BVJ 4.1 Organismen ordenen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Thema: Ordening

paragraaf: organismen ordenen

KGT 4.2

BK 3.1

Ordenen

leerdoelen

- Je kunt organismen indelen door te kijken naar gemeenschappelijke kenmerken

- Je kunt de kenmerken noemen van de cellen van bacterien, schimmels, planten en dieren

- Je kunt uitleggen wanneer organismen tot dezelfde soort behoren

Ordenen 

Ordenen is het indelen van organismen in groepen. 

Daarbij wordt gelet op gemeenschappelijke kenmerken.

Je kan organismen onderverdelen in steeds kleinere groepen.

Biologen kijken voor de eerste indelingen naar de kenmerken van de cellen

Kenmerken van cellen

aantal cellen

celkernen

celwanden

bladgroenkorrels

relatieve grootte

GT: Twee hoofdgroepen

prokaryoten: 

geen celkern, altijd eencellig, bacteriën

Eukaryoten: 

wel een celkern, eencellig of meercellig, schimmels planten en dieren

Eencellig

Bacteriën altijd. Schimmels, planten en dieren soms.

Eencellige eukaryoten: gist, boomalg, pantoffeldiertje

Meercellig

Meestal niet alle cellen hetzelfde

de cellen verschillen in bouw en functie

weefsels en organen komen voor

4 rijken 

 Alle organismen kan je onderverdelen in vier rijken

op basis van celkenmerken:

1. Bacteriën

2. Schimmels

3. Planten 

4. Dieren

Elk rijk kun je verdelen in stammen enzovoort.

planten

dieren

schimmels

bacteriën

Heeft een plantencel een celkern, celwand en/of bladgroenkorrels

1. celkern
2. celwand
3. bladgroenkorrels
4. een plant heeft alledrie

plantencel

Heeft een dierlijke cel een celkern, celwand en/of bladgroenkorrels?

1. celkern
2. celwand
3. bladgroenkorrels
4. celkern en celwand

schimmel

bacterie

wat valt je op over de grootte van de cellen?

eencellig

eencellig of meercellig

eencellig of meercellig

eencellig of meercellig

steeds kleinere goepen

Organismen behoren tot dezelfde soort als ze samen vruchtbare nakomelingen kunnen voortbrengen.

Individuen van 1 soort kunnen tot verschillende rassen behoren: de Labrador en de Poedel zijn beide hondenrassen en behoren tot dezelfde soort, namelijk de hond

vragen

VRAGEN? 

In welke 4 rijken worden organismen ingedeeld?

Wat zijn kenmerken van een bacterie?

1. eencellig, een celkern en een celwand.
2. eencellig, geen celkern, wel een celwand
3. meercellig, een celkern en een celwand
4. meercellig, geen celkern, wel een celwand

Hebben schimmels een celkern en/of een celwand?

1. celkern
2. celwand
3. zowel een celkern als een celwand
4. geen van beide

Wanneer behoren organismen tot 1 soort?

Kunnen de panda en de zwarte beer vruchtbare nakomelingen krijgen met elkaar?

1. ja
2. nee

Kunnen de poedel en de labrador vruchtbare nakomelingen krijgen met elkaar?

aan de slag

Maken en nakijken 'organismen ordenen'

leerdoelen

- Je kunt organismen indelen door te kijken naar gemeenschappelijke kenmerken

- Je kunt de kenmerken noemen van de cellen van bacterien, schimmels, planten en dieren

- Je kunt uitleggen wanneer organismen tot dezelfde soort behoren

Hoe ging het?

Volgende keer:  

Woensdag: GT 'Ontwikkeling van het leven op aarde'

Donderdag: allen 'Bacteriën en schimmels'