Globalisering

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 5

Globalisering/ HOOFDSTUk 2

Innleiding

Globalisering/ productieketen/ Mondialisering

Koppel het juiste begrip aan het juiste begrip

Koloniale macht

Kolonie

Goedkoop arbeid

Veel grondstoffen

Afzetgebied

Winst

Macht

Van kolonialisme naar globalisering

Kolonialisme: Grote invloed op de wereld

- Exploitatiekolonie (Periferie)

- Vestigingskolonie (VS / Australië: Centrum)

Na dekolonisatie: patroon blijft!

(exploiteren: iets beheren zodat er geld wordt verdiend)

Huidige productieketen:

Huidige productieketen lijkt op die situatie:

Periferie: grondstoffen & simpele industrie

Centrum: Winst, macht, dienstensector

Rol vrijhandel en veranderingen in transport- en communicatietechnologie?

- Productieketen opgedeeld in verschillende landen (internationale arbeidsverdeling)

Voorbeeld productieketen

Wat zit er in mijn smartphone?

En waar komt het eigenlijk vandaan??

Pak je telefoon er eens bij!

Lithium uit Chili - zit in de batterij/accu van je telefoon

Olie, gebruikt in plastic/kunststof - simkaart in je telefoon

Verder nog....

• Zilver uit Peru
• Goud uit de Democratische Republiek Congo
• Tin uit India
• Koper uit de Verenigde Staten
• Nikkel uit Botswana

En nog zo'n 30 andere verschillende mineralen uit 20+ landen!

Geassembleerd in bijvoorbeeld China

Van grondstof naar je hand = een wereldreis voor je telefoon!

Leerdoelen Hoofdstuk 2

1. Je weet de definities (en bijbehorende kenmerken) van globalisering,

tijd-ruimtecompressie en multinationale ondernemingen. 

2) De 3 oorzaken van globalisering

3) Je weet de invloed van internationale arbeidsdeling op de mondiale verhoudingen

4) Je leert dat de mondiale handelsstromen zich af spelen binnen de triade

5) Je weet dat Zuid-Zuid handel en investeringen belangrijker worden.

3 kenmerken globalisering

1. Netwerksamenleving
2. Tijd-ruimte compressie
3. Standaardisering

Netwerksamenleving

Migratie

Lesdoel

• Hoe beïnvloeden netwerken van bedrijven en migranten steden en gebieden?
  
• Wat zijn de belangrijkste mondiale migratiestromen en waarom zijn die het belangrijkst?
  
• Waarom neemt de Zuid-Zuidmigratie toe?

Migratie

te bekijken vanuit drie dimensies:

1. economisch (arbeidsmigrant)
2. politiek (vluchteling, ontheemden)
3. fysisch (klimaatvluchteling)

Welke push- en pullfactoren spelen bij de verschillende dimensies? 

Migratiestromen

• Zuid-Zuid: van ene ontwikkelingsland naar andere ontwikkelingsland. Snelst stijgende en grootste groep.
• Zuid-Noord: van ontwikkelingsland naar rijk land.
• Noord-Zuid: van rijk land naar ontwikkelingsland, bij tekort aan werk. 
• Noord-Noord: van ene rijke land naar andere rijke land, grensgebieden. 

De Indiase diaspora

"Het woord diaspora (naar Oud-Grieks διασπορά; verstrooiing, uitzaaiing) betekent grootschalige verspreiding van een volk over verschillende delen van de wereld." (Wikipedia, n.d.)

Indiase migratie

Braindrain: Noord-Amerika, Groot-Brittannië en Europa

Laagopgeleide Indiërs: Midden-Oosten

Groot transnationaal netwerk: banden met thuisland blijven

-> Zichtbaar in geldzendingen

Braingain: terugkomst hoogopgeleide migranten, kennis

Tijd-ruimte compressie

Definities

Transporttechnologie: alle technologie rondom het vervoer van grondstoffen, goederen en mensen

Informatie- en communicatietechnologie: technologie rondom de uitwisseling van informatie

Globalisering is de toenemende uitwisseling van grondstoffen, goederen, mensen en informatie. Dus onmogelijk zonder deze technologiën. 

Global Village

tijd-ruimtecompressie

• Afname reistijden
• Afname transportkosten
• Verbetering infrastructuur
• -> selectief, 
• niet overal even snel

MNO's: MultiNationale Ondernemingen

REDEN VAN OPKOMST MNO'S:

1) ENORM VERBETERDE INFRASTRUCTUUR
2) OPHEFFING VAN HANDELSBELEMMERINGEN --> soms zelfs sterk verbeterd door zogenaamde EPZ's (exportproductiezones)

Globalisering..

Profiteert de hele wereld daarvan in gelijke mate?

Wat denken jullie?

Een voorbeeld: Uganda

Centrum-periferie verhoudingen

BIJ DE ZOEKTOCHT NAAR EEN LOCATIE LETTEN MNO'S OP 4 FACTOREN:

1) Welke mensen kunnen bij mij werken? Zijn ze wel goed genoeg opgeleid? En niet te duur?
ARBEIDSMARKT

2) Kan ik mijn grondstoffen makkelijk aanvoeren? Kan ik mijn producten makkelijk uitvoeren?
LIGGING

3) Kan ik mijn producten daar misschien meteen verkopen?
AFZETMARKT

4) Is het wel veilig genoeg voor productie?
POLITIEKE STABILITEIT

Kampala, Uganda - kantoren, hoogbouw, winkelcentra

KFC Kampala - keten uit Kentucky, VS 

Klein dorpje Oost Uganda - hutjes van klei en dekzeilen. +/- 200 km van de hoofdstad Kampala (Nijverdal-Maastricht)

Kabale road, West Uganda - gemaakt door een Chinese bouwmaatschappij (superstrak asfalt!)

Nieuwe weg Kampala - Entebbe (internationaal vliegveld). Ook gebouwd door een Chinese maatschappij

Moroto road, Oost Uganda. Pure ellende..

Standaardisering

Effect

1. Homogenisering: vervaging verschillen
2. Heterogenisering: mengcultuur

Lingua Franca

Samenvattend:

- Wat is de definitie van globalisering?

- Welke kenmerken van globalisering kennen we nu?

- Wat is een MNO? (Multinationale onderneming)

- Wie kan mij het tijd-ruimte compressiemodel uitleggen?

- Wat zijn de gemeenschappelijke kenmerken van globalisering wereldwijd?

- Is globalisering alleen maar positief of ook negatief soms?