Vitale Functies workshop ZPO

Vitale functies

Vitale functies

quiz 

                                                                                       Kennis vitale functies 

Vitale functies komt van 'vita'
Wat betekent 'vita'

1. Belangrijk
2. Krachtig
3. Leven
4. Vitamine

Wat is de normale ademfrequentie van een volwassene?

1. 15 - 20 x/min.
2. 20 - 25 x/min.
3. 40 - 60 x/min.
4. 60 - 80 x/min.

Wat is een goede waarde voor de zuurstofsaturatie?

1. 36 - 40%
2. 56 - 60%
3. 76 - 80%
4. 96 - 100%

Wat meet je met de saturatiemeter?

1. Ademfrequentie
2. Hoeveel lucht iemand inademt
3. % zuurstof dat aan rode bloedcellen is gebonden
4. % zuurstof dat zich in de longen bevindt

Wat is de normale hartfrequentie van een volwassene?

1. 20 - 60 x/min.
2. 40 - 80 x/min.
3. 60 - 100 x/min.
4. 80 - 120 x/min.

Hoe veel cm. moet de manchet boven de elleboogplooi worden aangebracht?

1. 0 cm.
2. 2 - 3 cm.
3. 3 - 4 cm.
4. 4 - 5 cm.

Wat hoor je bij de eerste harttoon?

1. De bovendruk
2. De polsdruk
3. De onderdruk
4. De hartdruk

Wat kun je zeggen over de bloeddruk van deze mevrouw? RR 125/75

1. Ze heeft hypertensie
2. Ze heeft een normale bloeddruk
3. Ze heeft hypotensie

Hoe heet het als je de temperatuur meet in het oor?

1. Axillair
2. Oraal
3. Rectaal
4. Timpanisch

Wat kun je zeggen over
de temperatuur op deze thermometer?

1. Hypothermie
2. Koorts
3. Normaal
4. Verhoging

Ademhaling

Het in- en uitademen van zuurstof (ventilatie) in de longen. Afvalstoffen zoals koolstofdioxide worden bij hierbij afgevoerd. Bij het beoordelen van de ademhaling kan de zorgprofessional (arts, verpleegkundige) op de volgende factoren letten.

Ademfrequentie (het aantal ademhalingen per minuut)

Ritme (het ritme van de ademhalingen of bijvoorbeeld het ademhalen met pauzes)

Diepte en gelijkmatigheid (de hoeveelheid lucht ingeademd per inademing)

Adembewegingen (dit doet de patiënt op zijn ademhalingsspieren, let vooral op de nek en neusvleugels)

Ademgeluiden (piepen, reutelen, rochelen)

Saturatie (hoeveelheid zuurstof die in de weefsels wordt opgenomen. Het gemeten percentage kan lager liggen bij een longaandoening zoals COPD)

Hartslag

De pompbeweging van het hart waarbij achtereenvolgens de boezems (atriums) en vervolgens de kamers (ventrikels) samengetrokken door het hart. Bij het beoordelen van de hartslag kan de zorgprofessional op de volgende factoren letten.

Frequentie (het aantal hartslagen per minuut)

Ritme (slaat het hart regelmatig of onregelmatig)

Vulling (is de vulling per hartslag: veel of weinig)

Gelijkmatigheid (van de vulling van de hartslag)

Bloeddruk

De bloeddruk is de druk in de bloedvaten. Door de bloeddruk kan het bloed het gehele lichaam rond gepompt worden, zodat alle organen en spieren voldoende zuurstof krijgen om te kunnen functioneren.

Bij het beoordelen van de bloeddruk kan de zorgverlener op de volgende factoren letten.

Systolische bloeddruk (bovendruk in de bloedvaten) in mmHg (millimeter kwikdruk)

Diastolische bloeddruk (onderdruk in de bloedvaten) in mmHg (millimeter kwikdruk)

Het is vooral van belang om te weten wat de trend is. In het meest ideale scenario is een eerste nulmeting bekend. Hoe is dat bloeddruk van de patiënt normaal gesproken? Is hij wellicht reeds bekend met een lage of hoge bloeddruk? Is er een nulmeting van de bloeddruk? En hoe verhoudt zich dat tegenover de huidige situatie?

Temperatuur

Het lichaam werkt het beste bij een optimale lichaamstemperatuur. Bij een afwijkende waarde kan dat leiden tot functieverlies of beschadiging van weefsel. Bij het beoordelen van de temperatuur kan de zorgprofessional op de volgende factoren letten.

Lichaamstemperatuur (in graden Celsius: °C). Wanneer de temperatuur niet optimaal is, verlopen proces in het lichaam minder goed. Verhoging of koorts kan duiden op een infectie of ziekte, een reactie van het lichaam. Ook een lage temperatuur (hypothermie) moet opgemerkt worden.

