Theorie grammatica hoofdstuk 3

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Het omzetten van de lijdende zin naar de

bedrijvende zin

                                                                         

De hond|wordt|door Jara |uitgelaten <-->Jara|laat |de hond |uit 

• De door -bepaling wordt het nieuwe onderwerp
• Het woordje door verdwijnt.
• Het onderwerp wordt het lijdend voorwerp. 
• Het werkwoord worden verdwijnt.

Het omzetten van de bedrijvende zin naar de 

lijdende vorm

       Bedrijvend                                              Lijdend

Jara|laat |de hond |uit <-->De hond|wordt|door Jara |uitgelaten 

• Zoek het lijdend voorwerp 
  
• Het lijdend voorwerp wordt het nieuwe onderwerp
  
• Na het onderwerp volgt het werkwoord worden
• door- bepaling + het oude onderwerp
• Maak de rest van de zin af.

naamwoordelijk of werkwoordelijk gezegde?

1. Staat er een kww in de zin? Nee: ww gezegde
   
2. Staat er een kww in de zin? Ja, kijk daarna of er een bvnw of znw in de zin staat dat iets over het ow zegt. 
   
3. Geen znw of bvn? Dan benoem je wwg
   
4. Wel een znw of bvnw? Dan benoem je een nwg 
   

Stel de vraag: wat + pv + ow

soorten werkwoorden

1. Kww: zijn, worden, blijven, blijken, lijken, schijnen, heten, dunken, voorkomen. 
   
2. Zww: het enige ww in de zin. Als er meerdere ww in de zin staan is het het belangrijkste ww 
   
3. Hww: Staat altijd naast het zww 
   

Ng: 1 kww en de rest is hww

Wg: 1 zww en de rest is hww

Inhoud

Maak de volgende opdrachten:

5

6

10 

12

15

Inna ontvangt een prijs.

1. lijdend
2. bedrijvend

de volleyballer heeft gisteren goed gevolleybald.

1. lijdend
2. geen
3. lijdend en bedrijvend
4. bedrijvend

Het gebouw wordt afgebroken.

1. werkwoordelijk gezegde
2. naamwoordelijk gezegde

Het gebouw wordt erg mooi

1. Naamwoordelijk gezegde
2. werkwoordelijk gezegde

Een nieuwe leerling had zich aangemeld

1. naamwoordelijk gezegde
2. werkwoordelijk gezegde

De nieuwe leerling heette Bente

1. naamwoordelijk gezegde
2. werkwoordelijk gezegde

De mannen (bleven) vrolijk
Wat is bleven?

1. zww
2. kww
3. hww

Ze (schijnen) te zingen
Wat is schijnen?

1. zww
2. kww
3. hww

De spanning (werd)steeds groter
Wat is werd?

1. zww
2. kww
3. hww