Seksualiteit en intimiteit

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

seksualiteit en intimiteit in de zorg

Themaweek Lang leve de liefde

ALA1B

5 april

Lesdoelen

Aan het einde van de les kan je:

• aangeven waarom praten over seksualiteit in de zorg belangrijk is. 

• uitleggen hoe je tijdens je stage om kan gaan met seksualiteit en intimiteit.

wat is jouw lesdoel? wat wil je uitzoeken?

wat gaan we doen

• stellingen

• casus bespreken

• visie en beleid stageplaats

• mogelijkheden/onmogelijkheden 

Wat is voor jou intimiteit?

Intiem is men met de partner, gezinsleden en goede vrienden.

Denk hierbij aan nabijheid, discretie en innigheid.

In een intieme relatie tussen twee mensen zijn openheid, gelijkheid en wederzijds vertrouwen belangrijke kenmerken. Vertrouwdheid en zich verbonden voelen met anderen is onmisbaar in ons bestaan.

Tijdens de verzorging (wassen, douchen) ben je intiem met een zorgvrager.

1. Waar
2. Niet waar

Wat is intimiteit?

Betekenisvol contact:

• Lichamelijk: hand-in-hand, knuffelen
• Emotioneel: samen lachen of huilen
• Sociaal: gezelligheid, samenzijn
• Spiritueel: gesprek over geloof
• Intellectueel: goed gesprek

Kennisplein Zorg voor Beter. (2020b, juli 8). Wat is intimiteit en seksualiteit bij ouderen? Zorg voor Beter.                                        https://www.zorgvoorbeter.nl/seksualiteit/wat-is-seksualiteit-bij-ouderen

Een intieme relatie kan leiden tot een seksuele relatie, maar dat hoeft niet. 

In een situatie waarin seksualiteit niet is toegestaan, kan intimiteit wél mogelijk zijn. 

Bijvoorbeeld binnen een zorgrelatie met een zorgvrager. Zo kan er een intieme, vertrouwde sfeer ontstaan als je in de nachtdienst bij een zorgvrager bent. Dit kan de zorgvrager de ruimte geven om zijn zorgen met jou te bespreken. Als je een bepaalde zorgvrager lang verzorgt en begeleidt, kan er ook een vorm van intimiteit en vertrouwen ontstaan. Je voelt je dan prettig bij elkaar.

Wat is seksualiteit?

• Seksuele gevoelens, wensen en verlangens
• Vrijen, masturberen, erotiek of geslachtsgemeenschap

Kennisplein Zorg voor Beter. (2020b, juli 8). Wat is intimiteit en seksualiteit bij ouderen? Zorg voor Beter. https://www.zorgvoorbeter.nl/seksualiteit/wat-is-seksualiteit-bij-ouderen

Mythes en misverstanden

• Seks is alleen voor jongeren
• Wanneer de partner in het verpleeghuis komt, dan moeten beiden accepteren dat intimiteit en seksualiteit niet meer aan de orde zijn
• Seks in het verpleeghuis hoort niet
• Mensen met dementie of beperkingen hebben geen behoefte aan seksualiteit
• Seks is pijnlijk en onmogelijk als je chronisch ziek bent

Op welke manier kan seksualiteit in het verpleeghuis tot uiting komen?

Manieren waarop seksualiteit bij ouderen in het verpleeghuis tot uiting kan komen

• Dagdromen, fantaseren, herinneringen ophalen
• Romantische of erotische boeken lezen, porno bekijken
• Complimenten geven, flirterige opmerkingen maken
  
• Knuffelen, aanraken, nabijheid zoeken
  
• Strelen, kussen
  
• Vrijen, masturberen
  

00:00

De meeste ouderen hebben geen behoefte meer aan seks.

1. Waar
2. Niet waar

00:40

Hoeveel % van de mensen tussen 70 - 80 jaar heeft het afgelopen jaar seks gehad?

1. 10%
2. 25%
3. 50%
4. 75%

00:40

stellingen

1. Mensen met dementie mogen geen seksuele relatie hebben
2. als bewoner moet je ongestoord bezoek kunnen ontvangen
   
3. bij alle kamers moet een bordje niet storen aanwezig zijn
4. Als verzorgende hoor je in te gaan op vragen van bewoners over intimiteit en seksualiteit

Bespreken met elkaar 

Bespreek in kleine groepjes de volgende casus. 

Hoe zou jij als verzorgende op deze casussen reageren?

Casus 1: Een man krijgt tijdens het wassen een erectie. 

Casus 2: Je ondersteunt een man die een CVA heeft gehad bij de toiletgang. Zijn penis hangt buiten de wc-pot.

Casus 3: Een vrouw geeft aan dat zij niet door een mannelijke zorgmedewerker geholpen wil worden bij het wassen.

02:51

Hoe kun je dat oplossen?

1. Samen in het hoog-laag bed op de laagste stand
2. Een koppelbed gebruiken
3. Tweepersoonsbed neerzetten
4. Dat kun je niet goed oplossen

01:14

Wat kan een probleem zijn voor 'roze (homoseksuele) ouderen'?

1. Ze hebben meer behoefte aan seks
2. Ze durven niet over seks te praten

GHZ

• mensen met een (verstandelijke) beperking zijn kwetsbaarder
• hebben begeleiding nodig bij het ontwikkelen van een gezonde seksualiteitsbeleving
• hebben moeite om grenzen te bewaken
• krijgen sneller te maken met misbruik en negatieve ervaringen

ouderschapswens GHZ

• kan iemand met een beperking een kinderwens hebben en ouder worden?
• In hoeverre hebben ze recht op eigen regie hierin?
• geen reëel beeld van ouderschap en behoeftes baby
• is gedwongen anticonceptie mogelijk volgens de wet? 
• professionele ondersteuning nodig
• Bij groot deel kinderen uit huis geplaatst

fb.watch

in 2016 is een een handreiking kinderwens en anticonceptie bij mensen met een verstandelijke beperking vastgesteld

• faciliteren van hulp en ondersteuning bij ouders met beperking
• verbod om kinderen te krijgen in NL is niet aan de orde
• bij wilsonbekwame cliënten is besluit tot gedwongen  anticonceptie mogelijk 
• ontmoedigen: goede voorlichting geven

kijk eens op

https://www.kennispleingehandicaptensector.nl/

thema seksualiteit

thema kinderwens en ouderschap

01:00

Wat doet een sekswerker bij iemand met een handicap?

1. Knuffelen
2. Zoenen
3. Seks hebben
4. Iemand helpen met masturberen

01:00

Wat zijn jouw grenzen?

• Waar liggen jouw grenzen als het gaat om intimiteit, lichamelijkheid en seksualiteit van zorgvragers?
  
  
• Hoe kun je omgaan met seksueel getinte opmerkingen of ongewenste aanrakingen door een zorgvrager?

Maak de E-learning

https://free-learning.nl/modules/intimiteit-en-seksualiteit-in-het-verpleeghuis/start.html 

Wat heb je geleerd in deze les?

Welk cijfer geef je deze les?

110