H4 Thema 5 basisstof 5: impulsgeleiding

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Biologie

Mevr. Zwijns ([e-mail])

WELKOM!

Biologen houden zich bezig met de levende natuur.

Een levend wezen noem je een organisme

vraag van de week

Wat hebben de ziekte MS en drugs met elkaar te maken?

Wat gaan we deze les doen?

• Herhaling
• Huiswerk bespreken
• Basisstof 5: Impulsgeleiding

Hoe noemen we hersenen en ruggenmerg samen?

1. Animaal zenuwstelsel
2. Perifeer zenuwstelsel
3. Centraal zenuwstelsel
4. Autonoom zenuwstelsel

Centrale zenuwstelsel

Grote hersenen

Hersenstam

Kleine hersenen 

Ruggenmerg

Peristaltische bewegingen van je darmen worden aangestuurd door het

1. Animaal zenuwstelsel
2. Autonoom zenuwstelsel
3. Beide

Welk gedeelte van het zenuwstelsel stuurt deze bewegingen aan?

1. Animale zenuwstelsel
2. Autonome zenuwstelsel
3. Beide

Het verwijden/vernauwen van je bloedvaten wordt aangestuurd door het

1. Animale zenuwstelsel
2. Autonome zenuwstelsel
3. Beide

Het strekken van je been wordt aangestuurd door het

1. Animale zenuwstelsel
2. Autonome zenuwstelsel
3. Beide

Komt binnen bij een zintuigcel

Elektrische signaaltje via een zenuw

Reactie

Respons

Prikkel

Impuls

prikkel

zintuig

bewustwording

impuls

Een orgaan dat reageert op prikkels

Alle zenuwen, ruggenmerg en hersenen samen

iets waar je zintuigen op reageren

Hier wordt je bewust van prikkels

Een seintje dat via de zenuwen naar de hersenen of spieren gaat 

Prikkel 

Zenuwstelsel 

Impuls 

Zintuig 

Hersenen 

Bewegings-

zenuwcel

Schakelcel

Gevoels-

zenuwcel

Welke zenuwcel staat hiernaast?

1. gevoelszenuwcel
2. schakelcel
3. bewegingszenuwcel

Welk type zenuwcel heeft korte dendrieten en een lang axon?

1. Schakelcel
2. Gevoelszenuwcel
3. Bewegingszenuwcel

Wat voor soort zenuwcel is nr. 2?

1. Bewegingszenuwcel
2. Gevoelszenuwcel
3. Schakelcel

Dendriet

Cellichaam

Kern

Axon

Myelineschede

Synaps

Ruggenmerg

Hersenstam

Hersenen

Grote hersenen

Kleine hersenen

perifere zenuwstelsel

hersenschors

hersenstam

kleine hersenen

Basisstof 5: Impulsgeleiding

Thema 5: Regeling

vraag van de week

Wat hebben de ziekte MS en drugs met elkaar te maken?

Leerdoelen

5.5.1 Je kunt beschrijven hoe impulsgeleiding plaatsvindt.

5.5.2 Je kunt beschrijven hoe impulsoverdracht plaatsvindt.

Bouw zenuwcel

In de basis is elke zenuwcel gelijk

• Bij de dendrieten komt een impuls binnen (naar celkern toe)
• Via een axon wordt een impuls verstuurd (van celkern af).

Impulsgeleiding (zonder myelineschede)

Actiepotentiaal

• Een actiepotentiaal ontstaat óf wel, óf niet, er is geen tussenweg. 
• Als deze ontstaat, gaat de lading altijd van - 70 mV naar +30 mV en weer via iets lager dan -70mV naar - 70 mV. 

BINAS 

??

Actiepotentiaal

• Elk actiepotentiaal is voor elke zenuw hetzelfde
• De impulsfrequentie kan wel verschillen, bij een sterke prikkel ontstaat vaker een actiepotentiaal dan bij een zwakke prikkel.
  

Impulsgeleiding (zonder myelineschede)

Sprongsgewijze impulsgeleiding (met myelineschede)

Hersenen

grijze stof

• in de hersenschors
• cellichamen van de schakelneuronen

witte stof 

• in het merg
• axonen van schakelneuronen
• kleur door de myelineschede om de axonen

Werking synaps

1. Blaasjes met neurotransmitters (signaalstof) versmelt met celmbraan als er een impuls aankomt
2. Neurotransmitter komt vrij in synaptische spleet
3. Neurotransmitter bindt aan receptor van doelwitcel en geeft de 'boodschap' door

Leerdoelen

5.5.1 Je kunt beschrijven hoe impulsgeleiding plaatsvindt.

5.5.2 Je kunt beschrijven hoe impulsoverdracht plaatsvindt.

Extra uitleg

de slides hierna geven extra uitleg