4 Ademhaling + 5 Longen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

4 Ademhaling

Leerdoelen

• Je kunt de delen van het ademhalingsstelsel benoemen met hun kenmerken en functies.
  
• Je kunt de verschillen benoemen tussen ingeademde lucht en uitgeademde lucht
• Je kunt de voordelen benoemen van de inademing door de neus.
  
• Je kunt beschrijven hoe een inademing en uitademing tot stand komt.

Herhalen: Ademhalingsstelsel bij mensen

In de afbeelding op deze pagina is het ademhalingsstelsel van de mens schematisch weergegeven. Tijdens een inademing gaat lucht via de neusholte of mondholte naar de keelholte. Vervolgens stroomt de lucht langs het strottenhoofd de luchtpijp in. De luchtpijp vertakt zich in twee bronchiën, die zich vervolgens vertakken in steeds kleinere buisjes: de luchtpijptakjes. Aan het einde van de luchtpijptakjes bevinden zich trosjes longblaasjes.

Het ademhalingsstelsel

Meerdere longblaasjes

Hier zijn meerdere longblaasjes te zien aan de luchtpijpvertakking met daaromheen longhaarvaatjes.

Ingeademde en uitgeademde lucht

Om te kunnen bewegen heb je energie nodig. Deze energie genereren wij uit voeding. Bij de verbranding komt energie vrij in de vorm van warmte en in bewegingen. Als in je lichaam verbranding plaatsvindt, heeft je lichaam ook zuurstof nodig en zal het koolstofdioxide afgeven. Een ander verbrandingsproduct is water dat in de vorm van zweet ons lichaam verlaat. De ingeademde lucht die je inademt bestaat voor het grootste gedeelte uit stikstof en zuurstof. Met de stikstof doen we niets, deze ademen we net zoveel weer uit.

Gaswisseling

De gaswisseling tussen zuurstof en koolstofdioxide in één enkel longblaasje.

Buikademhaling

Gaswisseling

• Snel 
• Groot oppervlak
• Dunne wand  

Gaswisseling 

borstademhaling

buikademhaling

om lucht in de longen te krijgen moet de borstholte worden vergroot

dan worden longen uitgerekt waardoor er lucht wordt ingezogen = inademen

kan op 2 manieren

borstademhaling: tussenribspieren (borstbeen en ribben omhoog

buikademhaling: middenrif (buikwand naar voren)

uitademen: spieren ontspannen: borstholte verkleind, lucht er uit geperst

Buikademhaling

Bij welke ademhaling bewegen je ribben en het borstbeen?

1. Buikademhaling
2. Borstademhaling

Weet je het nog?

neusholte

luchtpijp

strotklepje

voorkomt voedsel in luchtpijp

lucht wordt gezuiverd, warm en vochtig

heeft slijmvlies en trilharen

Wat wordt er uitgewisseld met gaswisseling in de longen?

1. Zuurstof en glucose
2. Zuurstof en koolstofdioxide
3. Koolstofdioxide en glucose
4. Energie en glucose

Bekijk de tabel. Ingeademde lucht en uitgeademde lucht.
Hoe blijkt uit de tabel dat stikstof en edelgassen niet worden gebruikt?

keelholte

neusholte

luchtpijp

longblaasje

bronchie

Longblaasje

Luchtpijptakje

Kraakbeenring

Bronchie

Luchtpijp

Schaatster Sophie Kraaijenveld in actie voor het Nederlandse team.
Sophie heeft haar mond open tijdens het schaatsen. Waarom zou dit tijdens het sporten voordelig zijn voor Sophie?

Na een intensief WK schaatsen kampen veel schaatsers met gezondheidsklachten als verkoudheid of de griep. Waarom is de kans op ziekte na een WK groter dan normaal?

Benoem vier voordelen waarom het goed is om door je neus te ademen?

bronchieen 

keelholte

neusholte

luchtpijp

Wat is de functie van trilharen in het neusslijmvlies en in het slijmvlies van de wanden in het ademhalingssysteem?

5 Gezonde Longen

Roken

Smog

luchtvervuiling die vooral bestaat uit fijnstof

Ventileren

- hoofdpijn/moe/concentratie

- Ventilatie = het vervangen van 'oude' lucht met verse lucht

Bij een ontsteking in de luchtwegen kunnen de trilharen hun functie niet meer voldoende uitvoeren. Je gaat dan veel hoesten. Leg uit dat mensen veel hoesten als de trilharen hun functie niet meer kunnen uitvoeren?

Noem twee kenmerken van longblaasjes die het mogelijk maken om aan gaswisseling te doen.

Vet heeft bij mensen een isolerende functie. Het percentage onderhuids vet is bij mannen gemiddeld lager dan bij vrouwen.

Leg uit waarom dat een van de redenen is dat het totale oppervlak van de longblaasjes bij mannen gemiddeld groter is dan bij vrouwen.

Basisstof 4

Opdracht 4

Basisstof 5 opdracht 4

Huiswerk

Basisstof 4 

Opdracht: 1 t/m 8

Basisstof 5

Opdracht: 1 t/m 9