werkwoordspelling TT week 39

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo, havo
• Leerjaar 1,2

Werkwoordspelling

Week 39 FT1 en FT2

week 39 FT1 en FT2

Lessen:

- maandag (en 1A dinsdag): werkwoordspelling pv (persoonsvorm) tt

- vrijdag: tijdscapsule verzegelen

PWT:

- taken Numo in PWT (totaal 60 minuten)

- tekst van de week 38 bespreken: Wat is je opgevallen?

- tekst van de week 39 volgens aanpak (2x 15 minuten tijdens PWT)

Wat is dat ook al weer?

schrijf in 1 minuut zoveel mogelijk werkwoorden op

De ham-vraag

Voor een correcte werkwoordspelling, moet je altijd eerst een belangrijke vraag stellen. Namelijk:

Heb ik te maken met een persoonsvorm???

Waarom?

Deze vraag is heel belangrijk. Kijk maar:

Hier is vorige week een ongeluk gebeurd. Het is een gevaarlijk kruispunt. Best kans dat er nog een ongeluk gebeurt. 

Even 

opletten!!!!

Hoe herken je de pv?

De pv (=persoonsvorm) past zich aan het onderwerp aan:

Ik neem een Big Mac.

Neem jij een Big Mac?

Hij neemT een Big Mac.

Wij nemEN een Big Mac.

Het onderwerp = wie?

Hoe herken je de pv? Doe een proef!

De tijdproef:

Ik neem een Big Mac.                  *De pv verandert als de tijd verandert.

Ik nam een Big Mac.                                    

De vraagproef:

Ik neem een Big Mac.                  *De pv komt vooraan te staan.

Neem ik een Big Mac?

De getalproef:

Ik neem een Big Mac.                 *Enkelvoud wordt meervoud of 

Wij nemen een Big Mac.             andersom. De pv verandert.

Hoe spel je de persoonsvorm?

In het volgende overzicht zie je hoe je 

de persoonsvorm 

in de 

tegenwoordige tijd 

moet spellen.

Soms moet er meer gebeuren...

hele ww	stam	ik-vorm
wijzen	wijz	ik wijs
verven	verv	ik verf
winnen	winn	ik win
lopen	.....	ik .....
skaten	.....	ik .....

Schrijf de stam en de aangepaste stam (ik-vorm) van rennen.
Doe het zo: winn - ik win

Schrijf de stam en de aangepaste stam (ik-vorm) van verhuizen.
Doe het zo: winn - ik win

De persoonsvorm enkelvoud tegenwoordige tijd

Je schrijft de ik-vorm: 

ik, je/jij achter de persoonsvorm, gebiedende wijs

ik loop, loop je/jij, loop!

Je schrijft de ik-vorm+T:

een ander in enkelvoud

Pim fietsT, jij lachT, hij werkT

(lopen) ........... Arie weer te zeuren?

Arie .......... (lopen) te zeuren.

Ik ............... (zeuren) ook graag over van alles.

.......... (zeuren) niet zo!

Maak nu zelf een zin met een woord uit het rad als persoonsvorm in je schrift:

Ik verwacht dat ik de oefeningen in Numo als volgt kan gaan maken:
0 = dat wordt heel moeilijk....
10 = dat wordt een makkie!

010

de(n) of te(n)?

Om te weten of je bij een zwak werkwoord in de verleden tijd nu de(n) of te(n) moet schrijven, gebruik je 't ex-kofschip.

1. hele werkwoord -en  = stam : branden / surfen
2. laatste letter van de stam in 't ex-kofschip?: brand / surf
3. nee: de(n): de(n)
4. ja: te(n): te(n)
5. ik-vorm van werkwoord + uitgang : brandde(n) / surfte(n)

de(n) of te(n)?

Pas wel op bij bijzondere werkwoorden als: verhuizen

1. hele werkwoord -en  = stam : verhuizen
2. laatste letter van de stam in 't ex-kofschip?: nee
3. dus de(n)
4. ik-vorm van werkwoord + uitgang : verhuiSde(n)

Sterke werkwoorden

Je schrijft wat je hoort: sloeg, riep, brak, dacht, reed 

(en je gebruikt de 'gewone' spelregels zoals de langermaakregel!).

