BS 4 NIEUW zwanger worden

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

Thema 4 Voortplanting en seksualiteit

BS 4 Zwanger worden

Afspraken thema 4

Gebruik nette woorden (bv. kut = vagina en lul = penis)

Lach niet om elk 'vies' woordje of plaatje

Laat elkaar uitspreken en lach elkaar niet uit

Stel alleen serieuze vragen

Geslachtskenmerken: primair en secundair

Primaire geslachtskenmerken:

Aanwezig bij de geboorte:

- meisje: vulva (=schaamlippen, clitoris en 

opening vagina)

- jongen: penis, balzak

Intersekse: als je aan de buitenkant niet kunt zien of het een jongetje of een meisje is (zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtskenmerken)

Hormonen

Hormonen zorgen voor de werking van organen en worden gemaakt in hormoonklieren. Gaan via bloed.

Hormonen die door de geslachtsorganen worden aangemaakt, noem je geslachtshormonen.

Geslachtshormonen worden aangemaakt tijdens de puberteit

Je lichaam

verandert

De lichamelijke 

veranderingen die in de

puberteit ontstaan zijn

secundaire 

geslachtskenmerken

Teelballen en balzak

• De teelballen produceren elke dag miljoenen zaadcellen.
• De zaadcellen worden tijdelijk opgeslagen in de bijballen.
• De teel- en bijballen liggen in de balzak. Hier is de temperatuur iets lager dan in de buikholte.
• Onder invloed van de hypofyse (die hormonen maakt)  produceren de teelballen zaadcellen
• Tot op hoge leeftijd (ipv. bij vrouw die in de overgang komt)

De zaadleiders

* De zaadcellen worden via de zaadleiders naar de penis vervoerd.

* De prostaat en de zaadblaasjes voegen vocht toe aan de zaadcellen. Het vocht uit zaadblaasjes bevat ook voedingsstoffen voor de zaadcellen.

* Vocht + zaadcellen = sperma.

Sperma is kleverig en melkwit van kleur.

* Bij de prostaat komen de zaadleiders uit in de urinebuis.

Vruchtbaarheid vrouw

Meisjes geboren met 400.000 onrijpe eicellen in eierstokken

Vanaf puberteit: hormonen uit hersenen zorgen ervoor dat elke maand 1 eicel vrijkomt

Dit noemen we de ovulatie of eisprong

Teelballen

Je ziet hier de balzak. 

In deze huidplooi liggen de 2 teelballen (en 2 bijballen). 

Teelballen maken zaadcellen Zaadcellen worden opgeslagen in de bijballen. 

Baarmoeder en eierstokken

Onrijpe eicellen zijn al vanaf geboorte aanwezig. In puberteit: een keer per maand 1 rijpe eicel.

Ovulatie=eisprong: een eicel wordt rijp, een vrouw kan zwanger worden

eicel blijft na ovulatie 12-24 uur in leven

Nakijken: 

BS 3 opdrachten: 1, 2, 3, 4, 6, 8.

BS 4 leerdoelen vandaag

 Je kunt de kenmerken van zaadcellen en eicellen noemen.

 Je kunt beschrijven hoe bevruchting bij de mens verloopt.

 Je kunt beschrijven hoe een zwangerschap verloopt.

 Je kunt uitleggen wat prenataal onderzoek is en hiervan voorbeelden noemen.

Zwellichamen

• In de penis bevinden zich zwellichamen.
• Als deze zwellichamen zich vullen met bloed, krijgt de man een erectie. (een 'stijve')

Zwellichamen

in de clitoris

Net zoals bij de penis heeft de clitoris ook zwellichamen

Tijdens opgewonden toestand van de vrouw vullen deze zich met bloed

4.4 Zwanger worden

Bij geslachtsgemeenschap kan sperma in de vagina komen. De zaadcellen bewegen zich dan met behulp van hun zweepstaart in de richting van de baarmoeder en de eileiders.

De bevruchting van een eicel door een zaadcel gebeurt in een eileider.

Bevruchting

Bij bevruchting versmelt de kern van de zaadcel met de kern van de eicel.

