Fijnstof - Introductieles luchtkwaliteit Fijnstof en NO2

• Aardrijkskunde
• Biologie
• +8
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

Mee doen? Ga op je smartphone naar LessonUp.app 

Voer onderstaande code in.

Wat weet je over
luchtkwaliteit?

Waarom moet jij wat weten over fijnstof?

Fijnstof zweeft in de lucht om ons heen - die jij dus inademt!

Deze les leer je wat fijnstof is, hoe je het meet en hoe het invloed heeft op jouw gezondheid.

Gemiddelde fijnstof 2022 - WHO advieswaarde

Waarom moet jij wat weten over fijnstof?

Fijnstof zweeft in de lucht om ons heen - die jij dus inademt!

Deze les leer je wat fijnstof is, hoe je het meet en hoe het invloed heeft op jouw gezondheid.

Gemiddelde NO₂ 2022 - WHO advieswaarde

Welke stof in de buitenlucht is NIET direct slecht voor je gezondheid?

1. Fijnstof
2. Koolstofdioxide
3. Stikstofdioxide
4. Ozon

Fijnstofcampagne in minder dan 2 min.

Meet luchtkwaliteit met GLOBE Nederland

Binnen GLOBE Nederland hebben we twee projecten waarmee we de luchtkwalitiet kunnen meten

- Fijnstof met stationaire meter en snuffelfiets

- NO₂ met palmesbuisjes

GLOBE is opgezet door de Amerikaanse overheid in 1995 in samenwerking met Al Gore en NASA om leerlingen meer in aanraking te laten komen met wetenschap, ze kennis bij te brengen over hun natuurlijke leefomgeving en onderzoeksvaardigheden aan te leren.

GLOBE doen is wetenschap bedrijven. Dat betekent: onderzoeksvragen bedenken, onderzoeksopzet maken, onderzoeken, data analyseren, concluderen, rapporteren en nieuwe vragen bedenken. In onze lesmodules gaan leerlingen aan de slag aan echt veldonderzoek dat toegankelijk is gemaakt voor hun niveau. Leerlingen volgen daarbij wetenschappelijke methodes waardoor zij hun onderzoeksvaardigheden kunnen ontwikkelen.

Waarom moet jij wat weten over luchtkwaliteit?

Wegverkeer, huishoudens, de industrie en de landbouw zijn in ons land de belangrijkste bronnen van luchtvervuiling. Van alle ongezonde deeltjes in de lucht veroorzaken fijnstof (PM), stikstofdioxide (NO₂) en ozon (zomersmog) de meeste schade aan de gezondheid.​

Fijnstof heeft een belangrijke link met luchtkwaliteit. De lucht in Nederland is een stuk schoner geworden over de jaren, maar we zijn er nog niet.

Waarom moet jij wat weten over luchtkwaliteit?

De uitstoot van verkeer zoals NO₂,  en fijnstof (kleine vaste deeltjes) hebben een negatieve impact op de menselijke gezondheid.

Fijnstof heeft een belangrijke link met luchtkwaliteit. De lucht in Nederland is een stuk schoner geworden over de jaren, maar we zijn er nog niet.

Luchtkwaliteit & fijnstof

Fijnstof heeft een belangrijke link met luchtkwaliteit. De lucht in Nederland is een stuk schoner geworden over de jaren, maar we zijn er nog niet.

Fijnstof betekent klein stof zoals in...

1. Fijne vakantie
2. Fijn gemalen
3. Fijn weekend
4. Fijne sfeer

Fijnstofcampagne

Je gaat zelf fijnstof meten.

De data gebruikt het RIVM voor wetenschappelijk onderzoek.

Fijnstof heeft een belangrijke link met luchtkwaliteit. De lucht in Nederland is een stuk schoner geworden over de jaren, maar we zijn er nog niet.

Sleep de bronnen van fijnstof naar het fijnstofvakje

Mee doen? Ga op je smartphone naar LessonUp.app 

Voer onderstaande code in.

Fijnstof

Van zware rokers is de levensverwachting gemiddeld 13 jaar korter dan van mensen die nooit hebben gerookt. Matige rokers (minder dan twintig sigaretten per dag) verliezen naar schatting 9 levensjaren, lichte rokers (niet dagelijks roken) 5 jaren. [Bron CBS: https://www.cbs.nl/nl-nl/nieuws/2017/37/zware-rokers-leven-gemiddeld-13-jaar-korter#:~:text=Van%20zware%20rokers%20is%20de,niet%20dagelijks%20roken)%205%20jaren.]

Hoe ver dringt een deeltje van 10 micrometer door in het lichaam?

1. Tot in je neus of keel
2. Tot in je bronchi
3. Tot in je longblaasjes
4. Tot in je bloedbaan

Hoe ver kan een ultrafijnstofdeeltje je lichaam indringen?

