Kennismaken en invloeden Hindoeïsme

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Hindoeïsme: kennismaken en invloeden

Behandeling van H1 en H2, par. 1 en 2.

- Kennismaking met het hindoeïsme

- Ontstaan van en invloeden op het Hindoeïsme

- De Veda’s over de schepping (voorloper Hindoeïsme)

De heilige koe

De koe is hartstikke belangrijk en speciaal voor Hindoes en dit zie je terug in India. Mensen laten koeien niet werken op het land, ze worden niet mishandeld, gegeten, geslacht of naar hun getoeterd als ze op de weg lopen. Dit kan natuurlijk wel voorkomen, maar dat komt dan misschien omdat niet iedereen in India Hindoe is, er zijn ook groeperingen Moslims en Christenen die zich niet bezig houden met het verheerlijken van de koe. Maar omdat de koe heilig is voor Hindoes geldt in de meeste Indiase deelstaten al jaren een slachtverbod. De westelijke deelstaat Maharashtra vond dat niet ver genoeg gaan en verbood in maart ook het slachten van stieren en ossen. Op het eten van ‘fout vlees’ staat nu een maximumstraf van maar liefst vijf jaar cel. Hoewel niet alle hindoes strikt vegetarisch zijn, treffen dergelijke verboden vooral de zo’n 200 miljoen Indiase moslims en christenen. 

Welk heilig dier of ingrediënt eet jij?

Ga je favoriete gerechten en ingrediënten na en ga op internet op zoek in welke culturen of godsdiensten deze ingrediënten een speciale betekenis hebben? Dit kan ook voorkomen in spijswetten van religies of in bepaalde bereidingsmethodes. Zoek in ieder geval binnen het jodendom, christendom, islam, hindoeïsme en boeddhisme. 

Waarom is een koe precies heilig in India?

Een paar dingen zijn belangrijk om te weten over het Hindoeïsme en hun relatie tot dieren. Ieder dier bevat namelijk een Atman, het is moeilijk uit te leggen maar je zou het kunnen vergelijken met een soort ziel of goddelijke vlam die in alle mensen en dieren aanwezig is. Een dier heeft dus net zoal jij als mens een stukje God in zich. En tja, een stukje God doden is toch wat gecompliceerder dan een stuk vee doden. Ook hebben een boel dieren in de Hindoeïstische geschriften een speciale band met een aantal Goden, soms zijn ze het favoriete dier, zijn ze een incarnatie van een God of staan ze symbool voor een God. Om de koe even in de literaire schijnwerper te zetten: de koe kent voor Krishna (een incarnatie van Vishnu) een speciale plek, vaak worden ze samen afgebeeld. Een ander voorbeeld is Kamadhenu, een Godin en moeder van alle koeien. Door het zijn van koe kan ze iedereen van alle soorten voedsel voorzien als melk, kaas en boter. Maar ook mest, wat de aarde vruchtbaar maakt en waardoor er überhaupt meer gewassen kunnen worden verbouwt.

Lesinhoud

Kennismaking met het Hindoeïsme

Ontstaan en geschiedenis van het hindoeïsme

• - Belangrijke invloeden 
• - De Veda's (voorloper hindoeïsme)
• - Hindoeïstische ideeën

De Hindoegoden

Heilige schriften 

Leerdoelen

1. Aan de hand van voorbeelden uitleggen waarom het niet eenvoudig is te zeggen wat hindoes geloven. 

2. Aan de hand van voorbeelden toelichten waarom het hindoeïsme een religie is waarbij men zich vooral naar binnen richt.

3. Toelichten waar het begrip hindoe en het begrip hindoeïsme oorspronkelijk vandaan komen.

Leerdoelen

4. Aan de hand van voorbeelden toelichten in wat voor mate verschillende stammen, de Indusbeschaving, de Indo-Europeanen, de islam en het christendom invloed hebben gehad op het hindoeïsme.

5. Aan de hand van de verhalen over Indra en Varuna en Mitra uitleggen welke invloed de Veda’s voor hindoes precies hebben (gehad) als het gaat over de ideeën over het ontstaan en de werking van de schepping. 

