4Mdgs - Hoofdstuk 1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

4Mdgs - Hoofdstuk 1

§1.1 'De Nederlandse staatsinrichting nu'

Nederland is wat?!

Monarchie

Een monarch is het staatshoofd.

Koninkrijk

Onze monarch noemen we 'de koning'. 

Democratie

Het volk (demos) kiest zijn bestuurders.

Republiek

Een gekozen president is het staatshoofd. 

Dictatuur

Een alleenheerser heeft alle macht. 

Wetten en rechten

Constitutionele monarchie 

Een koninkrijk met een grondwet

In de grondwet staat hoe een land bestuurd moet worden en de belangrijkste rechten van burgers. Deze rechten noemen we grondrechten. Je hebt klassieke grondrechten, bijvoorbeeld recht op gelijke behandeling. Ook zijn er sociale grondrechten, bijvoorbeeld recht op gezondheidszorg. 

Rechtsstaat

Nederland is een rechtstaat omdat iedereen zich aan de wet moet houden, burgers én overheid. 

In een rechtsstaat is het belangrijk dat er onafhankelijke rechtspraak is. De rechters hebben geen bestuurders als hun baas. 

Scheiding der machten

De grondwet bestond uit zeven artikelen. 

Er staat bijvoorbeeld in beschreven dat er een scheiding van machten zou zijn:

1. De wetgevende macht
2. De uitvoerende macht
3. De rechtsprekende macht

Deze machten zijn niet in handen van één persoon of groep. De machten moeten elkaar controleren. 

Bestuur Nederland

De regering

• De minister-president, de ministers en de koning
• Gekozen door Nederlanders
• Taak = land besturen
• Taak = wetten maken 

Het kabinet

• De minister-president, de ministers en staatssecretarissen.

De Nederlandse regering

Minister-president of premier = Mark Rutte

Bestuur Nederland

Het parlement

• Ook wel Staten-Generaal
• Volksvertegenwoordiging Nederland
• De Eerste en Tweede Kamer
  
• Taak = Controleren de regering
• Taak = samen met regering wetten maken

Parlementaire democratie = parlement heeft het laatste woord

Het parlement of de Staten-Generaal

Prinsjesdag

Tweede Kamer

Taken:

• Controleren regering
  
• Wetten goedkeuren
  
• Wetten wijzigen
  

         (recht van amendement) 

• Wetsvoorstellen indienen
  

         (recht van initiatief) 

• Uitgaven van de regering verbieden
  

         (recht van budget) 

• Ministers en staatssecraterisen ondervragen
  

         (recht van interpellatie) 

• Onderzoek doen

         (recht van enquete) 

Eerste Kamer

Taken: 

• Controleren regering
  
• Wetten goedkeuren
   
• Uitgaven van de regering verbieden
  

         (recht van budget)  

• Ministers en staatssecraterisen ondervragen
  

         (recht van interpellatie)  

• Onderzoek doen
  

         (recht van enquete) 

Schema bestuur Nederland

Parlement =>

• Tweede Kamer: 150 zetels
• Taken: controleren regering 
• WETTEN GOEDKEUREN
• Leden mogen zelf wetsvoorstellen indienen (recht van initiatief)
• 
  
• Eerste kamer: 75 leden
• Controleert of besluitvorming 2de kamer goed is verlopen
• Mag wet alleen goed of afkeueren

Regering =>

• Koning + ministers
• Taak: dagelijks bestuur, 
• indienen wetten
• WETTEN INVOEREN

Herhaling en uitleg politieke 'ismen'

Zie PowerPoint