T3B3 - Kruisingen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

3.3 Kruisingen

planning:

- herhalen 3.2 genen

- leerdoelen 3.3 kruisingen

- uitleg 3.3

- oefen opdracht kruisingen

-(extra oefening kruisingen)

- opdrachten maken 3.3

Wat is een dominant gen?

1. een gen dat niet tot uiting komt
2. een gen dat veranderd is
3. een gen dat wel tot uiting komt
4. een gen die niks doet

Iemand die
een gen voor blauwe oogkleur
en een gen voor bruine oogkleur heeft,
is ...................... voor de eigenschap oogkleur.

1. Homozygoot
2. Heterozygoot

Homozygoot is?

1. twee verschillende genen
2. twee dezelfde genen
3. een gen die dominant is en een gen die recessief is

3.3 Kruisingen

leerdoelen 3.3 kruisingen

- je kunt een kruisingsschema opstellen

- je kunt bij een gegeven kruising genotypen en fenotypen van ouders en/of nakomelingen afleiden

Een kruising

Als je twee dieren met elkaar nakomelingen laat krijgen, heet dat kruisen.

in deze basisstof gaat het steeds om één erfelijke eigenschap (één gen).

Generatie = alle organismen in 1 laag van een reeks voortplantingen.

Ouders 

Eerste generatie kinderen

Tweede generatie kinderen

Kruisingschema

Een kruisingsschema is een tabel met alle mogelijke combinaties van allelen bij een kruising. 

Met een kruisingsschema kun je voorspellen wat de kans is dat een nakomeling een bepaald fenotype krijgt.

Een kruisingsschema maken

Zwart = 

Gele vacht = 

P (ouders) = 

Geslachtscellen = 

F1 = 

Bij labradors is het allel voor een zwarte vacht (A) dominant over het allel voor een gele vacht (a). Een zwartharig vrouwtje dat homozygoot is voor de vachtkleur (AA), paart met een geelharig mannetje (aa). De nakomelingen (F1) paren ook weer met elkaar. Je wilt weten welke vachtkleur de labradors in generatie F2 kunnen hebben. Ook wil je weten hoe groot de kans is op elke vachtkleur in de F2. Hoe je het kruisingsschema van deze kruising maakt, zie je in het volgende stappenplan.

Een kruisingsschema maken

Zwart = 

Gele vacht = 

F1 = 

Geslachtscellen = 

F2 = 

Bij labradors is het allel voor een zwarte vacht (A) dominant over het allel voor een gele vacht (a). Een zwartharig vrouwtje dat homozygoot is voor de vachtkleur (AA), paart met een geelharig mannetje (aa). De nakomelingen (F1) paren ook weer met elkaar. Je wilt weten welke vachtkleur de labradors in generatie F2 kunnen hebben. Ook wil je weten hoe groot de kans is op elke vachtkleur in de F2. Hoe je het kruisingsschema van deze kruising maakt, zie je in het volgende stappenplan.

De kruising 

Verhoudingen

De kans op zwart vacht = 75%

De kans op gele vacht = 25%

Verhouding genotype = 

AA:Aa:aa = 1:2:1

Verhouding fenotype =

Zwartbont : roodbont = 3:1

oefenvraag 1

oefenvraag 2

opdrachten maken (huiswerk)

- opdracht 1 t/m 6 van 3.3

- na 15 minuten kijken we de eerste opdrachten na!

Extra oefenvraag 1

Maak F1 kruising.

A. 0%

extra oefenvraag 2

Maak F1 kruising.

B. Zz x Zz