Les zwangeren

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Zwangeren

Keuzedeel specifieke doelgroepen

Dinsdag 17-12-2024

De ontwikkeling van bevruchte eicel tot foetus

Rechten van het ongeboren kind

Op het moment dat een eicel en zaadcel versmolten zijn, is er biologisch gezien sprake van nieuw leven. De wet kent aan dit nieuwe leven echter geen rechten toe. Een mens krijgt pas rechtspersoonlijkheid als hij levend en levensvatbaar geboren wordt. Voor veel mensen is er in emotioneel opzicht wel degelijk sprake van nieuw en uniek leven, al voor de geboorte. Zij vinden daarom dat er sprake zou moeten zijn van rechten van het ongeboren kind. Voor anderen geldt dat het recht van de moeder voorgaat ten opzichte van het ongeboren kind. Een ethische discussie dus.

Vaststellen van de zwangerschap

Zwangerschapstest

                 HCG-hormoon (urine/bloed)

Echografie of echo

Begin zwangerschap: 1e dag laatste menstruatie

Gemiddelde zwangerschap=280 dagen (40 weken)

Humaan choriongonadotrofine

Door middel van geluidsgolven door de buikwand heen wordt de foetus zichtbaar gemaakt. Dit onderzoek wordt wel gebruikt bij twijfel of om de juiste uitgerekende datum te bepalen of om afwijkingen te constateren. 

In werkelijkheid is de bevruchting pas ongeveer 14 dagen later, na de ovulatie. Deze datum is echter moeilijk met zekerheid te bepalen, daarom wordt de vorige menstruatie als beginpunt genomen. Een vrouw die net over tijd is, wordt dus gezien als een maand zwanger. Met die twee extra weken erbij duurt een gemiddelde zwangerschap 280 dagen, dit is 40 weken. Grof gerekend komt dit neer op de bekende 9 maanden. Dit noemt men de uitgerekende datum. In de verloskunde wordt de zwangerschap vaak ook verdeeld in drie gelijke trimesters of perioden van 3 maanden.

Zwangerschapsverschijnselen

1e verschijnselen:

• gespannen en pijnlijke borsten door zwelling van het klierweefsel;
• misselijkheid, vooral in de ochtend;
• bruine kringetjes rond de tepels worden donkerder;
• vaker urineren op een dag;
• moeheiden het toenemen van de slaapbehoefte;
• dikker worden rondom de heupen;
• eerder emotioneel door hormoonveranderingen.

In het prille begin van de zwangerschap is een vrouw zich er vaak niet van bewust dat ze zwanger is. Het eerste wat zij vaak merkt is het uitblijven van de menstruatie; dat noemen we ook wel amenorroe. 

Zwangerschapsverschijnselen

Latere verschijnselen:

• Vanaf de 4e maand leven voelen
• Zichtbaarheid zwangerschap
• Zwangerschapsmasker
• De linea alba
• Striae

De linea alba, Op de buik kan een witte streep van het schaambeen naar de navel lopen, 

Striae. In de vezels van de lederhuid van de borsten, de onderbuik en de bovenbenen kunnen dan scheurtjes ontstaan. Ze zijn zichtbaar als paarsrode strepen. Na de zwangerschap verkleuren ze wit. 

KI/IVF/Draagmoeder

• KI: kunstmatige inseminatie
• IVF/ICSI
• Draagmoederschap  

Filmpje: uitleg IVF en ICSI 

Duur 6 min

Abortus provocatus

Wet afbreking zwangerschap

• In ziekenhuis/kliniek o.b.v. arts 
• Noodsituatie
• Vrouw beslist
• Verplichte bedenktijd 5 dagen
• Goede nazorg
• Max. 24 weken, in praktijk tot 22 weken 

In deze wet worden de voorwaarden beschreven waaraan moet worden voldaan voordat een arts een zwangerschap mag afbreken.

Nazorg: voorlichting voorkoming zwangerschp
 

Tijdens de zwangerschap maakt de vrouw zowel lichamelijke als geestelijke veranderingen mee.

1. Juist
2. Onjuist

Lichamelijke veranderingen zwangerschap 

• Hormonen
• Geslachtsorganen  
• Slijmprop
• Borsten, huid en bloedvaten​
  
• Urinewegen​
  
• DM 
• Spijsvertering ​
  
• Slaap- en waakritme​
  
• Gewicht ​
  
• Bekken

(misselijkheid, vermoeidheid)

(schaamlippen en baarmoedermond blauw), baarmoeder 5x zo groot. Meer afscheiding. Zuurgraad veranderd > schimmel en uwi.​

DM (hormonen, reageer minder insuline)​

Geestelijke veranderingen zwangerschap ​

Labiliteit​

Minder interesse omgeving​

Angst gevolgen zwangerschap​

Feller 

Prenatale zorg

Voor de zwangerschap:​

• Hulp stoppen met anticonceptie​
• Erfelijke aandoeningen in de familie​
  
• Aandoeningen of leeftijd moeder die zwangerschap nadelig beïnvloeden​
• Niet zwanger raken