1. Leg in eigen woorden zo duidelijk mogelijk uit wanneer iemand (vandaag de dag) hindoe is.

De Indusbeschaving

(ongv. 3000-1500 v.Chr)

De oorsprong en betekenis van Yoga

Yoga is het oudste systeem van persoonlijke ontwikkeling in de wereld, en het omvat zowel lichaam als geest als ziel. Yoga is een samenspel van het bewustzijn van het individu en het algemene bewustzijn. De Oude Yogi's of Zieners hadden een diepgaande kennis van de essentiële aard van de mens, en van wat de mens nodig heeft om in harmonie te kunnen leven met zichzelf en met zijn omgeving. Zij zagen het fysieke lichaam als een voertuig, met de geest als zijn bestuurder, de ziel als de ware identiteit van de mens, en actie, emotie en intelligentie als de drie krachten die het lichaam/voertuig drijven. Om deze drie krachten volledig te integreren moeten ze in balans zijn. Rekening houdend met de relatie tussen lichaam en geest, formuleerde de Yogi's een unieke methode om deze balans te behouden - een methode die alle bewegingen die nodig zijn voor een fysieke gezondheid combineert met de Ademhalingstechnieken en Meditatietechnieken die garant staan voor de gemoedsrust.

Yoga werd zo`n 5000 jaar geleden voor het eerst beoefend in India waar het door de oude wijzen werd beschouwd als een goddelijke wetenschap. Deze oude geleerden en wijzen, die hun leven aan yoga wijden, maakten yoga tot een manier van leven. Het oudste archeologische bewijs dat zij aan yoga deden, dateert van ongeveer 3000 c Chr. In de Indusvallei, 1 van de eerste plekken waar de menselijke beschaving ontstond, zijn verschillende zegels opgegraven. Deze zegels laten figuren zien die houdingen uitvoeren die zelfs vandaag de dag nog deel uitmaken van yoga. Zo observeerden zij bijvoorbeeld een kat die zich strekt om zo lusteloosheid en stijfheid te verdrijven. Dit werd overgenomen in de Kathouding die de ruggengraat strekt en smeert. De houding van een kraai werd nagebootst in de kraaihouding om zo de spieren, armen, polsen en schouders te verstevigen.

De Indo-Europeanen

De Indo-Europeanen waren van oorsprong jagers en vee-hoedende nomaden. Toen zij zich vestigde rondom de Indusvallei werden zij boeren. Zij aanbaden natuurgoden. Zij brachten rituele offers in de hoop op een goede oogst. In de loop van de tijd vermengden zij zich met de oorspronkelijke bewoners en breidden zij hun nederzettingen uit naar de Gangesvallei. Tegen 1000 v.Chr. was de Indo-Europese cultuur dominant in Noord-India. 

De Indo-Europeanen vestigen zich in de Indusvallei en vermengingen zich met de Indusbeschaving

Oorsprong van het woord hindoe

 Het hindoeïsme (de religie) is organisch ontstaan door een verwikkeling van diverse goden en godinnen uit natuurreligies.
De naam Hindoeïsme ontstaat pas in de 19e eeuw. De naam Hindoe ontstaat eerder. De Perzen die India veroverde (rond 8e/10e eeuw) noemde de bevolking die bij de rivier woonde (zie rechts) Sindhu (dat betekent rivier), zij konden de S niet uitspreken en zo ontstond het woord Hindoe. Tot in de 19e eeuw is een Hindoe niets anders dan een inwoner van India.

.

Islamitische overheersers 

Tussen de 10e en 18e eeuw heersten in grote gedeeltes van (met name Noord-)India moslimheersers in het land. Een van de bekendste bouwwerken in India is de Taj Mahal. De Taj Mahal is een graftombe die in de 17e eeuw werd gebouwd door de sjah van Agra. Daarnaast zijn in een aantal delen van India veel oude islamitische bouwwerken bewaard gebleven uit de tijd dat moslims deze gebieden overheersten.

