Les 7.5.1 Moleculaire stoffen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

Les 7.5.1 Moleculaire stoffen

Planning

• Nakijken 3 t/m 8 (vanaf blz 39)
• 7.5 Moleculaire stoffen
• Oefenblad
• Opdrachten maken

Nakijken opgave 3 t/m 8 (vanaf blz 39)

3

• a) Zn(OH)₂
• b) Na₂SO₄
• c) NH₄Cl
• d) Pb(SO₄)₂
• e) FeSO₄
• f) Mg₃(PO₄)₂

4

• a) natriumfluoride
• b) ijzer(II)bromide
• c) calciumoxide
• d) kaliumsulfaat
• e) magnesiumoxide
• f) tinfosfaat
• g) ammoniumfosfaat

5

• a) In een verhoudingsformule van een zout is de totale lading van depositieve ionen gelijk aan de totale lading van de negatieve ionen.De lading van het kalium-ion is 1+. De lading van het cyanide-ion moetdus 1− zijn.
• b) CN^-

6

• a) NH₄NO₃
• b) A

7

• Het zink-ion heeft een lading van 2+. De hydroxide-ionen hebben een lading 1−. Vier hydroxide-ionen hebben een lading van 4 × 1− = 4−. Het zinkaat-ion heeft dus een lading van 4− + 2+ = 2−.

8

• In de verhoudingsformule van een zout is de totale lading van de positieve ionen gelijk aan de totale lading van de negatieve ionen. Omdat aluminium-ion 3+ geladen is, en twee keer in de formule staat, dus er een totale lading van 6+ is... moet er ook een totale lading van 6- zijn. Het manganaat-ion staat 3x in de formule. 
• De formule van het manganaat-ion moet dan zijn: MnO₄²⁻.

Leerdoelen

• 7.5.1 Je kunt beschrijven uit welke deeltjes moleculaire stoffen zijn opgebouwd.
  
• 7.5.2 Je kunt de naam en de formule van een moleculaire stof opstellen.
  
• 7.5.3 Je kunt uitleggen wat molecuulmassa en atoommassa betekenen en deze berekenen.
• 7.5.4 Je kunt het massapercentage van een atoomsoort in een verbinding berekenen

systematische naamgeving

• Systematische naam/rationele naam: de scheikundige naam (die volgens afspraken is opgesteld)
• Triviale naam: naam van de stof die in dagelijks leven wordt gebruikt

• Systematisch: diwaterstofmono-oxide. Triviale naam: water.

Je geeft in de formule aan hoe vaak een atoom voorkomt. Dit doe je door het Griekse telwoord VOOR de desbetreffende atoomsoort te zetten.

De namen van de stoffen eindigen over het algemeen op -‘ide’

Je geeft in de formule aan hoe vaak een atoom voorkomt. Dit doe je door het Griekse telwoord VOOR de desbetreffende atoomsoort te zetten.

De namen van de stoffen eindigen over het algemeen op -‘ide’

Stappenplan: van formule naar naam

Stap 1: Haal de formule uit elkaar, zet de cijfers en symbolen onder elkaar. 

Stap 2: Schrijf achter de cijfers het juiste telwoord, en achter de symbolen de juiste naam. 

Stap 3: zet ze op de juiste volgorde. Zet ze op de juiste volgorde: het telwoord VOOR de naam waar die bij hoort. 

Voorbeeld 1: Geef de systematische naam van P₂Cl₅

Stap 1: Haal de formule uit elkaar, zet de cijfers en symbolen onder elkaar. 

Stap 2: Schrijf achter de cijfers het juiste telwoord, en achter de symbolen de juiste naam. 

Stap 3: Zet ze op de juiste volgorde: het telwoord VOOR de naam waar die bij hoort. 

Voorbeeld 1: Geef de systematische naam van P₂Cl₅

Stap 1: Haal de formule uit elkaar, zet de cijfers en symbolen onder elkaar. 

Stap 2: Schrijf achter de cijfers het juiste telwoord, en achter de symbolen de juiste naam. 

Stap 3: Zet ze op de juiste volgorde: het telwoord VOOR de naam waar die bij hoort. 

• P  =
• 2  =
• Cl  =
• 5  =

Voorbeeld 1: Geef de systematische naam van P₂Cl₅

Stap 1: Haal de formule uit elkaar, zet de cijfers en symbolen onder elkaar. 

Stap 2: Schrijf achter de cijfers het juiste telwoord, en achter de symbolen de juiste naam. 

Stap 3: Zet ze op de juiste volgorde: het telwoord VOOR de naam waar die bij hoort. 

• P  =
• 2  =
• Cl  =
• 5  =

Voorbeeld 1: Geef de systematische naam van P₂Cl₅

Stap 1: Haal de formule uit elkaar, zet de cijfers en symbolen onder elkaar. 

