zenuwstelsel 2

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Zenuwstelsel les 2

centraal zenuwstelsel en 

perifeerzenuwstelsel

Wat is de functie van het zenuwstelsel?

1. zorgt voor prikkelgeleiding
2. zorgt voor je bewustzijn
3. Goede samenwerking van de lichaamsfuncties
4. fight en flight

1 van de 5 taken van het zenuwstelsel is regulatie van activiteiten welk voorbeeld is juist?

1. weg rennen in levensbedreigende situatie
2. stilstaan en gillen in levensbedreigende situatie
3. rustig blijven en alarmeren

1 van de 5 taken van het zenuwstelsel is regulatie en coordinatie van de vegetatieve functies welk voorbeeld is juist?

1. Naar de wc gaan wanneer je moet plassen
2. maagperistaltiek
3. braken na het eten van bedorven voedsel
4. Au! roepen wanneer je pijn hebt

vegetatieve functies gebeuren buiten je wil om, je hebt er weinig of geen invloed op, wel bewust van. Bloedsomloop, spijsvertering, ademhaling, uitscheiding, huidfuncties

maagperistaltiek is alleen zinvol als er ook maagsap wordt geproduceerd

Regulatie van activiteiten van weefsels en organen

Coördineren van activiteiten van weefsel en organen

Regulatie en coördinatie van de vegetatieve functies

Coördinatie van contacten met de buitenwereld

Coördinatie van de psychische functies

witte stof

grijze stof

axonen

cellichamen

dendrieten

zenuwen uit perifeer zenuwstelsel

centraal zenuwstelsel

informatie uitwisseling

Bij witte stof gaat het altijd om axonen met een mergschede. Tot de witte stof behoren de zenuwen in het perifere zenuwstelsel en de banen in het centrale zenuwstelsel.

Grijze stof bestaat voornamelijk uit grote hoeveelheden cellichamen en dendrieten en relatief weinig axonen met mergschedes. De kleur van dit weefsel is grijzig bruin. Functioneel gezien is grijze stof de plaats waar uitwisseling van informatie plaatsvindt. Het centrale zenuwstelsel bestaat voor een groot deel uit grijze stof.

 

spinalis

deel van het CZS

motorische impulsen 

uit de hersenen

sensorische impulsen 

naar hersenen toe

Van C1 tot L1

- Legt uit waar het ruggenmerg (medulla spinalis) zich bevindt en benoemt de 4 verschillende

niveaus

- Legt uit welke functies de witte en grijze stof hebben in de medulla spinalis

Hersenvliezen

Hersenen en ruggenmerg worden omgeven door drie dicht tegen elkaar aan liggende vliezen:
Harde vlies: dura mater

belangrijkste functie is bescherming

Spinnenwebvlies:  arachnoidea mater

Hierin zit hersenvocht, dat de hersenen en het ruggenmerg nog extra tegen schokken en stoten beschermt

Zachte vlies: pia mater

Het zachte vlies voorziet het zenuwweefsel van voedingsstoffen en zuurstof.

Hersenventrikels

Inwendige holten gevuld met hersenvocht

In de hersenen = ventrikels

in het ruggenmerg = centraal kanaal

De hersenen en het ruggenmerg bevatten inwendige holten, die gevuld zijn met hersenvocht. De holten in de hersenen worden ventrikels genoemd. De holte in het ruggenmerg is het centrale kanaal. Ook in de spinnenwebruimte van de hersenen en van het ruggenmerg bevindt zich hersenvocht. De spinnenwebruimte en de ventrikels staan in verbinding met elkaar ter hoogte van de hersenstam.

