Les 1. 13.1 Plant en dier

• bio
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom

Telefoon in telefoontas
Jas uit en tas van tafel
Pak laptop 
Ga in deze Lesson Up 

Hoofdstuk 13: Plant en dier 

Leerdoelen
Vorm-functie denken. Je kunt aan de anatomie van schedel, kaak, gebit en darmen zien of een dier een herbivoor, omnivoor- of carnivoor is 

Balans denken. Je kunt in een context redeneren hoe een organisme in balans blijft m.b.t. de energiehuishouding

Vorm-functie denken

Je kunt aan de vorm  zien wat de functie ervan is

Aanpassingen aan de structuur van dieet

hebben consequenties voor de bouw van een dier

A

B

C

1

2

3

Herbivoor

Carnivoor

Omnivoor

Bekijk de foto.
Van wie is deze schedel?

1. planteneter (herbivoor)
2. vleeseter (carnivoor)
3. alleseter (omnivoor)

Welk type kiezen heeft een carnivoor?

1. Plooikiezen
2. Knipkiezen
3. Knobbelkiezen

Wat voor kiezen zie je hier?

1. Plooikiezen
2. Knipkiezen
3. Knobbelkiezen

1. Alleen de scherpe, puntige kiezen
2. Alleen het korte darmkanaal
3. Zowel de scherpe, puntige kiezen als het korte darmkanaal

Welke groep heeft de langste darmen?

1. Herbivoor
2. Omnivoor
3. Carnivoor

Plaats het voedsel bij de juiste snavel.

lange snavel

scherpe, kromme snavel

pincetsnavel

priemsnavel

dikke snavel

schepsnavel

insecten en larven uit boombast

insecten en kleine zaden

prikken eten uit de grond

of het water

zaden
en bessen

waterplanten en -dieren

vlees

Sleepvraag

Vraag: Hebben jullie goed op de video gelet? Welk voedsel hoort bij welke snavel?

Doe: Sleep het voedsel naar de juiste snavel. 

Vraag: Waarom heeft iedere vogel een andere snavel?

Antwoord: Iedere soort vogel eet andere dingen. De snavels zijn zo gebouwd dat ze het voedsel dat de vogel eet makkelijk kunnen vastpakken, vangen, plukken of oprapen

BALANSDENKEN

Toename = Inkomsten - Uitgaven

In dieren: Toename=Voedsel - (1 + 2 + 3 + 4)

In dieren: Toename=Voedsel - (1 + 2 + 3 + 4)

Noteer de nummers en zet erachter welke energie verbruikende processen het zijn.

Welk dier heeft een hogere voedselinname nodig? Verklaar je antwoord.

Als kinderen in de pubertijd komen dan gaat dat vaak gepaard met enorme vreetbuien. Pubers staan er algemeen om bekend dat zij veel vaker honger hebben dan volwassenen.

Verklaar dit fenomeen aan de hand van balansdenken

Plantaardig voedsel is veel moeilijker verteerbaar en minder energierijk dan dierlijk voedsel. Dit is te zien in bijvoorbeeld de schoonmaak van hokken in dierentuinen. Verzorgers van grote herbiovren moeten veel vaker het binnen hok schoonmaken dan bijvoorbeeld de hokken van de leeuwen.
Leg dit fenomeen uit aan de hand van balansdenken.

Beantwoord de vraag op de volgende slide

De vraag is twee punten waard

Leg uit waardoor het lichaamsgewicht sneller toeneemt bij een langere dunne darm.

Oud examenvraag havo

Geef antwoord op de volgende slide (3p)

Leg bovengenoemd symptoom uit op de grond van het microscopisch beeld (bron 5) van de darm bij deze patiëntjes (I,3p)

Huiswerk

3 t/m 11 van 13.1