H3 Atoombouw 25

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Atoombouw

Lesdoelen U3A

• Je kunt de bouw van een atoom beschrijven.                                                                       
• Je kunt met behulp van het massagetal en het atoomnummer het aantal neutronen in een kern berekenen.                                                                                                
• Je kunt een atoom tekenen volgens het atoommodel van Bohr                                    dit is een kern met schillen

Wat zou jij allemaal van atomen willen weten? Beschrijf dat kort hieronder.

Wat is waar?

1. Een atoom is opgebouwd uit moleculen
2. Een molecuul is opgebouwd uit atomen

Wat is waar ?

1. atomen zijn de kleinste deeltjes die bestaan
2. protonen en neutronen zijn de kleinste deeltjes die bestaan.
3. protonen en neutronen zijn weer gemaakt van nog kleinere deeltjes !?!
4. Alle kleine deeltjes bestaan uit nog kleinere deeltjes? Hoe lang kan dat doorgaan !?

Rutherford (1911)

Atomen bestaan uit een kern met daaromheen een elektronenwolk.

Kern is positief + geladen.

negatief geladen (-) elektronen draaien in een baan rondom de kern.

Atoombouw (Bohr, 1913)

Een atoom bestaat uit:

• elektronen     (..wolk) 
• protonen        (kern)
• neutronen     (kern)

Nieuw: de elektronen zitten in schillen:

en neutronen  

in de kern

Atoombouw

Een atoom is opgebouwd uit protonen, neutronen en elektronen.

protonen en neutronen  

in de kern

Atoomnummer

Het atoomnummer is gelijk aan het aantal protonen in de kern

dus

atoomnummer = aantal protonen

Het aantal protonen bepaald het atoomsoort.

Voorbeeld: 

• Koolstof (C) heeft  atoomnummer 6 want koolstof heeft 6 protonen.

een koolstof atoom (C)

massagetal

• massagetal =  aantal protonen (p+)  + aantal neutronen (n0). 

u = atomaire massa-eenheid

• massa proton =  1 u
• massa neutron = 1 u
• Massa elektron = verwaarloosbaar klein

Dus het massagetal van dit koolstofatoom = 

6 + 6 = 12 u

een koolstof atoom (C)

Wat is het massagetal van dit lithium-atoom

1. 3
2. 4
3. 6
4. 7

Wat is het atoomnummer van dit atoom?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Wat is het massagetal van waterstofatoom?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Het atoomnummer van dit koolstofatoom is:

1. 6
2. 8
3. 14
4. 20

Wat is de lading van dit waterstofatoom?

1. 0
2. 1
3. 2
4. 3

Wat is het atoomnummer van dit stikstofatoom?

1. 0
2. 7
3. 14
4. 21

Wat is het massagetal van dit stikstofatoom?

1. 0
2. 7
3. 14
4. 21

Wat is de lading van dit stikstofatoom?

1. 0
2. 7
3. 14
4. 21

Notatie atomen (in het periodiek systeem)

Helium (He)

Het atoomnummer van dit waterstofatoom is:

1. 1
2. 2
3. 3
4. 0

Het massagetal van dit waterstofatoom is:

1. 1
2. 2
3. 3
4. 0

Het massagetal van dit waterstofatoom is:

1. 1
2. 2
3. 3
4. 0

Het massagetal van dit koolstofatoom is:

1. 6
2. 8
3. 14
4. 20

Het aantal neutronen in dit koolstofatoom is:

1. 6
2. 8
3. 14
4. 20

Isotopen

Meeste elementen hebben meerdere isotopen.
Isotopen zijn atomen met
                            hetzelfde aantal protonen in de kern,
                            maar een ander aantal neutronen.
Isotopen hebben dus
                            hetzelfde atoomnummer,
                            maar een andere massa.

STOP HIER !!

We gaan tekenen.

Isotopen = zelfde atoomsoort maar ander aantal neutronen

Isotopen

Voorbeeld: chloor

Twee isotopen van chloor in de natuur: Cl-35 en Cl-37

massagetal, atoomnummer en isotopen

Gemiddelde atoommassa (relatieve atoommassa van de isotopen die voorkomen op aarde )

Gebruik bij deze opdrachten het periodiek systeem:

https://ptable.com/#Properties

Let op, in het periodiek systeem zie je onder elk element de gemiddelde atoommassa van alle isotopen. 

Je haalt dus enkel het atoomnummer (=aantal protonen) uit het periodiek systeem.

Het element met atoomnummer 11 is natrium

1. ja
2. nee

Wat is een isotoop?

1. Zelfde atoom, andere massa
2. Ander atoom, zelfde massa
3. Zelfde atoom, ander atoomnummer
4. Ander atoom, zelfde atoomnummer

Natrium heeft atoomnummer 11 en massagetal 24. Hoeveel protonen heeft natrium?

1. 11
2. 12
3. 23
4. 34

Natrium heeft atoomnummer 11 en massagetal 24. Hoeveel elektronen heeft natrium?

1. 11
2. 12
3. 23
4. 34

Natrium heeft atoomnummer 11 en massagetal 24. Hoeveel neutronen heeft natrium?

1. 11
2. 12
3. 13
4. 24

Waar vind je de neutronen en waar zijn ze gelijk aan?

1. Rond de kern, gelijk aan de massagetal
2. In de kern, gelijk aan de massagetal
3. Rond de kern, gelijk aan(massagetal - atoomnummer)
4. In de kern, gelijk aan (massagetal - atoomnummer)

Het atoomnummer is het aantal...

1. protonen van een atoom
2. neutronen van een atoom
3. elektronen van een atoom
4. protonen en elektronen van een atoom

Als er een neutron bij komt dan

1. Wordt het atoom nummer hoger
2. Wordt het atoomnummer lager
3. Wordt het massagetal hoger
4. Wordt het massagetal lager

Hebben isotopen verschillende chemische eigenschappen?

1. Ja
2. Nee

Isotopen verschillen van elkaar in ...

1. Aantal protonen
2. Aantal elektronen
3. Aantal protonen en elektronen
4. Aantal neutronen

N-14 heeft 7 protonen en 7 neutronen.
C-14 heeft 6 protonen en 8 neutronen.
N-14 en C-14 zijn isotopen

1. ja
2. nee
3. soms

Afmaken in de klas

Lezen 

Sk NOVA H3.1 

Maken 

opgaven 1 t.m. 8

Ik vond deze les leuk

😒🙁😐🙂😃

Ik vond deze les begrijpelijk

😒🙁😐🙂😃

ik heb deze les geleerd hoe atomen opgebouwd zijn en kan aan de hand van het atoomnummer en massagetal het aantal neutronen in de kern berekenen.

1 = (bijna) niets geleerd --> 5 = veel geleerd

05

Wat zou jij na deze les nog meer van atomen willen weten? beschrijf dat kort hieronder.