Bewustzijn

Bij het beoordelen van het bewustzijn kan de zorgprofessional op de volgende factoren letten.

Een volwassen persoon heeft een normaal bewustzijn bij de volgende kenmerken, gemeten volgens de AVPU methode.

A: alertheid: reageert adequaat op vragen en kijkt spontaan naar de ander.

V: verbaal: de persoon reageert op aanspreken en opent daarbij de ogen.

P: pijn: de persoon reageert op een pijnprikkel.

U: unresponsive: geen enkele reactie op bovenstaande prikkels.

Wat zijn vitale functies? 

Vitale functies hebben invloed op elkaar.  

Een verstoring van één van de vitale functies zal zeer waarschijnlijk ook de andere vitale functies beïnvloeden.  

De vitale functies dienen daarom samen te worden beoordeeld.  

Vitale functies zijn op verschillende manier te beoordelen. 

vitale functies

Vitale functies zijn van levensbelang, valt de regeling hiervan uit dan zijn we in levensgevaar...

• ademhaling 
• circulatie 
• bewustzijn
• temperatuur 

wanneer meten we de vitale functies?
geef minimaal 2 voorbeelden

• bij diagnostische onderzoeken (niet pluis)
  
• bij ziekte zoals infectieziekten
  
• bij en na een chirurgische ingreep
  
• na verpleegkundige interventies
  
• bij toediening van bepaalde medicatie

Wanneer meten we Vitale Functies

Wat kun je allemaal meten
ten aanzien van de vitale functies?

Observatie ademhaling

• Frequentie (30 sec, tellen, x 2 = ah/min.)
• Diepte en gelijkmatigheid
  
• Ritme of regelmaat
  
• Geluid
  
• geur
• Kleur van de zorgvrager

Saturatiewaarden

• Normaal 96 - 100%
• Bij COPD, hartfalen: 92 - 100%

je meet het zuurstof gehalte in het bloed in percentages

Temperatuur

De temperatuur wordt geregeld in de hersenen (hypothalamus)...

• sensoren in het lichaam geven de temperatuur door
• wordt het te warm, zet het brein het koelsysteem in
• wordt het te koud, zet het brein het warmtesysteem in

hypothalamus

Observaties van de lichaamstemperatuur

Een temperatuur lager dan 35,5 graden heet hypothermie of onderkoeling...

• rillen, klappertanden
• bleke en koude huid
• versneld hart- en ademritme

 vitale functies

Een normale temperatuur schommelt tussen de 35.5 en 37.5 graden...

• hoe ouder, hoe lager de lichaamstemperatuur (tussen deze getallen)

vitale functies

Een temperatuur van 37.5 - 38.0 graad wordt verhoging (subfebriel) genoemd...

• zweten
• verhoogde hartslag en ademhaling

vitale functies

Koorts is een temperatuur van 38.0 graad of hoger (febriel)...

• koorts remt de ziekteverwekker af
• koorts stimuleert het maken van afweerstoffen
• koorts is dus een gezonde reactie op besmetting

temperaturen

Pols tellen: wat observeer je?

• Frequentie 
• (60 - 100 x per minuut)
  
• Gelijkmatigheid
  
• Ritme, regelmaat
  
• Spanning 
• volume (vulling)
  

Bradycardie

Tachycardie

minder dan 60 slagen per minuut 

traag werkende schildklier

Meer dan 100 slagen per minuut

Ernstige bloeding

De vitale functies beoordeel je door metingen en observatie van:

• bewustzijn.

Glasgow Coma Scale (GCS) Methode

Bloeddruk

• Bovendruk (systole): 
• druk in de bloedvaten als het hart samentrekt
  
• Onderdruk (diastole): 
• druk in de bloedvaten als het hart ontspant
  
• Weergeven in mm Hg = millimeter kwik
  
• RR (Riva Rochy) of tensie
  
• 120/80

Beoordelen regelmaat hartslag 

De hartslag hoort nagenoeg regelmatig te zijn. De hartslagen volgen elkaar dan met regelmatige tussenpozen op. 

Een regelmatige hartslag wordt ook wel regulair genoemd. 

Als de duur van de tussenpozen steeds wisselt, dan wordt de hartslag onregelmatig of irregulair genoemd. 

De belangrijkste oorzaak hiervoor is een hartritmestoornis zoals boezemfibrilleren.

Hoe veel cm. moet de manchet boven de elleboogplooi worden aangebracht?

1. 0 cm.
2. 2 - 3 cm.
3. 3 - 4 cm.
4. 4 - 5 cm.

0