Stap 2: Schrijf achter de cijfers het juiste telwoord, en achter de symbolen de juiste naam. 

Stap 3: Zet ze op de juiste volgorde: het telwoord VOOR de naam waar die bij hoort. 

• P  = fosfor
• 2  = di
• Cl  = chloride (uitgang)
• 5  = penta

Voorbeeld 1: Geef de systematische naam van P₂Cl₅

Stap 1: Haal de formule uit elkaar, zet de cijfers en symbolen onder elkaar. 

Stap 2: Schrijf achter de cijfers het juiste telwoord, en achter de symbolen de juiste naam. 

Stap 3: Zet ze op de juiste volgorde: het telwoord VOOR de naam waar die bij hoort. 

• P  = fosfor
• 2  = di
• Cl  = chloride (uitgang)
• 5  = penta

Voorbeeld 1: Geef de systematische naam van P₂Cl₅

Stap 1: Haal de formule uit elkaar, zet de cijfers en symbolen onder elkaar. 

Stap 2: Schrijf achter de cijfers het juiste telwoord, en achter de symbolen de juiste naam. 

Stap 3: Zet ze op de juiste volgorde: het telwoord VOOR de naam waar die bij hoort. 

• P  = fosfor
• 2  = di
• Cl  = chloride (uitgang)                                              difosforpentacloride
• 5  = penta

Stappenplan: van naam naar formule

Stap 1: Haal de naam uit elkaar, zet telwoorden en atoomsoorten onder elkaar

Stap 2: Schrijf achter het juiste telwoord de juiste cijfers, en achter de naam het juiste symbool.  

Stap 3: Zet ze op de juiste volgorde: het cijfer ACHTER het symbool van de atoomsoort. 

Voorbeeld 2: Geef de formule van distikstofmono-oxide

Stap 1: Haal de naam uit elkaar, zet telwoorden en atoomsoorten onder elkaar

Stap 2: Schrijf achter het juiste telwoord de juiste cijfers, en achter de naam het juiste symbool.

Stap 3: Zet ze op de juiste volgorde: het cijfer ACHTER het symbool van de atoomsoort. 

Voorbeeld 2: Geef de systematische naam van distikstofmono-oxide

Stap 1: Haal de naam uit elkaar, zet telwoorden en atoomsoorten onder elkaar

Stap 2: Schrijf achter het juiste telwoord de juiste cijfers, en achter de naam het juiste symbool.

Stap 3: Zet ze op de juiste volgorde: het cijfer ACHTER het symbool van de atoomsoort. 

• di = 2
• stikstof = N
• mono = 1 (de 1 noteren we niet)
• oxide = O

N₂O

Dus, samengevat: 

Je geeft in de formule aan hoe vaak een atoom voorkomt. Dit doe je door het Griekse telwoord VOOR de desbetreffende stof te zetten.

• CO₂: koolstofdioxide
• CO: koolstofmono-oxide

‘mono’ wordt nooit bij het eerste atoom in de molecuulformule vermeld. 

• Dus koolstofmono-oxide ipv monokoolstofmono-oxide.

De namen van de stoffen eindigen over het algemeen op ‘ide’.

• PCl₃: fosfortrichloride
• SO₂: zwaveldioxide
  
• H₂S: diwaterstofmonosulfide

Wat is de systematische naam voor CO2

Wat is de systematische naam voor CO₂

1. dikoolstofoxide
2. koolstofmono-oxide
3. koolstofdioxide
4. zuurstof

Wat is de systematische naam van:

SO​3​​

1. Monozwaveltrizuurstofide
2. Zwaveltrioxide
3. Trizwaveltrizuurstof
4. Trizwaveloxide

Wat is de systematische naam van:

CF​4​​

1. Koolstoftetrafosfide
2. Koolstofpentafluoride
3. Koolstoftetrafluoride
4. Monokoolstoftetrafluoride

Wat is de systematische naam van
?

H​2​​S

1. Diwaterstofmonosulfaat
2. Diwaterstofsulfaat
3. Diwaterstofsulfide
4. Diwaterstofmonosulfide

Wat is de systematische naam van
?

NF​3​​

1. Stikstoffluoride
2. Stikstofdifluoride
3. Tristikstoffluoride
4. Stikstoftrifluoride

Wat is de systematische naam voor H2O2

Wat is de systematische naam voor H₂O₂

1. Water
2. Waterstof
3. waterstofperoxide
4. di-waterstof-di-oxide

Oefenen met oefenblad!

Klaar? maken 3, 4 en 5 (vanaf blz 47)

3

• a) zwaveltrioxide
• b) distikstoftrioxide
• c) siliciumtetrachloride

4

• a) As₂O₅
• b) CCl₄
  
• c) P₂O₃
• d) 10
• e) De molecuulformule van distikstoftetraoxide is N₂O₄. Het molecuul bevat dus twee stikstofatomen