4.4 Hulp bij zwangerschap

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

H4: Voortplanting

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 4.4 Hulp bij zwangerschap

Doel en begrippen 4.4

Je leert met welke technieken een gyneacoloog het ontstaan van een zwangerschap kan stimuleren en de ontwikkeling van een embryo kan volgen

zwangerschap, ivf, tweelingen, ICSI, prenatale diagnostiek, DNA-test, vlokkentest, vruchtwaterpunctie, echoscopie, NIPT, abortus, ongeslachtelijke voortplanting, kloon, weefselkweek, voedingsstoffen, plantenhormonen, geslachtelijke voortplanting

Zwangerschapsbehandeling

IVF:

Onder invloed van hormonen rijpen bij de vrouw meerdere eicellen. 

De eicellen worden ‘geoogst’ en overgebracht naar een petrischaal

Sperma van de man wordt toegevoegd.

Na een paar dagen wordt een bevruchte eicel teruggeplaatst in de baarmoeder.

Hoe kan de arts bij IVF zien welke eicellen bevrucht zijn?

Zwangerschapsbehandeling

IVF-ICSI: Techniek bij lage spermakwaliteit/ weinig zaadcellen. 

Een spermacel wordt geïnjecteerd in een eicel (evt meerdere)

Na een paar dagen wordt een bevruchte eicel teruggeplaatst in de baarmoeder

Welk hormoon moet de vrouw extra krijgen vóór het oogsten van de eicellen?

1. Oestrogenen
2. HCG
3. LH
4. FSH

Welk hormoon moet de vrouw extra krijgen net voor het terugplaatsen van de zygotes?

1. Oestrogenen
2. HCG
3. LH
4. FSH

Meerlingen

Bij IVF en ICSI behandelingen is de kans op meerlingen groot als meerdere embryos worden teruggeplaatst.

Tegenwoordig gebeurt dit minder vaak. 

In NL wordt meestal 1 en maximaal 

2 embryo's teruggeplaatst. 

Zwangerschapsdiagnostiek

Echoscopie

Zwangerschapsdiagnostiek

DNA test 

- vlokkentest (cellen uit de placenta)

- vruchtwaterpunctie (cellen van embryo)

- navelstrengpunctie (bloed van embryo)

- NIPT test (bloed van de moeder met foetaal DNA)

Eerste drie geven kleine kans op een miskraam.

Zwangerschapsdiagnostiek

Wanneer:

- aangeboren afwijkingen in de familie

- leeftijd moeder (grotere kans op bijv syndroom van Down)

Dilemma: wat te doen met de uitslag?

 

Factoren die meespelen bij de beslissing tot afbreken zwangerschap (abortus): 

Geloofsovertuiging, kwaliteit van leven van het kind, medische ingrepen en zorgkosten

Geslachtelijk/ ongeslachtelijk

Bij dieren is bijna altijd sprake van geslachtelijke voortplaning.

Bij planten komt in de natuur ook vaak ongeslachtelijke voortplanting voor.

Ongeslachtelijke voortplanting

In de landbouw wordt veel gebruik gemaakt van ongeslachtelijke voortplanting (kloneren).

Weefselkweek: kweken van plantjes op een voedingsbodem met voedingsstoffen en plantenhormonen voor het snel, veel dupliceren van een plant met gunstige eigenschappen.

Voordeel/Nadeel kweken planten via ongeslachtelijk voortplanting

Voordeel: 

Snel, maar één ouder nodig. Je weet precies welke eigenschappen de nakomeling krijgt (= gelijk aan ouder)

Nadeel: 

Bij veranderende omstandigheden is er geen variatie tussen de planten. Is de eigenschap ongunstig voor overleving dan kan een populatie of soort uitsterven. 

Voordeel Geslachtelijk

Veel variatie:

Soorten kunnen zich daardoor aanpassen aan veranderende omstandigheden (= evolutie).

Doel en begrippen 4.4

Je leert met wlke technieken een gyneacoloog het ontstaan van een zwangerschap kan stimuleren en de ontwikkeling van een embryo kan volgen

zwangerschap, ivf, tweelingen, ICSI, prenatale diagnostiek, DNA-test, vlokkentest, vruchtwaterpunctie, echoscopie, NIPT, abortus, ongeslachtelijke voortplanting, kloon, weefselkweek, voedingsstoffen, plantenhormonen, geslachtelijke voortplanting

Huiswerk

In de online methode/ boek

Kies een leerweg (default B).

Maak 4.4: 3 t/m 8