4.1 Prikkels en gedrag (deel 2)

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

4.1 Prikkels en gedrag

Leerdoelen

• Hoe onderzoek je gedrag?

Bestuderen (van gedrag)

Objectief: feitelijke waarnemingen 

Subjectief: bevat een interpretatie

Antropomorfisme: toekennen van menselijke gevoelens / bewustzijn / motivatie aan organismen zonder bewijs

Bestuderen (van gedrag)

Echt objectief: rond voorwerp, ingedeukt aan de bovenzijde. Rood van kleur met groene stippen van 2 mm doorsnede, etc.

Objectief: afbeelding van een appel

Subjectief: appel

Antropomorfisme: Deze appel toont met zijn kleur aan dat hij opgegeten wil worden, zodat zijn zaden verspreid worden.

Ethogram: een lijst met beschrijvingen van handelingen

Protocol

Gedragsketens bepalen: hoe vaak, in welke volgorde of hoelang komt handeling voor tijdens observatietijd?

In tweetallen:

• Ronde 1: A observeert en roept wanneer de handeling verandert en B noteert 
• Ronde 2: net andersom

 

(voor de zekerheid altijd video opnemen)

Voorbeelden van juiste OZV:

Voorbeelden van juiste OZV:

• Hoe vaak drinkt een konijn in 10 minuten tijd?
• Hoe lang eet een aap achter elkaar in 10 minuten tijd?

Origineler (en wat lastiger):

• Welke gedragsketen observeer ik bij de giraffe gedurende de 10 minuten observatietijd?

Protocol: tijdsbesteding

• Hoe vaak ...
• Hoe lang ...

Noteer elke 10 seconden wat het dier op dat moment doet.

Tel alle keren of alle tijd bij elkaar op

	ops	fts	rem	afst	bct
ops	x	3	0	0	0
fts	0	x	5	0	0
rem	0	1	x	2	1
afst	2	0	0	x	0
bct	0	1	0	0	x

Analyse

Als de tabel klaar is kijk je welke handeling opvallend vaak na een andere komt.

Na fietsen komt bijvoorbeeld 5x remmen, en alle andere handelingen komen na fietsen niet voor.

fietsen - remmen is dus een vaste volgorde, een gedragsketen

conclusie: fietsen-remmen is een gedragsketen  

of als je wat verder doorkijkt: opstappen - fietsen - remmen - afstappen

Resultaat

Staafdiagram: Overzicht van de manier waarop een dier de tijd besteed.

Let op:

• Titel
• Benoemen X-as (grootheid, eenheid)
• Benomen Y-as (grootheid, eenheid)
• Legenda
• Kort benoemen wat de opvallende resultaten zijn

Huiswerk ma 11 mrt 4e les

Aantekeningen 4.1 afmaken

Bestudeer blz. 12 t/m 16.

Maken + nakijken opdr. 10 t/m 18 (met een andere kleur pen/potlood).