Laaggeletterdheid

• Communicatie
• HBO
• Studiejaar 4

Laaggeletterdheid

Bij hoeveel procent van de Nederlandse bevolking komt laaggeletterdheid voor?

(Feiten & Cijfers et al., z.d.)

1. 7%
2. 22%
3. 18%
4. 12%

Feiten

- 18% van de Nederlandse bevolking van 16 jaar en ouder is laaggeletterd  (2,5 miljoen mensen)

- Vrouwen zijn iets vaker laaggeletterd dan mannen

- Laaggeletterdheid komt vaker voor onder mensen met een laag opleidingsniveau

- Het aandeel laaggeletterden is gestegen van 9,5% in 1995 naar 12% in 2012

Aantal feiten op een rij:

- 18% van de Nederlandse bevolking van 16 jaar en ouder is laaggeletterd (2,5 miljoen mensen)

- Vrouwen zijn iets vaker laaggeletterd dan mannen

- Laaggeletterdheid komt vaker voor onder mensen met een laag opleidingsniveau 

- Laaggeletterdheid is gestegen van 9,5% in 1995 naar 12% in 2012

- 35% van de volwassen Nederlanders heeft beperkte gezondheidsvaardigheden

(Feiten & Cijfers et al., z.d. & Peter et al., z.d)

(Huijts, 2021)

Kunnen jullie de oorzaken noemen van laaggeletterdheid?

(Ministerie van Algemene Zaken, 2022)

Welke gevolgen heeft laaggeletterdheid en vooral op iemands gezondheid?

• Problemen met gezondheid
• Problemen met communicatie
• Taalachterstand bij ouders en hun kinderen

• Moeilijk een baan vinden of houden

(Ministerie van Algemene Zaken, 2022)

(Cubiss | Zorg Afstemmen op Laaggeletterde Cliënten, z.d.)

Welke van de volgende stellingen zijn waar (meerdere antwoorden zijn goed)

(Pharos, 2024)

1. Mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden gaan gemiddeld 4 jaar eerder dood
2. Laaggeletterdheid en een beperkte gezondheidsvaardigheid heeft geen invloed op de levensverwachting
3. Mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden krijgen 10 jaar eerder gezondheidsproblemen
4. Mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden krijgen 15 jaar eerder gezondheidsproblemen

Hoeveel procent van de laaggeletterde is autochtoon?

(Pharos, 2024)

60%

40%

Samenhang tussen beperkte gezondheidsvaardigheden en een slechtere gezondheid

• Astma en COPD, diabetes, kanker, hart- en vaatziekten en psychische problemen
• Diabetes
• Medicijngebruik
• Ernstige medicatiefouten

(Pharos, 2024)

(Pharos, 2022)

(Pharos, 2022)

Tips om laaggeletterdheid bespreekbaar te maken

• Vraag niet: ‘Ben je laaggeletterd?’ Maar stel vragen eromheen
• Maak het onderwerp niet te zwaar 

(Nationale Ombudsman, z.d)

(Ministerie van Algemene Zaken, 2022)

Betrouwbare informatie voor verpleegkundige over laaggeletterdheid

https://www.lezenenschrijven.nl/over-laaggeletterdheid

https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/laaggeletterdheid/aanpak-laaggeletterdheid

https://www.pharos.nl/thema/laaggeletterdheid-gezondheidsvaardigheden

Bronnen

Bronnen:

• Feiten & Cijfers, Kuijpers, L., Van Velzen, G., & Flatland Design Thinking Agency. (z.d.). [De invloed van lage basisvaardigheden op deelname aan de maatschappij]. In Feiten & Cijfers Laaggeletterdheid. https://www.lezenenschrijven.nl/sites/default/files/2020-09/2018_SLS_Literatuurstudie_FeitenCijfers_interactief_DEF.pdf
  
• Pharos. (2024, 30 september). Laaggeletterdheid en beperkte gezondheidsvaardigheden - Pharos. https://www.pharos.nl/thema/laaggeletterdheid-gezondheidsvaardigheden/#:~:text=Mensen%20met%20een%20lage%20opleiding%20hebben%20vaker%20beperkte%20gezondheidsvaardigheden.,mensen%20met%20een%20hoge%20opleiding.&text=2%2C5%20miljoen%20mensen%20hebben%20moeite%20met%20lezen%20en%20schrijven.,-60%25
  
• Pharos. (2022, 16 maart). Herkennen laaggeletterdheid en beperkte gezondheidsvaardigheden - checklist - Pharos. https://www.pharos.nl/kennisbank/checklist-herkennen-laaggeletterdheid/
• Ministerie van Algemene Zaken. (2022, 5 september). Aanpak laaggeletterdheid. Laaggeletterdheid | Rijksoverheid.nl. https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/laaggeletterdheid/aanpak-laaggeletterdheid
  
• Nationale Ombudsman. (z.d.). 10 tips: Zo ga je om met laaggeletterden die je hulp nodig hebben. Geraadpleegd op 7 december 2024, van https://www.nationaleombudsman.nl/professionals/nieuws/interview/2020/10-tips-zo-ga-je-om-met-laaggeletterden-die-je-hulp-nodig.
  
• Peter, Luuk, Naomi, & Esmee. (z.d.-b). Wat is laaggeletterdheid? In Laaggeletterdheid in Nederland. https://www.lezenenschrijven.nl/sites/default/files/2021-09/Kennisblad_Laaggeletterdheid_2021_0.pdf