1. Tot in je luchtpijp
2. Tot in je bronchi
3. Tot in je longblaasjes
4. Tot in je bloedbaan

Hoeveel korter leeft de gemiddelde Nederlander als gevolg van fijnstof?

1. 9 dagen
2. 9 weken
3. 9 maanden
4. 9 jaar

Andere methode is de snuffelfiets

Hoe meet de fijnstofsensor de fijnstofconcentratie?

1. Door de verstrooiing van licht
2. Door de verbuiging van licht
3. Door de verkleuring van licht
4. Door het absorberen van licht

Samen Meten

Samen Meten

Samen Meten

Samen Meten

Samen Meten

Know Your Air

Samen Meten

Alle meetgegevens zorgen voor een totaalbeeld

Op welke plek in Nederland vind je gemiddeld de meeste fijnstof in de lucht?

1. Noord-Nederland
2. Noord-Brabant en Limburg
3. De Randstad
4. B & C zijn allebei goed

NB & Limburg dragen vooral bij door de landbouw met name veeteelt

De Randstad scoort hoog door de industrie vooral in de haven van Rotterdam. Maar ook Tata Steel in IJmuiden draagt veel bij

Data analyseren

Fijnstof verplaatst zich

Is Nederland een netto-importeur of exporteur van fijnstof?

1. Export
2. Import

Het kabinet met provincies en gemeenten tekenden begin 2020 het Schone Lucht Akkoord.

 

Doel: samen luchtkwaliteit verbeteren.

Ook scholen kunnen hieraan bijdragen. 

Tip: zoek contact met de lokale gemeente of provincie.

Luchtkwaliteit & NO₂

Fijnstof heeft een belangrijke link met luchtkwaliteit. De lucht in Nederland is een stuk schoner geworden over de jaren, maar we zijn er nog niet.

NO₂ in de lucht campagne

Je gaat zelf NO₂ in de lucht meten.

De data gebruikt het KNMI voor wetenschappelijk onderzoek.

Fijnstof heeft een belangrijke link met luchtkwaliteit. De lucht in Nederland is een stuk schoner geworden over de jaren, maar we zijn er nog niet.

Wat is NO₂?

Stikstof (N2 ) is een gas dat net als zuurstof (O2) in de lucht zit.​

​

Ze reageren van zichzelf niet met elkaar, maar onder invloed van hoge temperaturen wel zoals verbranding.

​NO2 ontstaat uit een reactie tussen NO en ozon dat in de lucht voorkomt. ​

Fijnstof heeft een belangrijke link met luchtkwaliteit. De lucht in Nederland is een stuk schoner geworden over de jaren, maar we zijn er nog niet.

Sleep de bronnen van NO₂ naar het NO₂-vakje

Mee doen? Ga op je smartphone naar LessonUp.app 

Voer onderstaande code in.

NO₂

Ook goed nieuws!

Door gerichte maatregelen minder NO₂ uitstoot

Fijnstof heeft een belangrijke link met luchtkwaliteit. De lucht in Nederland is een stuk schoner geworden over de jaren, maar we zijn er nog niet.

Op welke plek in Nederland vind je gemiddeld de meeste NO2 in de lucht?

1. Noord-Nederland
2. Noord-Brabant en Limburg
3. De Randstad
4. B & C zijn allebei goed

NB & Limburg dragen vooral bij door de landbouw met name veeteelt

De Randstad scoort hoog door de industrie vooral in de haven van Rotterdam. Maar ook Tata Steel in IJmuiden draagt veel bij

Waarom is er vooral een hoge concentratie NO2 in de randstad te vinden?

Meer verkeer

Veel fabrieken

Veel scheepsvaart

Veel landbouw

Veel huishoudens

Wat brengt de TROPOMI in kaart?

1. Concentraties in de lucht tot 10 km hoogte
2. Concentraties in de lucht dicht bij de grond
3. Alleen concentraties in Nederland
4. Geen van de antwoorden zijn juist

Wat kan de TROPOMI niet meten?

1. Welke tijd de concentraties het hoogst zijn
2. Welke concentraties er in de lucht zitten
3. Op welke hoogte de concentraties zich bevinden
4. Geen van de antwoorden zijn juist

Samen Meten

Fijnstof heeft een belangrijke link met luchtkwaliteit. De lucht in Nederland is een stuk schoner geworden over de jaren, maar we zijn er nog niet.

Onderzoek doen naar luchtkwaliteit

Stationaire fijnstofmeter

Snuffelfiets

Palmesbuisje

1. Oriënteer

• Deze LessonUp
• en wat nu?  

Oriëntatierondje fietsen

Ga 10 min. door de wijk fietsen. Welke route kies je? 

• Kleine wegen - grote straten
  
• Langs het groen - langs een straat
  
• Open plek - tunnel

Let op: als je stilstaat, blijf dan je stuur bewegen!
Erna: resultaten bekijken en onderzoeksvraag bedenken.

knowyourair.net

Naar de werkbladen

Vragen?