Ventrikels

eerste en tweede ventrikel = zij ventrikel
spiegelbeeld, grootste hersenholtes, verbinding met derde ventrikel

derde ventrikel = smalle ruimte in tussenhersenen, eindigt in kanaal dat verbinding maakt met vierde ventrikel
vierde ventrikel= achterkant 3 kleine openingen die aansluiten op de verlengde merg

Het eerste ventrikel en het tweede ventrikel zijn de twee spiegelbeeldige hersenholten in de linker en de rechter hersenhelft. Ze worden ook zijventrikels genoemd. De zijventrikels zijn de grootste hersenholten. Ze hebben de vorm van een halve cirkel, met een naar achteren uitstekende punt. Er is geen verbinding tussen de zijventrikels

 onderling. Elke zijventrikel maakt via een opening verbinding met het derde ventrikel. Deze opening wordt interventriculaire opening genoemd.

Het derde ventrikel is een smalle ruimte in de tussenhersenen. Het derde ventrikel eindigt in een nauw kanaal, dat de verbinding vormt met het vierde ventrikel. Dit kanaal is de aqueductus mesencephali (letterlijk: vochtkanaal in de middenhersenen).

Vierde aan de achterkant zitten drie kleine openingen, waarmee het ventrikelsysteem aansluit op de spinnenwebruimte. Het vierde ventrikel loopt naar beneden toe uit in een nauwe buis, die via het verlengde merg overgaat in het centrale kanaal in het ruggenmerg.

Wat is de functie van hersenvocht?

Functies van hersenvocht

Het inwendige hersenvocht heeft twee belangrijke functies:

Hersenvocht voorziet de zenuwcellen constant van zuurstof en voedingsstoffen, vooral glucose. Afvalstoffen worden afgevoerd.

Het hersenvocht in de ventrikels zorgt voor een constante inwendige druk. Dat is vooral van belang voor het zenuwweefsel rondom de ventrikels. Zowel een te hoge als een te lage druk zijn schadelijk voor het hersenweefsel.

De functies van het hersenvocht in de uitwendige spinnenwebruimte zijn:

zuurstof en voedingsstoffen aanvoeren en afvalstoffen wegwerken.

de hersenen beschermen tegen schokken en stoten.

de hersenen schokvrij ophangen doordat ze als het ware in het hersenvocht drijven.

Bloedvoorziening

De hersenen hebben een hoog zuurstofverbruik en zijn dan ook goed doorbloed. Er is sprake van een bloed-hersenbarrière. Deze zorgt ervoor dat stoffen in het bloed, die schadelijk kunnen zijn voor de hersencellen, tegengehouden worden.

 

31 paar 

8 cervicale zenuwen in het nek/halsgebied, afgekort als C1 t/m C8

12 thoracale zenuwen in de borstkas, afgekort als T1 t/m T12

5 lumbale zenuwen in het buikgebied, afgekort als L1 t/m L5

5 sacrale zenuwen in het bekkengebied, afgekort als S1 t/m S5

1 staartzenuw bij het staartbeen, afgekort als Co1

reflexen

Een reflex is een snelle automatische reactie van het lichaam op een sensorische prikkeling. De reactie is motorisch: er worden spieren of klieren aangestuurd.

De reflexboog is de weg die de impulsen bij een reflex afleggen vanaf de sensor tot de effector. Bij het animale zenuwstelsel zijn de effectoren altijd dwarsgestreepte spieren.

Bij het vegetatieve zenuwstelsel zijn de effectoren gladde spieren, het hart of klieren.

Bij ruggenmergreflexen verlopen de reflexbogen via het ruggenmerg en ruggenmergzenuwen.

 Bij hersenstamreflexen verlopen de reflexbogen via hersenzenuwen en de hersenstam.

Vegetatief zenuwstelsel

Het vegetatieve zenuwstelsel bestuurt het gladde spierweefsel, het hartspierweefsel en het klierweefsel. Deze weefsels bevinden zich in de organen die een rol spelen bij de vegetatieve functies van het lichaam. 

Het vegetatieve zenuwstelsel bestaat uit het sympathische zenuwstelsel en het parasympathische zenuwstelsel. 

sympatisch

parasympatisch

vecht en vlucht

rust en ontspanning

Bloeddruk stijging

spijsvertering minder actief

stijging afgifte adrenaline

opslaan van energie

verlaging hartfrequentie

plassen en poepen