Staat pv in t(egenwoordige) of v(erleden) tijd? (2e streepje)
Staat er een vorm van hebben of zijn als hww* in de zin? Ja:v(oltooid). Nee: o(nvoltooid). (1e streepje)
Staat er een vorm van zullen in de zin?: t(oekomende tijd) (3e letter)
volt/onvolt. tegenw. tijd/verleden tijd. toekomende tijd. tijd
- - - -
Slide 2 - Slide
hulpwerkwoord/zelfstandig werkwoord
Een woord is een hulpwerkwoord als het een zelfstandig woord helpt. Het zelfstandig werkwoord is qua betekenis het belangrijkste werkwoord in de zin. Een hulpwerkwoord kan nooit alleen in de zin voorkomen, altijd in combinatie met een zww.
Hij heeft een boek. Heeft is zww. De zin is dus onvoltooid.
Hij heeft een boek gelezen. Heeft is hww en gelezen is zww. De zin is voltooid.
Slide 3 - Slide
werkwoordsvormen
Infinitief: het hele werkwoord Voltooid deelwoord: begint vaak met ge-, be-,her, -ont, -ver. Het staat altijd in combinatie met een pv en komt nooit als enige werkwoord in de zin voor. Onvoltooid deelwoord: heeft als vorm; infinitief +d
Slide 4 - Slide
Het omzetten van de lijdende zin naar de
bedrijvende zin
De hond|wordt|door Jara |uitgelaten <-->Jara|laat |de hond |uit
De door -bepaling wordt het nieuwe onderwerp
Het woordje door verdwijnt.
Het onderwerp wordt het lijdend voorwerp.
Het werkwoord worden verdwijnt.
Slide 5 - Slide
Het omzetten van de bedrijvende zin naar de
lijdende vorm
Bedrijvend Lijdend
Jara|laat |de hond |uit <-->De hond|wordt|door Jara |uitgelaten
Zoek het lijdend voorwerp
Het lijdend voorwerp wordt het nieuwe onderwerp
Na het onderwerp volgt het werkwoord worden
door- bepaling + het oude onderwerp
Maak de rest van de zin af.
Slide 6 - Slide
Aanvulling op theorie
Als er in de zin een vorm staat van het werkwoord worden en zijn als hulpwerkwoord, dan is de zin lijdend.
