Spellingsregels

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Spellingsregels

Meervoud

De meeste zelfstandige naamwoorden krijgen in het meervoud                                                                  -en of -s.

Voorbeeld:

jas - jassen

kaas - kazen

station - stations

 

LET OP!

1. Gebruik na on­beklemtoond -ik, -el,-et, -es geen dubbele medeklinker.

Voorbeeld: 

havik - haviken

middel - middelen

dreumes - dreumesen

2. gebruik -ën bij de meeste woorden op -ee of -ie, be­halve bij woorden waar­in de klemtoon niet op de -ie ligt.

Voorbeeld:

idee - ideeën                     kopie - kopieën

bacterie - bacteriën      kolonie - koloniën     porie - poriën

3. Schrijf de -s aan het woord vast, ook na e, é, eau en ui.

Gebruik ’s als je het woord an­ders ver­keerd uit­s­preekt.

Voorbeeld:

café -  cafés          bureau - bureaus         shampoo - shampoos

alinea - alinea's     tosti - tosti's      pony - pony's

4. gebruik ook ’s na afkortin­gen.

Voorbeeld:

dvd - dvd's         tv - tv's

Latijnse woorden

1. woorden op -um : gebruik  -a of-ums 

voorbeeld:  museum  musea/museums

2.  woorden op -icus: gebruik -ici

voorbeeld: technicus - technici     medicus - medici

Tussenletters

Welke tussenletter gebruik je wanneer in een samenstelling?

-EN

 - in een samenstelling als het linkerwoord een zelfstandig naamwoord is met alleen een meervoud op -en.

Voorbeeld:   tomaat + soep = tomatensoep.

Uitzonderingen

1. Het linkerwoord heeft een meervoud op -en én -s

Voorbeeld:  hoogtes en hoogten, dus: hoogtepunt.

2. Het linkerwoord heeft geen meervoud. 

Voorbeeld:  tarwebloem, roggebrood.

3. Van het linkerwoord is er maar één.

Voorbeeld:  maneschijn, zonnebank.

4. Het linkerwoord is een bijvoeglijk naamwoord of een werkwoord.

Voorbeeld: rodekool, verrekijker; jokkebrok, lachebek.

5. Het linkerwoord versterkt het rechterwoord.

Voorbeeld:  beresterk, apetrots.

6. In veel ouderwetse samenstellingen. 

Voorbeeld:  bakkebaard, nachtegaal, schattebout.

Aan elkaar of los

1. Samenstellingen

Voorbeeld: arbeidsovereenkomst, vermogensaanwasdeling

2. Woorden met er-, hier-, daar- en waar- plus een voorzetsel.

Voorbeeld:  erop, hierin, daarmee, waarvan.

3. Getallen tot en met het woord duizend.

Voorbeeld: 750 = zevenhonderdvijftig; 

                        3.510 = drieduizend vijfhonderdtien.

Koppelteken

1. Het woord begint met de voorvoegsels

Voorbeeld: Sint-Nicolaas, oud-burgemeester, niet-rokers,   

                         leerling-verpleger, ex-man.

2. Een samenstelling bestaat uit twee gelijkwaardige delen.

Voorbeeld: zwart-wit, directeur-eigenaar

3. Een samenstelling bestaat uit meer dan 2 woorden waarbij de eerste twee gelijkwaardig zijn.

Voorbeeld: prijs-kwaliteitverhouding, woon-werkverkeer.

4. De uitspraak anders onduidelijk is. 

Voorbeeld: mbo-opleiding, rente-inkomsten, micro-organisme.

5. Een deel van een samenstelling bestaat uit een naam, letters, cijfers of tekens. 

Voorbeeld: het kabinet-Rutte, de VPRO-gids, A4-formaat, een 3-jarige opleiding, het @-teken.

6. Het woord een samengestelde aardrijkskundige naam of afleiding is. 

Voorbeeld: Centraal-Europa, Noord-Hollandse.

7. Ze een vaste combinatie zijn. 

Voorbeeld: kant-en-klaarmaaltijden, kat-en-muisspel, nek-aan-nekrace.

Beide/Beiden

Schrijf je met -en als 

1. ze op personen slaan                               én 

2. zelfstandig gebruikt zijn

(sommige, vele, enkele, laatste, beide, alle etc. )

Voorbeeld

- De meesten wilden skiën.

- Deze workshop trekt veel publiek. Sommigen komen zelfs twee keer.

Let op!

Kun je een woord uit de zin ervoor of uit dezelfde zin achter het woord zetten, gebruik dan alleen -e

vb: Enkele studenten kozen voor het zeilkamp, maar de meeste (studenten) wilden skiën.