2H 5.4 (conferentie Berlijn) 5.5 (Nederlands Indië)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

5.4 de wedloop om Afrika

16e – 18e eeuw goud en slaven.
Vanaf 1800 expedities in binnenlanden
Mungo Park verbaasd: steden! (ontstaan van 14e – 16e eeuw als onderdeel van islamitisch koninkrijk)
Ontdekkingsreizigers, missionarissen volgden

De conferentie vanBerlijn (1885)

• Bismarck organiseerde deze

• contracten met inlandse vorsten
• regels en afspraken
• als je land bezet met leger is het van jou
• spanningen tussen Europese landen

de verdeling van Afrika

1900: 4 landen van de 40 afrikaans

Grondstoffen: goud, ivoor, cacao, koper rubber
Afzetgebied; Afrikaanse economie ondergeschikt aan Europese

Missionarissen en zendelingen op pad voor geloof en beschaving

Nederlands Indië

voorgeschiedenis

Eerste contacten door VOC, handelspost/fort in Batavia (Java)
VOC in 1799 failliet, Nederlandse regering nam het over
Nederlands Indie gebied uitgebreid

Inlandse vorsten, gouverneur generaal aan top

Verdeel-en-heers-politiek

Wat was voor Nederland een reden om rond 1870 zijn grondgebied in Nederlands Indie uit te breiden?

1. Nederland wilde de slavenhandel uitbreiden.
2. Nederland wilde er gevangenen naar toe kunnen sturen.
3. Nederland wilde het Cultuurstelsel uitbreiden.
4. Nederland wilde meer macht en aanzien krijgen in de wereld.

Cultuurstelsel

20% van de grond voor Nederland: koffie, suiker, tabak
Leverde voor NL 32 % van staatsinkomsten op
Indonesiers leden hierdoor honger (geen tijd/ruimte voor rijst)
Nederlandse ondernemers ontevreden: zij konden niets verdienen
1870 cultuurstelsel afgeschaft onder druk van liberalen
Nederlandse ondernemers wilden rubber, tin, aardolie
Ook afzetgebied voor Twents textiel (!)
Vanaf 1900 meer aandacht voor welzijn en welvaart van Indische bevolking

Nederlands Indië