4.3 Het Parlement

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

In welke politieke stroming zijn economische en persoonlijke vrijheid het belangrijkst?

1. De christen-democratie.
2. De sociaal-democratie
3. Het liberalisme.
4. Alle stromingen.

Het liberalisme vindt het vooral belangrijk dat:

1. het verschil tussen arm en rijk kleiner wordt.
2. burgers voldoende vrijheid moeten krijgen.
3. geld, macht en kennis eerlijk worden verdeeld.
4. in de samenleving naastenliefde een belangrijke waarde is.

Bij welke stroming past deze uitspraak?

“Welvaart moet beter verdeeld worden.”

1. Het liberalisme
2. De sociaal-democratie.
3. De christen-democratie.
4. Alle stromingen

Welke politieke partij is een liberale partij?

1. CDA
2. PvdA
3. GroenLinks
4. VVD

Welke politieke partij is een sociaaldemocratische partij?

1. CDA
2. PvdA
3. PVV
4. VVD

Welke politieke partij is een christen-democratische partij?

1. CDA
2. PvdA
3. D66
4. VVD

De welvaart moet beter verdeeld worden

Mensen zijn zelf in staat om hun doelen te bereiken.

Vrijwilligerswerk speelt een belangrijke rol in onze maatschappij

De overheid moet zich zo min mogelijk bemoeien met de markt.

Maatschappijleer

Agenda

Startopdracht
Uitleg 4.3

Zelfstandig werken

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen wat het parlement is en het verschil

beschrijven tussen de Eerste en de Tweede Kamer.

• Je kunt uitleggen welke hoofdtaken het parlement heeft en

welke rechten het hiervoor heeft.

• Je kunt de begrippen zetel en motie uitleggen.

4.3 Het Parlement

Eerste en Tweede Kamer

Eerste en Tweede Kamer

•  Wat er in Nederland moet gebeuren wordt bepaald door het parlement 
  
  
• Het parlement bestaat uit: De Eerste Kamer en de Tweede Kamer
  
  
• In de Eerste Kamer en de Tweede kamer zitten volksvertegen-woordigers die door ons zijn gekozen

Eerste en Tweede Kamer

•  De Tweede Kamer heeft 150 leden die rechtstreeks gekozen zijn
  
  
• De Eerste Kamer heeft 75 leden die indirect gekozen zijn via verkiezingen voor de provincie.  

Parlement

• Volksvertegenwoordigers besluiten welke wetten worden aangenomen
  
  
• Om een wet aan te nemen heb je een meerderheid nodig. 
  
  
• Het aantal stemmen dat een partij krijgt bij verkiezingen bepaalt hoeveel zetels de partij krijgt.

Zetel

• Een zetel is een plek in het parlement. 
  
  

• Het parlement voert de wetten niet uit. Dat is de taak van de ministers in de regering.

Wat doet het parlement?

Hoofdtaken parlement

• Het parlement heeft twee hoofdtaken:
  
  
• 1. De wetgevende taak
• 2. De controlerende taak

Wetgevende taak

Rechten tweede kamerleden:

• Stemrecht: het recht om voorstellen goed te keuren of af te keuren. 
  
  
• Recht van amendement: ze kunnen veranderingen aanbrengen in een wetsvoorstel. 
  
  
• Recht van initiatief: ze mogen zelf wetsvoorstellen maken en die aan de Kamer voorleggen.  

Controlerende taak

Controlerende taak

• De Tweede taak van het parlement is het controleren hoe de ministers hun werk doen. 
  
  
• Als de Kamerleden het gevoel hebben dat er iets fout gaat, dan moeten ministers naar de Kamer komen.
  
  
• De ministers moeten zich dan verantwoorden. 

Rechten

• Vragenrecht
• Motierecht
• Recht van interpellatie
• Enquêterecht

Vragenrecht

• Vragenrecht: Ze mogen mondeling of per brief vragen stellen aan ministers. 
  
  
• Vaak gaat het over iets wat op het nieuws is, bijvoorbeeld een ontsnapte gevangene die een moord heeft gepleegd.
  
  
• De minister moet elke vraag beantwoorden. 

Motierecht

• Motierecht: een motie is een uitspraak waarin de Kamer zijn mening over iets geeft of een minister vraagt iets te doen
  
  
• Wanneer de meerderheid voor de motie stemt, wordt deze aangenomen. 
  
  
• Bij een motie van wantrouwen vraagt een kamerlid een minister af te reden nadat deze geloven heeft of grote fouten heeft gemaakt

Recht van interpellatie:

• Kamerleden mogen een minister 'ter verantwoording' roepen. Dat betekent dat de minister voor een debat naar de Tweede kamer moet komen om uitleg te geven over het beleid

Enquêterecht

• Kamerleden mogen een grote onderzoek laten uitvoeren  als ze denken dat de regering een grote fout heeft gemaakt in een bepaalde kwestie. 

Opdrachten

Maak opdracht 1 t/m 15 op bladzijde 86, 87, 88. 

Alles wat niet af is, is huiswerk