eindexamentraining Globalisering

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Globalisering

1e 2 vragen op examen

Ga zelfstandig door deze presentatie heen

kom je nieuwe stof tegen, maak daarvan aantekeningen

is het bekend dan snel verder

(je krijgt 20 min)

Voorbeeld productieketen

Wat zit er in je telefoon en waar komt het vandaan?

Van grondstof naar je hand = een wereldreis voor je telefoon!

Lithium uit Chili - zit in de batterij/accu 

Olie, gebruikt in plastic/kunststof - simkaart 

Verder nog....

• Zilver uit Peru
• Goud uit de Democratische Republiek Congo
• Tin uit India
• Koper uit de Verenigde Staten
• Nikkel uit Botswana

En nog zo'n 30 andere verschillende mineralen uit 20+ landen!

Geassembleerd in bijvoorbeeld China

Globalisering

1. Je weet de definities (en bijbehorende kenmerken)  

2) De 3 oorzaken van globalisering

3) Je weet de invloed van internationale arbeidsdeling op de mondiale verhoudingen

4) Je leert dat de mondiale handelsstromen zich af spelen binnen de triade

5) Je weet dat Zuid-Zuid handel en investeringen belangrijker worden.

3 kenmerken globalisering

1. Netwerksamenleving
2. Tijd-ruimte compressie
3. Standaardisering

Migratie

te bekijken vanuit drie dimensies:

1. economisch (arbeidsmigrant)
2. politiek (vluchteling, ontheemden)
3. fysisch (klimaatvluchteling)

Welke push- en pullfactoren spelen bij de verschillende dimensies? 

• Hoe beïnvloeden netwerken van bedrijven en migranten steden en gebieden?
  
• Wat zijn de belangrijkste mondiale migratiestromen en waarom zijn die het belangrijkst?
  
• Waarom neemt de Zuid-Zuidmigratie toe?

Migratiestromen

Migratiestromen

• Zuid-Zuid: van ene ontwikkelingsland naar andere ontwikkelingsland. Snelst stijgende en grootste groep.
• Zuid-Noord: van ontwikkelingsland naar rijk land.
• Noord-Zuid: van rijk land naar ontwikkelingsland, bij tekort aan werk. 
• Noord-Noord: van ene rijke land naar andere rijke land, grensgebieden. 

De Indiase diaspora

"Het woord diaspora (naar Oud-Grieks διασπορά; verstrooiing, uitzaaiing) betekent grootschalige verspreiding van een volk over verschillende delen van de wereld." (Wikipedia, n.d.)

Indiase migratie

Braindrain: Noord-Amerika, Groot-Brittannië en Europa

Laagopgeleide Indiërs: Midden-Oosten

Groot transnationaal netwerk: banden met thuisland blijven

-> Zichtbaar in geldzendingen

Braingain: terugkomst hoogopgeleide migranten, kennis

Tijd-ruimte compressie

Definities

Transporttechnologie: alle technologie rondom het vervoer van grondstoffen, goederen en mensen

Informatie- en communicatietechnologie: technologie rondom de uitwisseling van informatie

Globalisering is de toenemende uitwisseling van grondstoffen, goederen, mensen en informatie. Dus onmogelijk zonder deze technologiën. 

Global Village

tijd-ruimtecompressie

• Afname reistijden
• Afname transportkosten
• Verbetering infrastructuur
• -> selectief, 
• niet overal even snel

MNO's: MultiNationale Ondernemingen

REDEN VAN OPKOMST MNO'S:

1) ENORM VERBETERDE INFRASTRUCTUUR
2) OPHEFFING VAN HANDELSBELEMMERINGEN --> soms zelfs sterk verbeterd door zogenaamde EPZ's (exportproductiezones)

centrum-periferie

Wereldsysteem verandert door globalisering

Vroeger:

Periferie: export grondstoffen

Centrum: verwerking tot halffabricaten en eindproducten

Nu:

Periferie: export grondstoffen

Semiperiferie: verwerking tot halffabricaten en eindproducten

Centrum: Hoofdkantoren, R&D en afzetmarkt

CSE vraag

• Mondiale drugshandel

Wereldsysteem

Bouwstenen (landen), 

1. centrum / semiperiferie / periferie 
2. economische activiteiten en omvang                            
3. relaties: politiek / economisch / cultureel

Goederenstromen

Nike

NEOKOLONIALISME

Periferie blijft gebonden aan de kernlanden. Armere landen economisch afhankelijk zijn van rijke landen, ondanks politieke onafhankelijkheid.  Wie zijn nu de machthebbers?

Waarom blijft afhankelijkheid?

Multinationals

Eenzijdige handel periferie:

samenstelling & richting (bestemming) 

Triade, maar dit verandert!

ruilvoetverslechtering

Ruilvoet

• Ruilvoetverslechtering
  

• Ruilvoetverslechtering:
•                 
  

Je moet meer producten exporteren om hetzelfde te 

                       kunnen importeren. 

Oorzaak: eenzijdige handel periferie:  samenstelling  & richting (bestemming) 

 

CSE vraag

Mondiale drugshandel

Stelling: "De productie van en de handel in drugs past in het centrum-periferiemodel."

• Geef 2 argumenten voor deze stelling
• Geef 2 argumenten tegen deze stelling
  

Voor

1. Consumptie vindt vooral plaats in centrumgebieden
2. Meeste handelsstromen gericht op centrumgebieden
3. Verbouw grondstoffen vindt vooral plaats in perifere gebieden 

Tegen

1. Belangrijke financiele centra in perifere gebieden
2. Handelsstromen tussen perifere gebieden
3. Perifeer land als Colombia teelt maar ook productie (= verwerking) 

Globalisering..

Profiteert de hele wereld daarvan in gelijke mate?

Wat denken jullie?

Een voorbeeld: Uganda

Centrum-periferie verhoudingen

BIJ DE ZOEKTOCHT NAAR EEN LOCATIE LETTEN MNO'S OP 4 FACTOREN:

1) Welke mensen kunnen bij mij werken? Zijn ze wel goed genoeg opgeleid? En niet te duur?
ARBEIDSMARKT 

 2) Kan ik mijn grondstoffen makkelijk aanvoeren? Kan ik mijn producten makkelijk uitvoeren?
LIGGING 

 3) Kan ik mijn producten daar misschien meteen verkopen? 

AFZETMARKT 

 4) Is het wel veilig genoeg voor productie? 

POLITIEKE STABILITEIT

Kampala, Uganda - kantoren, hoogbouw, winkelcentra

KFC Kampala - keten uit Kentucky, VS 

Klein dorpje Oost Uganda - hutjes van klei en dekzeilen. 

+/- 200 km van de hoofdstad Kampala (Nijverdal-Maastricht)

Kabale road, West Uganda - gemaakt door een Chinese bouwmaatschappij (superstrak asfalt!)

Nieuwe weg Kampala - Entebbe (internationaal vliegveld). Ook gebouwd door een Chinese maatschappij

Moroto road, Oost Uganda. Pure ellende..

werktijd

maak vraag 1 en 2 uit 

CE 2022 tijdvak 2

eerst alleen, dan samen