Voor en na de Britse overheersing

Brits-Indië 1863-1947 omvatte:

India, Sri Lanka, Pakistan, Bangladesh, Myanmar/Birma. Inwoners van India worden Hindoes genoemd totdat de Britse overheersers een verzamelnaam geven aan mensen met een bepaalde levensovertuiging  die niet islamitisch, christelijk of andersgelovig is en in India woont: het Hindoeïsme

2. In H2 par. 1 en in deze LessonUp is te lezen welke vijf groepen invloeden hebben gehad op de ontwikkeling van het huidige hindoeïsme. Schrijf op: wat zijn hun belangrijkste invloeden geweest op het hindoeïsme?

Wat betekent het als een persoon zich 'naar binnen' richt?

Wat betekent het als een groep zich 'naar buiten' richt?

3. Lees de tekst 'De zoektocht naar de innerlijke vrede'. Licht aan de hand van twee voorbeelden toe waarom het hindoeïsme een religie is waarbij men zich vooral naar binnen richt.

De Veda's: kennis uit een hoger bewustzijn

De Indo-Europeanen namen heilige boeken mee: de Veda's. De Veda's zijn geschreven in het Sanskriet. Letterlijk betekent Veda: Kennis. Volgens de Veda's bestaat alles uit energie, trillingen of frequenties. Door bijvoorbeeld mediteren kun je in een ‘hoger bewustzijn’, in een ‘hogere energie’ komen. Het universum “spreekt” tot mensen in een ‘hogere bewustzijn’. Ook de Veda's zijn op die manier tot de mensen gekomen. Zij zijn pas later op schrift gesteld. 

Een hoger bewustzijn

David R. Hawkins (1927-2012) (Amerikaanse psychiater) ontwikkelde een bewustzijnsschaal van 0 tot 1000

Swastika

Swastika is een veelvoorkomend symbool in het hindoeïsme. Klik hier voor meer informatie.

De Veda's: de schepping 

De Veda's verkondigen dat alles in het universum bestaat uit oorzaak en gevolg. Daarbij bestaat alles uit verschillende cyclussen of kringlopen: patronen die zichzelf steeds weer herhalen. Denk bijvoorbeeld aan een waterkringloop.  In de Veda's draaide het vooral om twee soorten goden: goden die het weer beïnvloeden en goden die menselijk gedrag beïnvloeden. 

Indra

Indra controleert de kosmische processen. Mensen kunnen invloed uitoefenen op deze God door bepaalde rituelen aan de hand van Agni, vuur (of lichaamswarmte) dat overal aanwezig is.

3. Gelet op het principe dat alles bestaat uit cyclussen: wat is de rol van Indra hierin volgens de Veda's?

Varuna en Mitra

Varuna en Mitra zorgen voor een goed klimaat op gebied van relaties en vriendschappen. Ook dit doen zij naar aanleiding van rituelen aan de hand van Agni, vuur. 

Varuna

4. Gelet op het principe dat alles bestaat uit cyclussen: wat is de rol van Varuna en Mitra hierin volgens de Veda's?

Terugkoppeling leerdoelen

1. Aan de hand van voorbeelden uitleggen waarom het niet eenvoudig is te zeggen wat hindoes geloven. 

2. Aan de hand van voorbeelden toelichten waarom het hindoeïsme een religie is waarbij men zich vooral naar binnen richt.

3. Toelichten waar het begrip hindoe en het begrip hindoeïsme oorspronkelijk vandaan komen.

Terugkoppeling leerdoelen

5. Aan de hand van voorbeelden toelichten in wat voor mate verschillende stammen, de Indusbeschaving, de Indo-Europeanen, de islam en het christendom invloed hebben gehad op het hindoeïsme.

6. Aan de hand van de verhalen over Indra en Varuna en Mitra uitleggen welke invloed de Veda’s voor hindoes precies hebben (gehad) als het gaat over de ideeën over het ontstaan en de werking van de schepping. 

Volgende les

Kennismaking met het Hindoeïsme

Ontstaan en geschiedenis van het hindoeïsme

• - Belangrijke invloeden 
• - De Veda's
• - Hindoeïstische ideeën

De Hindoegoden

Heilige schriften