par 5.2

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

par 5.2 het huishoudboekje van de overheid

leerdoelen 5.1

1. Je moet weten hoe ons land is georganiseerd

2. Je moet weten hoe de overheid invloed heeft op de economie

3. Je moet weten welke instanties de overheid advies geven en en waarover ze advies geven

leerdoelen 5.2

1. je moet weten hoe de rijksoverheid aan haar inkomsten komt

2. je moet weten welke uitgaven de rijksoverheid doet

3. je moet weten hoe de gemeente aan geld komt

www.rijksoverheid.nl

www.rijksoverheid.nl

termen overheidsfinancien

Prinsjesdag: 3de dinsdag in september

Troonrede: voorgelezen door de Koning

Rijksbegroting : overzicht van verwachte inkomsten en uitgaven

Miljoenennota: samenvatting rijksbegroting

Begrotingstekort: verwachte uitgaven zijn groter dan verwachte inkomsten

Financieringstekort= begrotingstekort - aflossingen

Inkomsten Rijk

Belastingen en premies

Boetes

Aardgasopbrengsten

Winsten staatsbedrijven

Uitgaven Rijk

Uitgaven ministeries

Rente

Aflossing

Directe belastingen

= belasting op inkomen winst en vermogen

-Loon en inkomstenbelasting

-Dividendbelasting

-Vennootschapsbelasting

-Successierechten

-Kansspelbelasting

Indirecte belastingen= kostprijsverhogende belastingen

- BTW

- Accijns

- Invoerrechten

-Milieuheffingen

-Motorvoertuigenbelasting

-BPM

Overheidstekort?

* Er moet geld geleend worden: gevolg: er moet rente betaald worden: dit geld kan dus niet aan iets anders worden besteed.

* Hoe komt de overheid aan geld? Ze lenen bv geld bij pensioenfondsen en verzekeringsmaatschappijen.

* Mag dit tekort onbeperkt groot worden?

 Nee: Het tekort mag niet groter zijn dan 3 procent van het bruto binnenlands product (bbp), de schuld mag niet hoger zijn dan 60 procent van het bbp. (vanuit de EU opgelegd)

inkomsten gemeente

Gemeente en provinciefonds

Onroerendzaakbelasting

Rioolheffing

Afvalstoffenheffing

Hondenbelasting

uitgaven gemeente

Infrastructuur

Subsidies verlenen

Onderwijs

Sportvoorzieningen

 Aanleg bedrijventerreinen

www.destaatsschuldmeter.nl

Wat heb je geleerd?

leerdoelen 5.2

1. je moet weten hoe de rijksoverheid aan haar inkomsten komt
: noem 5 soorten belastingen en geef aan wanneer je deze moet betalen.

2. je moet weten welke uitgaven de rijksoverheid doet
: noem de 3 grootste uitgaven.

3. je moet weten hoe de gemeente aan geld komt: noem 3 inkomstenbronnen

Indirecte belastingen heten zo omdat je ze

1. meteen moet betalen
2. niet meteen hoeft te betalen
3. rechtstreeks aan de overheid betaalt
4. via een winkelier aan de overheid betaalt.

Belastingen zijn de grootste inkomstenbron van onze overheid

1. juist
2. onjuist

OZB staat voor

1. onaangeroerdezaak-belasting
2. onroerendezaak-belasting
3. onaangetastezaak- belasting
4. onverdrachtzaak- belasting

Als de overheid meer uitgaven dan inkomsten verwacht, is er een

1. begrotingsoverschot
2. begrotingsevenwicht
3. begrotingsaanbod
4. begrotingstekort

Wat is geen directe belasting

1. Inkomstenbelasting
2. Accijns
3. Vennootschapsbelasting
4. Btw

Belasting die verwerkt zitten in de prijs van een product, noem je

1. Indirecte belasting
2. Directe belasting

Belasting over inkomen, winst en vermogen is

1. Indirecte belasting
2. Directe belasting

De gemeente mag zelf belasting heffen en krijgt ook geld van de rijksoverheid.

1. Waar
2. Niet waar

Koopprijs € 210.000
WOZ-waarde € 190.000
OZB-belasting is 0,1397%
Hoeveel belasting moet je betalen?

1. 293,37
2. 2100
3. 265,43
4. 2654,30

Wat moet de werknemer van zijn brutoloon betalen?

1. BTW
2. Premie sociale zekerheid
3. Loon belasting
4. Loonbelasting en premie sociale zekerheid