Thema 8 blok 3 Nederland

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Thema 8 blok 3 Nederland

Bataafse-Franse tijd

1794-1814

Nederland onder Frankrijk

Lesdoelen:

Aan het eind van de les kan je uitleggen wat patriotten en prinsgezinden zijn.

- Aan het eind van de les kun je uitleggen hoe de Bataafse republiek is ontstaan.

- Aan het eind van de les kun je uitleggen wat de Trias Politica is en je kan dit toepassen op de Nederlandse Staat.

Stadhouder Willem V

1780-1784 Engels-Nederlandse oorlog.

De helft van de VOC vloot valt in Engelse handen

De republiek valt in verval = Stadhouder Willem V krijgt de schuld

Onrust in de Republiek

De verschillen tussen arm en rijk waren groot.

Mensen raakten werkloos en de armoede steeg

Patriotten VS Prinsgezinden

Patriotten = Burgers strijden voor meer democratie en tegen de stadhouder.

Prinsgezinden = aanhangers van de Stadhouder

Video Patriotten

https://schooltv.nl/video/vroeger-zo-de-patriotten/

Kijkersvraag: - Wie zijn de patriotten?

                          - Waar strijden zij voor?

Werk na de video aan de opdrachten van blok 3.

Les 2

Zorg dat je geluid na de presentiecontrole uit blijft.

Korte uitleg en aantal filmpjes bekijken we samen.

Daarna kun je aan de slag (ik ben online voor vragen).

Bataafse Republiek

1795: Het Franse revolutionaire leger valt NL binnen.

->Patriotten keren terug in NL

Gevolg: 

NL krijgt een grondwet + parlement

Veranderingen

- NL krijgt een grondwet

-  Er kwam een parlement = alle volwassen mannen mochten stemmen

= Het volk regeert.

Koninkrijk Holland 1806-1810

Napoleon Bonaparte benoemt zijn broer Lodewijk Napoleon tot koning van Nederland.

Lodewijk werkt niet mee met de plannen van Napoleon:

- geen dienstplicht

- liet smokkelhandel met Engeland toe

Aan de slag

Werk aan de opdrachten van blok 3 thema 8. Zorg dat je morgen tm opdracht 10 van blok 3  hebt gemaakt.

De volgende opdrachten van blok 3 hoef je NIET te doen: 6-9-11-12-13-14-15-16-17-19

Les woensdag 22 december

Korte terugblik

Trias Politica

Van confederatie naar eenheidsstaat 

Overal in Nederland golden daardoor dezelfde wetten. Nederland was niet langer een confederatie van zelfstandige gewesten, maar een eenheidsstaat. 

Vanaf 1795 heette Nederland de Bataafse Republiek.

Maar dat blijft niet lang zo:
 

Frans Keizerrijk

Napoleon pikt het gedrag van zijn broer niet.

=>

1810: Napoleon lijft Nederland in bij zijn keizerrijk.

Hij voert het volgende in:

Metriek stelsel(meter), burgerlijke stand(achternamen) en het Kadaster(register van gelijke belasting)

wat is het verschil tussen een confederatie en een eenheidsstaat?

Uitleg

Nederland was vanaf 1795 de Bataafse Republiek.

Nederland ging van confederatie naar eenheidsstaat.

De confederatie

Samenwerking van onafhankelijke staten op bepaalde terreinen.

B

De eenheidsstaat

De macht ligt bij de centrale overheid.

B

De federatie

Op sommige terreinen ligt de macht bij de centrale overheid, op andere terreinen bij de (deel)staten.

Trias 

Uit hoeveel sporten bestaat een  triathlon ?

Trias politica

Trias betekent drie. Denk maar aan triathlon. Je doet dan 3 verschillende sporten (zwemmen-fietsen-lopen).

Trias politica betekent de scheiding van de 3 machten.

Trias Politica

(Driemachtenleer)

Waarom zijn de machten in Nederland gescheiden?

1. Zodat de macht is verdeeld, zo is er minder werk.
2. Omdat de gemeente en andere belangrijke mensen ook een stukje macht willen.
3. Hoe meer zielen hoe meer vreugd. Hoe meer personen hoe meer ideeën.
4. De macht kan nu nooit meer bij één persoon komen te liggen en dus kan de macht niet worden misbruikt.

Wetgevende macht

Uitvoerende macht

Rechtsprekende macht

De regering

De Eerste en Tweede Kamer

De rechtbanken

Armenzorg 18e eeuw 

• Armenzorg, via: kerk, het stadsbestuur of giften van rijken

• Rasphuis: soort gevangenis voor mannen waarin je tucht (=discipline en gehoorzaamheid) werd bijgebracht. Er werd hout geraspt tot verfpoeder.
• Spinhuis: soort gevangenis voor vrouwen waar kleding gemaakt werd.
• Ook waren er hofjes en weeshuizen. 

Zorgen voor elkaar

Vroeger zorgden de familie of de kerk voor mensen. Tegenwoordig zorgt de overheid voor de burgers. Met sociale uitkeringen worden mensen die dat nodig hebben geholpen. 

Welke uitkeringen zijn er?

• Er zijn werknemersverzekeringen  (hiervoor betalen mensen die werken premie)
• Er zijn volksverzekeringen > AOW, Kinderbijslag (Volksverzekeringen worden betaald uit sociale premies) 
• Er zijn sociale voorzieningen zoals Bijstand, huurtoeslag en zorgtoeslag. (Deze worden betaald met belastinggeld)

Wat zijn voorbeelden (2) van sociale voorzieningen?

1. Bijstand
2. Kinderbijslag
3. Werkeloosheidswet (uitkering)
4. Huurtoeslag

Wat is een voorbeeld van een werknemersverzekering?

1. Werkeloosheidswet (WW)
2. Kinderbijslag