hertellen kan, hier ontvang je hulp bij, maar niet willen herstellen is niet mogelijk. Je bent pas weer welkom als je wil herstellen

Mental check

Hoe ga je naar huis?

Afsluiting

Wat neem je mee naar jouw lespraktijk?

Elk conflict en elke verstoring van de relatie MOET worden hersteld. Niet kunnen hertellen kan, hier ontvang je hulp bij, maar niet willen herstellen is niet mogelijk. Je bent pas weer welkom als je wil herstellen