H.1 Formuleren - Samentrekking controleren

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

H.1 Formuleren

• Samentrekking controleren

Wat is een samentrekking?

Als in een samengestelde zin dezelfde woorden twee keer voorkomen, kun je die woorden meestal de tweede keer weglaten: 

Ik vind de zomer het fijnste seizoen en de winter het minst prettig.

'Ik vind' is hier de tweede keer weggelaten. 

LET OP!

Drie voorwaarden:

- Getal (enkelvoud / meervoud)

- Functie (zinsdeel / woordsoort)

- Betekenis

Hoe?

1. Noteer de woorden die zijn weggelaten.

2. Bepaal getal, functie en betekenis van de woorden in de beide zinsdelen.

3. Zijn ze hetzelfde? Dan is de samentrekking correct.

Niet hetzelfde? Dan is het een foutieve samentrekking.

In dat geval verbeter je de samentrekking door de weggelaten woorden alsnog in de zin op te nemen.

Voorbeeld

Zij eet eerst een banaan en daarna een appel.

1. Welke woorden zijn weggelaten? 

Zij eet 

2. Wat is het getal in beide zinsdelen?

zij eet = enkelvoud / zij eet = enkelvoud

3. Wat is de functie in beide zinsdelen?

1) zij - ow, eet = wg               2) zij = ow, eet = wg

4. Wat is de betekenis in beide zinsdelen?

'zij eet' heeft in beide zinnen dezelfde betekenis

Voorbeeld

De auto had pech en de honden plezier. 

1. Welke woorden zijn weggelaten?

had

2. Wat is het getal in beide zinsdelen?

had = enkelvoud / hadden = meervoud

3. Wat is de functie in beide zinsdelen?

1) had = pv/wg            2) hadden = pv/wg

4. Wat is de betekenis in beide zinsdelen?

De betekenis is in beide zinnen gelijk.

Ik heb een nieuwe dynamo en achterlicht gekocht.

1. De samentrekking is goed.
2. Foutieve samentrekking

In onze straat wordt een verkeersdrempel aangelegd en huizen gebouwd.

1. De samentrekking is goed.
2. Foutieve samentrekking

Deze film kreeg een internationale prijs en heb ik vandaag in de bioscoop gezien.

1. de samentrekking is goed
2. het is niet dezelfde functie
3. het is niet dezelfde betekenis
4. het is niet hetzelfde getal

Wij bieden u een baan aan en hopen u volgende week te zien.
























De juf wordt toegezongen door alle leerlingen en de lokalen versierd.

1. de samentrekking is goed
2. het is niet dezelfde functie
3. het is niet dezelfde betekenis
4. het is niet hetzelfde getal

De conciërge zet de kratten frisdrank in het magazijn en daarna de vaatwasser uit.

1. de samentrekking is goed
2. het is niet dezelfde functie
3. het is niet dezelfde betekenis
4. het is niet hetzelfde getal

De juf wordt toegezongen door alle leerlingen en de lokalen versierd.

























De juf wordt toegezongen door alle leerlingen en de lokalen versierd.

1. de samentrekking is goed
2. het is niet dezelfde functie
3. het is niet dezelfde betekenis
4. het is niet hetzelfde getal

Liesbeth is keeper en veel te vinden op het trainingsveld.
























De juf wordt toegezongen door alle leerlingen en de lokalen versierd.

Wij bieden u een baan aan en hopen u volgende week te zien.

1. de samentrekking is goed
2. het is niet dezelfde functie
3. het is niet dezelfde betekenis
4. het is niet hetzelfde getal

Mijn neven en nichten krijgen wel tien cadeautjes met kerst, maar ik slechts eentje.























De juf wordt toegezongen door alle leerlingen en de lokalen versierd.

1. de samentrekking is goed
2. het is niet dezelfde functie
3. het is niet dezelfde betekenis
4. het is niet hetzelfde getal

Veel sporters vonden het benauwd in de sporthal en wilden enkele deuren openzetten.
























De juf wordt toegezongen door alle leerlingen en de lokalen versierd.

1. de samentrekking is goed
2. het is niet dezelfde functie
3. het is niet dezelfde betekenis
4. het is niet hetzelfde getal

Zij wordt lerares en in Utrecht opgeleid.
























De juf wordt toegezongen door alle leerlingen en de lokalen versierd.

1. de samentrekking is goed
2. het is niet dezelfde functie
3. het is niet dezelfde betekenis
4. het is niet hetzelfde getal

Aan de slag!

H.1 Formuleren

Samentrekking controleren

Oefening 1 t/m 4