LEZEN Kritisch lezen: Nepnieuws - objectieve feiten

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

Kritisch lezen: soorten feiten

Vandaag zullen we bespreken wat 

• objectieve feiten, 
• veronderstelde feiten en 
• zogenaamd objectieve feiten 

zijn en hoe ze zich tot elkaar verhouden

Objectieve feiten

1. Kun je bedenken waarom objectieve feiten belangrijk zijn in verschillende contexten, zoals wetenschap, geschiedenis of nieuws?
   
2. Denk je dat er situaties zijn waarin mensen het moeilijk vinden om objectieve feiten van subjectieve meningen te onderscheiden? Zo ja, waarom?
3. Welke rol spelen objectieve feiten in ons dagelijks leven?
   

Antwoord:

Objectieve feiten zijn feiten die waar zijn onafhankelijk van iemands mening of interpretatie. Deze feiten zijn gebaseerd op meetbare, controleerbare en reproduceerbare informatie. 

Wat zijn objectieve feiten eigenlijk?

Voorbeelden van objectieve feiten

• De zon komt op in het oosten en gaat onder in het westen.
  
• Water kookt bij 100 graden Celsius op zeeniveau.
  
• De aarde draait om zijn eigen as in ongeveer 24 uur.

Let op: In objectieve teksten kunnen wel meningen voorkomen. De schrijver kan dan wel de tekst objectief schrijven, maar kan daarbij ook op een neutrale manier meningen van anderen doorgeven.

De objectiviteit van een tekst wordt bepaald door de neutraliteit van de schrijver.

Zogenaamde objectieve feiten

1. Waar denk je dat zogenaamde objectieve feiten vaak voorkomen?
2. Hoe denk je dat mensen kunnen worden beïnvloed door zogenaamde objectieve feiten?
3. Denk je dat het belangrijk is om kritisch te zijn ten opzichte van zogenaamde objectieve feiten? Waarom wel of waarom niet?

Antwoord:

Zogenaamd objectieve feiten zijn beweringen die als objectief worden gepresenteerd, maar die eigenlijk een bepaalde mate van interpretatie of subjectiviteit bevatten. Dit kan gebeuren wanneer informatie wordt gepresenteerd als absoluut waar, terwijl er eigenlijk ruimte is voor interpretatie of debat.

Wat zijn zogenaamde objectieve feiten eigenlijk?

Voorbeelden van zogenaamde feiten

• "De beste film aller tijden" (wat de beste film is, kan variëren afhankelijk van individuele smaak en voorkeur).
  
• "Het mooiste schilderij ooit geschilderd" (schoonheid is subjectief en kan variëren afhankelijk van culturele achtergrond en persoonlijke voorkeur).
  
• "De snelste manier om rijk te worden" (wat als snel wordt beschouwd, kan variëren afhankelijk van verschillende factoren zoals tijd, middelen en doelen).

Kortom: er is sprake van generalisatie.

Veronderstelde feiten

Veronderstelde feiten zijn beweringen die als feit worden gepresenteerd, maar de argumentatie is onjuist of onvolledig onderbouwd. 

Oftewel, er is sprake van een ''alternatieve waarheid".

Voorbeelden van veronderstelde feiten

• "Iedereen weet dat appels slecht zijn voor je tanden."
  
• "Het is een feit dat mensen slechts 10% van hun     hersencapaciteit gebruiken."
  
• "Het kan niet anders dan dat Redouan Tachi de opdrachtgever is van de moord op Peter R. de Vries."

Verondersteld feit

objectief feit

Zogenaamd feit

hypothese

concreet

vermoeden

bewijs

generalisatie

subjectief

persoonlijke interpretatie

Onvoldoende bewijs

Bekijk het volgende fragment

Waar is hiervan sprake?

• objectieve feiten
• zogenaamde feiten
• veronderstelde feiten

Waar is in dit fragment sprake van?

1. objectieve feiten
2. zogenaamde feiten
3. veronderstelde feiten

Bekijk het volgende fragment

Daarna bespreken we de volgende vraag?

Waarom wordt gebruik gemaakt van deze verschillende soorten "feiten"?

Fragment 2

Waarom wordt gebruik gemaakt van deze verschillende soorten "feiten"?

Aan de slag!

Maken opdrachten 1 t/m 4