Prenatale controle​

• Anamnese
• Lichamelijk onderzoek​
  
• Obstetrisch onderzoek
• Lab. onderzoek

• Echo voor juiste termijnbepaling

Anamnese: algemeen, familie, obstetrisch en psychosociaal​

Lichamelijk onderzoek: RR, BMI (gewicht voor de zwangerschap)​

Obstetrisch onderzoek: uitwendig uterus voelen en op indicatie inwendig​

Lab. onderzoek : hb, eiwit, glucose, rhesusfactor, syfilis, HIV, hepatitis b. ​Filmpje antistoffen lab onderzoek (2min)

Echo voor juiste termijnbepaling

Infectieziektes zwangere 

Rubella ​

Toxoplasmose​

Waterpokken ​

CMV ​

Kinkhoest (vaccinatie zwangere)

Rubella (schadelijke gevolgen, begin zwangerschap (aanleg), antistoffen). Zwangere vaak mild, encefalitis. GB. ​

Toxoplasmose (antistoffen, kattenbak, groente en fruit, tuin, vlees). Pre-, dysmatuur, encefalitis, oogafwijking. ​

Waterpokken (pneumonie en meningitis)​

CMV (gehoor- en ontwikkelingsschade) virus speeksel, urine e.d. ​

Kinkhoest vaccinatie zwangere: 22 wkn

Filmpjes prenatale diagnostiek

• Combinatietest
• Invasieve test
• Niet-invasieve test
• CTG

UItleg testen (2.18 min)

Zwangerschapscursussen

Ouderschapscursus​

Zwangerschapsgymnastiek​

Zwangerschapsyoga​

Methode van Laboyer ​

Mom in balans

Leefwijze tijdens de zwangerschap

Genees- en genotmiddelen

Lichaamsverzorging

Seksualiteit

Kleding

Medicijnen, drugs, alcohol en de nicotine in sigaretten kunnen de placenta passeren.

• foetaal alcoholsyndroom (FAS) --> miskraam of zwaar gehandicapt
• groeiachterstand en ondergewicht;
• uiterlijke afwijkingen aan het gezicht;
• aangeboren afwijkingen;
• ontwenningsverschijnselen na de geboorte;
• kleiner hoofd (door onderontwikkelde hersenen).

Roken: groeiachetrstand

Lichaamverz:

Het tandvlees van een zwangere vrouw is gevoeliger voor infecties dan anders.

Goed passen de BH. Koud water en massage voorbereiding op bv.

Niet te heet douchen/bad

gebrokenvliezen: niet meer in bad, kans infectie

evt. steunkousen

Voeding voor de zwangere vrouw

Optimale voedingstoestand

Voedingsstoffen tekort

1,5 liter vocht​

Ochtendmisselijkheid​

Wat mag je niet eten?

Ijzertekort​

Foliumzuur​( ivm openruggetje)

Va 6mnd; eiwitten, calcium en ijzer. ​

Als de misselijkheid langer blijft bestaan dan de eerste drie maanden en daarbij de hele dag duurt, spreekt men van hyperemesis gravidarum --> cave uitdroging

Niet eten:

• Rauw vlees of vleeswaren gemaakt van rauw vlees
• Rauwe en gerookte vis
• Rauw ei
• Rauwe kiemgroente
• Zachte kaas gemaakt van rauwe melk
• Rauwe melk rechtstreeks van de boe

schadelijk stoffen:

Sommige soorten vis, zoals makreel, paling, sardine, tonijn, krab of garnalen. Bekijk welke soorten vis je wel kunt eten.

Lever

Alcohol

Kruidenpillen

Kalebaskalk (pimba)

Borstvoedingsthee met venkel of anijs, venkelthee, anijsthee of kaneelthee

Maximaal 2 kopjes koffie per dag, maximaal 200 mg cafeine per dag.

Maximaal 8 dropjes per dag. Neem bij een hoge bloeddruk geen drop en geen zoethoutthee of sterrenmix.

Mogelijke complicaties

Afwijkende zwangerschapsduur 

Afwijkende foetale groei 

Cervixinsufficiëntie

Voortijdig gebroken vliezen

Zwangerschapsdiabetes

Vaginaal bloedverlies

Zwangerschapshypertensie

Afwijkende zwangerschapsduur: abortus (<16wkn, spontaan/nietspontaan), immatuur ( 16-28wkn) vaak niet levensvatbaar, nieuwe technologie wel

Premtatuur: 28-37 wkn

Afwijkende foetale groei: Dysmatuur: te klein, macrosomiteit: te groot

Zwangerschapsdiabetes: Tijdens de zwangerschap is meer insuline nodig voor de groei van de uterus en de ontwikkeling van het kind. Als de pancreas van de zwangere deze extra insulineproductie niet aankan, ontstaat zwangerschapsdiabetes.--> Koolhydraatarm dieet, insuline spuiten

Vaginaal bloedverlies miskraan, placenta insufficientie

Zwangerschapshypertensie, >160/90