Bij bevruchting dringt de kop van de zaadcel de eicel binnen.

De zweepstaart van de zaadcel blijft achter.

Delen na bevruchting

De bevruchte eicel gaat zich meteen een aantal keer delen.

Het klompje cellen dat zo ontstaat, wordt via de eileider vervoerd naar de baarmoeder.

Het klompje cellen zet zich vast in het slijmvlies van de baarmoeder. Dat heet innesteling.

Beginnende baby

Hoera! Zwanger

Als een bevruchte eicel zich heeft vastgehecht in de baarmoeder, wordt het baarmoederslijmvlies niet afgestoten en vindt er geen menstruatie plaats.

De vrouw is dan zwanger.

Tijdens de zwangerschap is een vrouw niet ongesteld.

Vanaf welke week in je zwangerschap wordt een embryo een foetus?

1. 8
2. 12
3. 3
4. 40

Wanneer is een jongen vruchtbaar?

1. Vanaf de eerste zaadlozing altijd.
2. De eerste week van de maand.
3. Wanneer hij ongesteld is.
4. Tijdens de eisprong.

Wanneer is een meisje vruchtbaar?

1. Altijd.
2. Als ze menstrueert (ongesteld is).
3. Rond de eisprong in de derde week van de cyclus.
4. Als ze is klaargekomen.

Wat is bevruchting?

1. Celkernen van eicel en zaadcel versmelten samen
2. Zaadcel komt in de eicel
3. Plant maakt een vrucht
4. Eicel komt in zaadcel

Leerdoel BS 4 (deel 2)

Je kunt uitleggen wat prenataal onderzoek is en hiervan voorbeelden noemen.

Ontwikkeling:

Het kind ontwikkelt zich in de baarmoeder.

De eerste weken noem je het een embryo.

Vanaf de achtste week na de bevruchting noem je het een foetus.

Na de geboorte noem je het een baby.

De eerste weken van de zwangerschap zorgt het baarmoederslijmvlies voor de voeding van het embryo.

Daarna ontstaat de placenta of moederkoek.

Via de placenta krijgt het embryo voeding en zuurstof van de moeder.

Het embryo is door de navelstreng verbonden met de placenta.

 In de navelstreng liggen bloedvaten. Via deze bloedvaten stroomt bloed van het embryo naar de placenta..

Zuurstof en voedingsstoffen gaan van het bloed van de moeder naar het bloed van de embryo.

Afvalstoffen gaan van het bloed van het embryo naar het bloed van de moeder.

Om het embryo heen liggen vruchtvliezen. Binnen de vruchtvliezen bevindt zich vruchtwater, waarin het embryo drijft.

Het embryo wordt door het vruchtwater beschermd tegen stoten en uitdroging.

Prenataal onderzoek

Tijdens de zwangerschap kan worden onderzocht of de moeder een grotere kans heeft op een kind met een aangeboren afwijking of erfelijke ziekte. Dit is niet verplicht.

Dit noem je prenataal onderzoek.

Ook kan het geslacht van de baby worden bepaald.

Echografie

Als een vrouw ongeveer 10 weken zwanger is, wordt meestal een echo (echografie) gemaakt. Met behulp van geluidsgolven ontstaat en beeld van de foetus in de baarmoeder.

Aan de hand van deze echo kan de verloskundige bepalen hoe lang de vrouw precies zwanger is en wanneer het kind dus ongeveer geboren zal worden.

NIPT

NIPT

= Niet-invasieve prenatale test

• Bloedtest (van de moeder)
  
• Bevat DNA van de placenta, deze bevat DNA van de baby
• Check chromosomen

nipt test: 11 weken

Na ongeveer 20 weken zwangerschap kan nogmaals een echo worden gemaakt. Bij deze 20-wekenecho wordt de foetus worden onderzocht op verschillende aangeboren afwijkingen aan het hart, de hersenen, de organen en de ledematen.

Ook kan het geslacht worden bepaald.

Aan het werk:

BS 4 lezen en maken opdrachten: 1, 2, 3, 5, 6

Maak ook 7, 8, 9, 11.