6.1 Bescherming

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Thema 13 Afweer

13.1    bescherming

Leerdoelen 

je kunt de werking en functie van de eerste verdedigingslinie van het afweersysteem bij de mens beschrijven.

Je kunt de kenmerken van verschillende typen ziekteverwekkers beschrijven.

Inwendig en uitwendig milieu

-   Gescheiden door deklaag (epiteel) 
Huid en slijmvliezen, maag, darmen en longen

Eerste beschermingslinie van het lichaam

Lichaamsvreemde stoffen

- Horen niet thuis in het lichaam

- Ziekteverwekkers
schadelijke lichaamsvreemde stoffen
Pathogenen

Ziekteverwekkers

syfilis

polio virus                   syfilis bacterie            eczeem schimmel        lyme bacterie

bouw virus

De eerste verdedigingslinie:

huid en slijmvliezen

- Mechanische afweer 
afval wegwerken

- Trilharen, slijm
- Tranen
- Uitscheiding

De huid

- Bescherming tegen buitenaf

Verdamping

UV straling
Temperatuur

Melanocyten vormen melanine

Chemische afweer

Onvriendelijk omstandigheden creëren
- Maagzuur pH 1-2
- Zweet en Talg pH 3-5

Verwerking

Maak opdracht 1 en 2

Afweer bij planten

Mechanisch

Chemisch

Directe afweer

Indirecte afweer bij planten

Bescherming bij planten

Zijn er vragen?

Zijn er vragen?

1

2

5

3

4

Virus dringt de cel binnen en valt uiteen

Virus DNA/RNA wordt vermenigvuldigd en viruseiwit wordt gemaakt

Nieuwe virussen verlaten de cel

Virus Hecht aan de cel

Virus DNA dringt de celkern binnen

Welk van de volgende onderdelen worden NIET als onderdeel gezien van het intern milieu?

1. cellen en weefselvloeistof
2. bloed
3. lymfe
4. holten van verterings-, ademhalings-, voortplantings- en uitscheidingsorganen

Dit is een..... ?

1. virus
2. bacterie
3. schimmel
4. parasiet

Dit is een..... ?

1. virus
2. bacterie
3. schimmel
4. parasiet

Dit is een..... ?

1. virus
2. bacterie
3. schimmel
4. parasiet

Welk van de volgende ziekteverwekkers is het kleinst?

1. virus
2. bacterie
3. schimmel
4. parasiet

Een gastheercel die besmet raakt met een virus zal uiteindelijk?

1. het virus vermenigvuldigen totdat het virus de cel weer verlaat
2. het virus vermenigvuldigen net zolang totdat de cel vernietigd wordt
3. het virus aanvallen en vernietigen

De barrières van het lichaam

Op welke wijze worden ziekteverwekkers buiten gehouden?

Sleep de barrière naar de bijbehorende afbeelding

speeksel

maagzuur

slijm

slijmvliezen

huid

traanvocht

Leg uit hoe maagzuur bijdraagt aan de barrièrefunctie van je lichaam?

Maak gebruik van BINAS
Leg uit hoe traanvocht bijdraagt aan de barrièrefunctie van het lichaam.

Welke onderdelen/organen behoren, naast de barrières tot het (interne) afweersysteem?

1. rode bloedcellen
2. witte bloedcellen
3. witte bloedcellen, lymfe en lymfeknopen
4. witte bloedcellen, lymfe en lymfeknopen, thymus, milt en beenmerg

Een besmetting is hetzelfde als een infectie.

1. juist
2. onjuist

Afweer bij planten komt ook voor. Zij hebben geen afweersysteem maar ze gebruiken andere methoden.
In de afbeelding zie je een voorbeeld hoe planten parasieten (vraat) tegengaan.
In de afbeelding is sprake van een voorbeeld van .....

1. chemische afweer
2. mechanische afweer

Huiswerk

• Je maakt in BVJ online de opgaven 1 t/m 12 van thema 6 afweer

6.1 Bescherming

Opdracht 1 t/m 16