Kun je de werkwoordsvormen nu goed spellen?

Geef jezelf een cijfer van 1 tot 10.

Andere vormen

Ik heb een Big Mac genomen                               VD

Kwijlend nam ik een hap                                          OD

Ik heb zin om een Big Mac te nemen                    INF

Geef me eens een Big Mac!                                      GW

Ik eet mijn zojuist gekochte Big Mac                    BN

Voltooid deelwoord (VD)

Begint vaak met BE-, GE-, VER- of ONT-.

Eindigt op:   -EN, -D, -T

Twijfel je tussen -d of -t,  gebruik dan weer  't ex-kofschip

Ik heb een Big Mac genomen, want die was afgeprijsd.          

Mijn Big Mac was verbrand. Het vlees leek gekookt.           

Onvoltooid deelwoord

Geeft aan dat je iets doet, terwijl je ook iets anders doet.

Geeft aan hoe iets gebeurt.

Hele werkwoord + een D

Kwijlend nam ik een hap. 
Pratend met volle mond zag ik hem vies naar me kijken.

Infinitief

Is het hele werkwoord.

Verandert niet bij veranderen van tijd  (het is tenslotte geen pv!)

Vóór een infinitief kan je meestal IK KAN zetten.

Ik heb zin om een Big Mac te nemen.        (IK KAN nemen).

Gebiedende wijs

Wordt gebruikt als het om een gebod of bevel gaat.

Staat op de eerste plaats in de zin.

Heeft geen onderwerp bij zich.

Geef me een Big Mac!

Braad ze bruin, die frietjes!

Bijvoeglijk naamwoord

Staat vóór een zelfstandig naamwoord.

Is een VD of OD geweest.

Schrijf je zo kort mogelijk, dus zoals het VD of OD, met soms een extra -E erachter.

Ik eet mijn zojuist gekochtE Big Mac.

                                   BN van VD

Trucjes

Als je er niet met de voorgaande regels uitkomt, dan kun je de verlengproef gebruiken voor het VD en OD.

De weerman heeft mooi weer voorspeld => voorspelde

De weerman keek zoekend rond => zoekende

Trucjes

De infinitief, de gebiedende wijs en het bijvoeglijk naamwoord schrijf je zo kort mogelijk.

De weerman zal mooi weer voorspellen

Voorspel goed weer, weerman!

Het voorspelde goede weer bleef uit.        

QUIZ!

Eens zien of jullie de regels goed in jullie hoofd hebben.     

Het gebeur... regelmatig dat men fouten maakt in werkwoordspelling.

1. gebeurd
2. gebeurt
3. gebeurdt

Als je verstandig bent, BRAND je daar je vingers niet aan.

1. pvtt
2. vd
3. pvvt
4. bn

De slapende kater was gemakkelijk te fotograferen.

1. OD als BN
2. VD als BN

De (aanbranden) aardappels zijn weggegooid.

1. aangebranden
2. aangebrandde
3. aanbrandende
4. aangebrande

Mijn (intapen) enkel doet nog steeds zeer.

1. Ingetapete
2. Ingetapede
3. Ingetapte
4. Ingetapde

evacueren
De .................. kampen.

1. gëevacueerde
2. geëvacueerde
3. gëevacueerden
4. geëvacueerden

Hij (deleten - vt) de bestanden.

1. delete
2. deletete
3. delette
4. deletette

(vinden) alsjeblieft die bankpas terug, voor er misbruik van wordt gemaakt.

1. Vond
2. Vindt
3. Vind

De stukken (kopiëren - tt) mijn secretaresse niet meer.

1. kopieert
2. kopieërt
3. kopiëren
4. kopieerde

De pas (stofzuigen) vloer lag onder de confetti.

1. stofgezogen
2. gestofzuigde
3. stofgezoge
4. stofgezuigde