Les 4: Gedrag en gedragsverandering

Keuzedeel Gerontopsychiatrie

Les 4:

Gedrag en gedragsverandering

Terugblik vorige les

Terugkoppeling opdracht communicatie

• Wat was het doel van je gesprek?
  
• Welke gespreksvaardigheid heb je ingezet?
• Wat ging goed? Wat kon beter?
• Wat was het effect op de cliënt?
• Heb je je doel bereikt?

Wat neem je mee?

Lesdoelen

Student heeft kennis van de veelvoorkomend gedrag- en gedragsverandering in de gerontopsychiatrie.

Veelvoorkomende 

gedragsverandering

De drie A's:

• Agressie
• Apathie
• Agitatie  

Voorbeelden uit de praktijk? (volgende dia's)

Noem een recent voorbeeld van een
cliënt binnen de gerontopsychiatrie
met agressie gedrag

Noem een recent voorbeeld van een
cliënt binnen de gerontopsychiatrie
met apathie gedrag

Noem een recent voorbeeld van een
cliënt binnen de gerontopsychiatrie
met agitatie gedrag

Agressie

• Gewelddadig gedrag in woord en/of fysieke actie
• Gericht op persoon of materiaal
• Grensoverschrijdend

Vaak voortkomend uit:

• Eerdere pogingen tot communicatie
• Onmacht en/of onbegrip

Agressie

Uitingen van agressie

• Verbaal en/of non-verbaal
• Naar buiten of naar binnen gerichte agressie (ander-zichzelf)
• Openlijke of bedekt agressie (pesterijen)
  
  

Doel van agressie

• Instrumenteel: iets bereiken bij de ander
• Vijandig: de ander pijn doen/kwetsen
• Defensief: zelfbescherming uit (vaak) angst
  
  

Onder welke vorm van agressie valt jullie praktijkvoorbeeld?

Agressie

Apathie

• Sterk verminderde motivatie
• Veranderingen in gedrag, denken of emotie:
  desinteresse in omgeving en/of moeite met dagelijkse taken uitvoeren

Oorzaken

• Als symptoom bij psychische problemen als depressies of autisme
• Aandoeningen aan de hersenen in frontaal gebied (fronto temporale dementie)
• Op zichzelf staand probleem, door bijv. onzekerheid 

Apathie

Hoe ga je om met apathie?

• Onderzoek wat de zorgvrager prettig vindt; wat geeft een positieve prikkel? (denk ook aan geur, muziek, kies evt. activiteiten waar de zorgvrager vroeger van kon genieten)
• Nodig familie uit om wel op bezoek te blijven komen (bij positief contact)
• Probeer fijne herinneringen op te halen, bijv. een levensboek.

Agitatie

• Innerlijke onrust
• Doelloze, herhaaldelijke handelingen
• Veelvoorkomend bij dementie

Verschillende soorten:

• Motorische agitatie
• Verbale agitatie
• Vocale agitatie

Agitatie

Hoe ga je om met agitatie?

• Bespreek het gedrag in een multidisciplinair team.​
  
• Bied activiteiten aan die een positief effect hebben op de zorgvrager, denk hierbij aan complementaire zorg, zoals aromatherapie, muziek of handmassage.​
  
• Ondersteun mantelzorgers om overbelasting te voorkomen.​
  
• Medicatie zoals haloperidol kan helpen, maar medicatie kan ook negatieve bijwerkingen hebben.

Van probleemgedrag naar onbegrepen gedrag.....

                                                               Testje...

Welke vorm van agressie is dit? Vul aan; binnen, buiten, non-verbaal, bedekt etc...

Er worden scheldwoorden naar de verzorgende geroepen en een zorgvrager wordt lastiggevallen. Er is sprake van naar .... gerichte agressie.

Een zorgvrager pest een medebewoner door haar te kleineren. Er is sprake van ... agressie

Aan de slag

Aan de slag met de verwerkingsopdracht van bijeenkomst 4. Succes!